Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ - γράφει ο Ιωάννης Μεταξάς

Ο άνθρωπος είναι σαν μία κορυφή διπλού κώνου. Από τη μία μεριά απειρία γραμμών συντρέχουν σ' αυτή την κορυφή, και από την κορυφή αυτή απειρία γραμμών ξεκινά για την άλλη διεύθυνση. "Άπειρες κατευθύνσεις από τα βάθη του άπειρου από τη μία μεριά  ας την πούμε Παρελθόν — άπειρες κατευθύνσεις προς τα βάθη του άπειρου από την άλλη μεριά — ας την πούμε Μέλλον. Και ας λογαριάσουμε ότι οι γραμμές αυτές ή κατευθύνσεις δεν είναι στατικές άλλα δυναμικές ενέργειες, πού διαρκώς μεταβάλλεται και το σημείο πού συναντώνται όλες, ή κορυφή του κώνου. Μα ένα πράμα μένει. Πώς όλες, και από τη μια μεριά και από την άλλη, συναντώνται σε ένα πάντοτε σημείο. Αλλιώς ο διπλός κώνος θα διεσπάτο, θα γινόταν άλλο πράμα, δεν θα είχε

κορυφή, θα ήτανε πολλές διαφορές διαφόρων σχημάτων κορυφές. Το ότι μένει πάντα ένα κοινό σημείο συνενώσεως όλων αυτών των γραμμών, δεν είναι τυχαίο. Αποδείχνει πώς είναι κάτι πού τις αναγκάζει να συνενώνονται πάντα σε ένα σημείο. Είναι, σαν αυτό το σημείο να ήτανε Κάτι πού τραβάει όλες τις γραμμές του Παρελθόντος όσες του έρχονται και του ανήκουν και τις εκσφενδονίζει προς το Μέλλον. Αυτό το Κάτι είναι ή βαθειά ουσία του ανθρώπου.

Δεν είναι στο χέρι του ανθρώπου να πλάσει το υλικό του Παρελθόντος. Είναι όμως μέσα στο Είναι του να το μεταπλάσει και να το προβάλει εις το Μέλλον. Απ' έξω εξετάζοντας είναι δημιούργημα του Παρελθόντος του ό άνθρωπος, άλλα από μέσα βλέποντας, είναι δημιούργημα του το Παρελθόν.

Είναι ό άνθρωπος αναγκαία συνέπεια εκείνων από τα όποια απορρέει. Αλλά είναι αυτός πού έλκει επάνω του, σα σε μία κορυφή, εκείνα από τα οποία απορρέει, τούς δίνει μορφή, ένταση και ζωή. Τα κάνει υπαρκτά για τον εαυτό του. Τούς δίνει το κοινό σημείο τής συναντήσεως. Και έτσι γίνεται αφ' εαυτού του αναγκαία του συνέπεια. Δεν πρόκειται τί θέλει ή τί δεν θέλει. "Έχει πολλά σκαλοπάτια ή θέληση, και από το βαθύτερο σκαλοπάτι αρχίζουνε και άλλες σκάλες σε άλλες διευθύνσεις για τον ίδιο άνθρωπο. Σε κάθε σκαλοπάτι κάθε σκάλας του πού τον φέρνει κάθε στιγμή τής ζωής του, έχει το αίσθημα πώς κάτι θέλει. Μα και σύγχρονα διαισθάνεται πώς αυτή ή θέληση τους εξαρτάται από τη σκάλα και το σκαλοπάτι πού ευρίσκεται. 'Αν πάγη όμως στα τρίσβαθα, εκεί πού είναι το πρώτο και μοναδικό σκαλί, οπόθεν αρχίζουν όλα, τότε εκεί θα βρει τη θέληση του την πραγματική, το είναι Του, τον εαυτό Του, την κορυφή του κώνου, την Ανεξαρτησία, άλλα και την απέραντη Μοναξιά.

 

     ΙΩΑΝΝΗΣ ΜΕΤΑΞΑΣ

Αθήναι, Πατήσια, 11 Μαρτίου 1932