Μια Αντιεξουσιαστική προσέγγιση του Εθνικού μας Αύριο: ΠΕΡΑ ΑΠΟ ΤΟ "ΕΘΝΙΚΟ ΚΡΑΤΟΣ"

Γράφει ο Γιάννης Παναγιωτακόπουλος 

«Πλανάσθε Κύριοι, τω λέγομεν, με όλην την γεροντικήν και ανδρικήν σκέψιν, ο εχθρός της Ελλάδος δεν είναι εκεί άπου νομίζετε, ματαίως τρέχετε εκεί* ο επιφοβερότερος, καταστρεπτικότερος  και καταχθονιώτερος εχθρός υπάρχει ενοικεί, εν τω κέντρω της ελευθέρας Ελλάδος ημείς τούτον εννοούμεν να καταστρέψωμεν πρώτον και αν θέ­λετε βοηθήσατε μας», Ή απάντηση των  Εθνικιστών φοιτητών στους εθνικόφρονες διαπραγματευτές κατά την πρώτη κα­τάληψη του Πανεπιστημίου το 1897

Ήρθε η "ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΑΙΔΕΙΑ"

Φυσικά οι εξουσιαστές μας γνώριζαν καλά πως το θεμέλιο μιας κοινωνίας είναι η Παιδεία της. Δεν επρόκειτο να αφήσουν να πέσουν τα μπετά στα θεμέλια όπως να 'ναι. Οι αλληλοδιδακτικές μέθοδοι που εισήγαγε ο Καποδίστριας, τόσο από ανάγκη όσο και από πίστη σε αυτές, είχαν την προοπτική να προσεγγίσουν μια Ελληνική κοι­νοτική παράδοση της εκπαίδευσης. Όμως έφυγαν, όπως κι εκείνος, νωρίς...

Η "παιδεία" ήθελε τον Γερμανό της, κι έτσι ο διορισμένος από την αντιβασιλεία Βαβαρός Μάουερ, ανέλαβε να μεταφέρει τα Βορειοδυ­τικά συγκεντρωτικά πρότυπα της εκπαίδευσης, στο ελλαδικό κράτος. Οι βασικές εκπαιδευτικές δομές που επέβαλε ο Μάουερ, θα εκπαιδεύσουν αδιάλειπτα το Έθνος σχεδόν για έναν αιώνα, έως το 1929.Έκτοτε οι αλλε­πάλληλες εκπαιδευτικές μεταριθμήσεις, απλά θα σέρνουντην "παιδεία" απ' το κακό στο χει­ρότερο, φτάνοντας στο πλήρες μπάχαλο των τελευταίων δεκαετιών.

Μαζί με τα συστήματα τους, οι Βαβαροί συ­νεπικουρούμενοι από αρκετούς Δυτικοσπούδαστους λογίους μας, επέβαλαν την πνευματική βία της "αναγέννησης" των αστών, επάνω στα μυαλά των Ελλήνων. Ότι κατάλαβαν οι μονόφθαλμοι της Δυτικής "αναγέννησης" απ' τον υπέρλαμπρο αρχαίο Πολιτισμό μας, οι τυφλοί του νέου ελλαδισμού το φάγαμε σαν αντιδάνειο στο κεφάλι, πιστεύοντας μέσα από αποστειρωμένους κλασικισμούς, πως επιτέ­λους και πάλι μετέχουμε της Ελληνικής Παι­δείας.

Φυσικά, όση σχέση έχουν τα Olympic Games με τους Ολυμπιακούς Αγώνες των Ελ­λήνων, άλλη τόση σχέση είχαν οι διαστρεβλω­μένες φιλοσοφικές προσεγγίσεις των αστών της "Αναγέννησης", με το φωτεινό δοχείο της αρχαίας Ελληνικής σκέψης.

Η "Αναγέννηση" με το περιτύλιγμα της Ελληνικής φιλοσοφίας, κατάφερε να προσφέρει στους αστούς της Δύσης, φιλοσοφήματα που χώριζαν το πνεύμα από την ύλη, την επιστήμη απ' την θρησκεία, την παράδοση από την πρό­οδο, την Δύση απ' την Ανατολή. Ακόμα και αυτό το βασικό διακύβευμα της προσέγγισης του Λόγου, δηλαδή του εν εκδηλώσει στην φύ­ση θεού, μετατράπηκε σε ορθολογισμό και λογικοκρατία, κραδαίνοντας πανηγυρικά ως αλήθεια το πέπλο των φαινομένων, την ώρα που η Ελληνική σκέψη την αναζητούσε πίσω και πέρα από αυτό.

0 Ευρωεπαρχιώτης ελλαδίτης, διδάχθηκε ως Ελληνικό πολιτισμό, ότι του προσέφεραν οι γόνοι της "Αναγέννησης", οι οποίοι διαστρέ­βλωσαν - πολλές φορές άθελα τους είναι η αλήθεια - το Ελληνικό πνεύμα και εξαφάνισαν με άσβεστο κόμπλεξ τον αυτοκρατορικό Βυ­ζαντινό μας Πολιτισμό.Έτσι ακόμα και αυτός ο "Ευρωπαϊσμός" μας, ξέχασε πως η μήτρα και το κέντρο του για χίλια σχεδόν χρόνια ήταν η Κωνσταντινούπολη, πετώντας στον υπόνομο το κλειδί όχι μόνον της Ελληνικής αλλά και της Ευρωπαϊκής ταυτότητας. Το κίνημα πνευμα­τικής αναγέννησης του Ελληνισμού, στις αρχές του 20ου αιώνα, θα καταλήξει να αυτοπυροβολείται στα νερά της Ελευσίνας, να τουφεκί­ζεται στην Βασ. Σοφίας, να αυτοκτονεί το '40 με την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα ή να πεθαίνει αυτοφυλακισμένο στην κατεχόμενη Πλάκα.

Οι λίγοι που απέμειναν, θα φωνάζουν όπως ο Παπαδιαμάντης από την Σκιάθο: "Μορφω­μένους θέλουμε, όχι εγγράμματους"...

Όμως η "Παιδεία" του ελλαδικού κράτους ήδη ακολουθούσε τα προστάγματα του αστι­σμού. Η εκπαίδευση των Ελληνοπαίδων βρι­σκόταν στην υπηρεσία της οικονομίας. 0 Κα­πιταλισμός, "εθνικός" στην αρχή, εξόφθαλμα παγκοσμιοποιημένος στην συνέχεια, δεν είχε ανάγκη από μορφωμένους Πολίτες αλλά από εξειδικευμένους υπηκόους. Η μορφοποίηση χαρακτήρων, η σμίλευση προσωπικοτήτων, η αγωγή στην Ελευθερία, περιορίστηκαν στα λογύδρια υπουργών παιδείας και Γυμνασιαρχών στην γιορτή των τριών Ιεραρχών. Στην συνέχεια το ιδανικό του φιλοσόφου, του ποιητή και του Ελεύθερου Πολίτη, καθαιρέθηκε πανηγυρικά από εκείνο του τε­χνοκράτη, του καταρτισμένου εργαζόμενου και του επιτυχημένου τυχοδιώκτη.

Στην εποχή της κλασικής αρχαιότητας, των Ελληνιστικών χρόνων αλλά και σε αυτή του Βυζαντίου, η Παιδεία σε όλες τις βαθμίδες της είχε έναν βασικό πρωταρχικό στόχο: Την κα­τάκτηση της Αρετής. Αν σήμερα κάποιος σε ρωτήσει "τί σκοπεύεις με τις σπουδές που έχεις κάνει" και του απαντήσεις "σκοπεύω να κατακτήσω την Αρετή", θα σε κοιτάει σαν να βλέπει δελφίνι που απαγγέλλει Καβάφη στα Σκανδιναβικά... Είναι σαφές πως αυτό που πλέον εννοούν οι νεοέλληνες αλλά και όλος ο σύγχρονος "πολιτισμένος" κόσμος με τον όρο  "παιδεία", δεν έχει καμία σχέση με αυτό που εννοούσαν οι Έλληνες.

Πλέον η έννοια της μορφώσεως, δεν αντιστοιχεί στην προσπάθεια μορφοποίησης ενός ολοκληρωμένου χα­ρακτήρα, που θα αποτελεί φορέα γνώσης, Πολιτισμού, ευρύτητας σκέψης και Αρετής. Σήμερα μορφωμένος θεωρείται ο κάτοχος ενός ή περισσοτέρων πτυχίων, που πι­στοποιούν την ικανότητα του να αποτελέσει το κατάλληλο ανταλλακτικό γρανάζι, σε κάποιον συγκεκριμένο μηχα­νισμό της οικονομίας. Όλα τα άλλα ακούγονται απλά αστεία...

Σχολεία και πανεπιστήμια, μεγαλώνουν τους υπηκόους του κράτους με μία δομική παραμόρφωση, απαραίτητη για να τους καταστήσει υπηρέτες του συστήματος. Με­μονωμένα και αποκομμένα κομμάτια της αντίληψης υπεραναπτύσσονται, την ώρα που όλα τα υπόλοιπα μένουν ατροφικά.

Η υπερτέλεια, που αποτελείτο βιολογικό φαινόμενο της υπερανάπτυξης μίας συγκεκριμένης ιδιότητας, ή ενός συγκεκριμένου οργάνου σε κάποιο είδος του ζωικού βασιλείου, ήταν η αιτία της εξαφάνισης πολλών ειδών. 0 μεγάκερος ανέπτυξε κέρατα που έφτασαν σε μήκος σχε­δόν τα τρία μέτρα. Αποτέλεσμα να εγκλωβίζεται στα δέντρα καινά πεθαίνει από την ασιτία ή να γίνεται ιδανικό γεύμα για τους εχθρούς του.

Η σημερινή εκπαίδευση μοναδικό αποτέλεσμα έχει την ανάπτυξη μίας αντίστοιχης πνευματικής υπερτέλειας που οδηγεί στον μαθηματικά βέβαιο εγκλωβισμό μέσα στην σύγχρονη ζούγκλα. Η διαφορά στην ιστορία είναι ότι το σύστημα προσφέρει στα εγκλωβισμένα ζωάκια την τροφή που χρειάζονται για να επιβιώσουν, με αντάλλαγμα να κάνουν αυτό που πρέπει. Δηλαδή να δουλεύουν, να ψηφίζουν καινά πληρώνουν φόρους. Στην περίπτωση που το αρνηθούν, απλά θα αφεθούν να πεθάνουν από ασι­τία ή να κατασπαραχτούν. Η "δημοκρατία" δεν έχει αδιέ­ξοδα...

ΚΡΑΤΟΣ νs ΠΟΛΙΤΕΙΑ!

"Αρχή σοφίας, ονομάτων επίσκεψις" παρότρυνε ο Αν­τισθένης και πράγματι πολλές φορές η μέθοδος του απο­δεικνύεται ιδιεταίρως αποκαλυπτική.

Πριν λοιπόν μιλήσουμε για τις ουσιώδεις διαφορές των εννοιών "Κράτος" και "Πολιτεία", ας ρίξουμε μια ματιά στην σημασία τους.

Η λέξη "Κράτος" στην αρχαία Ελλάδα, αντιστοιχούσε στις έννοιες της βίας, της δύναμης και της επιβαλλόμενης ισχύος. Στην Μυθολογία των Ελλήνων το Κράτος προσω­ποποιούσε πάντα την ωμή εξουσία. O Ησίοδος στην Θε­ογονία, εμφανίζει το Κράτος, την Βία, τον Ζήλο και την Νίκη ως τέκνα της Στυγός και του Πάλλοντα, ενώ σε άλλες εκδοχές είναι ένας Τιτάνας που σταυρώνει τον Προμηθέα στο βράχο όπου καταδικάστηκε σε αιώνια τιμωρία για την γνώση που μετέδωσε στους ανθρώπους.

Η "Πολιτεία" αντιστοιχούσε στην έννοια της πολιτικής οργάνωσης μιας κοινότητος. Ταυτιζόταν με την έννοια της Πόλεως η οποία δεν περιέγραφε μία γεωγραφική περιοχή αλλά το σύνολο των Πολιτών και των Νόμων κάτω από τους οποίους συγκροτούν την κοινότητα τους. "Ανδρες γαρ Πόλις" γράφει ο Θουκυδίδης. Δομικό στοιχείο της Πολιτείας ήταν ο Πολίτης. Άνευ αυτού δεν υπάρχει Πόλις, η δε ισχύς της Πολιτείας είναι οι Νόμοι της στους οποίους οι άνδρες πειθαρχούν (= πείθονται να άρχονται από αυτούς).

Η λέξη "Κράτος" ουδέποτε έως το 1832 είχε χρησιμο­ποιηθεί από τους Έλληνες, προκειμένου να περιγράψει την πολιτική τους οντότητα. Είναι περίεργο πως επελέγη, αφού και οι αντίστοιχοι Δυτικοί όροι 'Etat, State, Stato, Staat, Estado, που αποτελούν γλωσσική μετεξέλιξη του λα­τινικού «status» που αποδίδει κατά κυριολεξία την κα­τάσταση του ίστασθαι,Όπως και νά έχει, επειδή στην ιστο­ρία όπως και στην ζωή, τίποτα δεν είναι τυχαίο, θελητά ή αθέλητα οι συντάκτες του "Ηγεμονικού" Συντάγματος του 1832, υποδέχθηκαν θεσμικά την συνθήκη του Λονδίνου και την ίδρυση της πολιτικής οντότητας η οποία έκτοτε θα εξουσίαζε τους Έλληνες. με τρείς ξένες εγγυήτριες δυνάμεις κυρίαρχες και έναν ξένο πρίγκηπα ως Βασιλιά, επιλέγοντας να την βαφτίσουν με το αποκρουστικό όνομα που αντιπροσώπευε την ωμή βία της εξουσίας: «Η Ελλάς υπό την κυριαρχίαν του πρίγκηπος της Βαυαρίας Όθωνος και την εγγύησιν των τριών Αυλών θα αποτελέση ανεξάρτητονμοναρχικόν ΚΡΑΤΟΣ».

Μετά την εκτέλεση του Καποδίστρια, η Εθνική Συνέ­λευση με αυτό το Σύνταγμα, "έχουσα ως πρότυπον τον Γαλλικόν Συνταγματικόν Χάρτην του 1830 και το Βελγικόν Σύνταγμα του 1831", καθιερώνει στην Ελλάδα τον όρο "Κράτος" και το ξένο προς αυτή κοινοβουλευτικό σύστημα. Το "Ηγεμονικό" Σύνταγμα μπορεί να μην εφαρ­μόστηκε ποτέ αλλά έδωσε την κατεύθυνση για τα επόμενα. Η έννοια "Κράτος" αλλά και το σύστημα του κοι­νοβουλευτισμού - κομματοκρατίας, υιοθετούνται και κα­θιερώνονται πλέον απο τα Συντάγματα του 1844, του 1864, του 1911, του 1927 και πάει λέγοντας.

Και μπορεί στα κείμενα αυτά αλλά και στις αναλύσεις των συνταγματολόγων να ταυτιζόταν ο όρος "Κράτος" με τον όρο "Πολιτεία", όμως όπως μας φανέρωσε η Ελληνική γλώσσα, έτσι απέδειξε και η ιστορία, πως το "Ελληνικό Κράτος" σε αντίθεση με τις Πολιτείες των Ελλήνων, δεν ήταν παρά μία οντότητα που επέβαλε με την ωμή βία και ισχύ, τις θελήσεις ξένων και ντόπιων εξουσιαστών πάνω στο Έθνος.Έτσι ξεκίνησε με την βάφτιση του και έτσι συ­νεχίζει έως σήμερα.

Οι Πολιτείες των Ελλήνων, αλλά και οι μετεξέλιξη τους μέσα από τις κοινότητες τους, σε αντίθεση με την ιστορία του "Ελληνικού Κράτους" αλλά και με τις θεωρήσεις των Δυτικών, ουδέποτε ταύτισαν την συλλογική τους πολιτική οντότητα με τις έννοιες της επιβαλλόμενης ισχύος ή της βίας. Η Ελληνική Φυλή, φύσει αντιεξουσιαστική αλλά και Έναρχη, Ελεύθερη αλλά και πειθαρχημένη σε συλλογικούς σκοπούς, θεωρούσε την πολιτική, ως φυσική διαδικασία που ανήκει σε όλους τους Πολίτες και όχι σε κάποιους "Δεσπότες". Ακόμα και στην ολιγαρ­χική Σπάρτη, οι Βασιλιάδες επικύρωναν την νομιμότητα των αποφάσεων τους από την συνέλευση της Απέλλας και τους Εφόρους. Ακόμα και ο Αυτοκράτωρ του γνωστού τότε κόσμου Μέγας Αλέξανδρος, θα αναγκαζόταν να γδυθεί μπροστά στην συνέλευση των στρατιωτών, για να τους δείξει τις πληγές του και να τούς πείσει να πειθαρ­χήσουν στον σκοπό της συνέχισης της εκστρατείας. Ακόμα και οι Αυτοκράτορες της Κωνσταντινούπολης θα χρειάζονταν την εύνοια και συγκατάθεση των Δήμων για να αισθάνονται κραταιοί στον θρόνο τους.

Η έννοια της Πολιτείας, κυρίως κάτω από την αρχαία Δημοκρατία, βασιζόταν σε τέσσερις απαραίτητους πυ­λώνες: Στην επιλογή των Πολιτών, στην ομοιογένεια της κοινότητας, στην άμεση συμμετοχή στην λήψη των απο­φάσεων και στην σκληρή τιμωρία των αρχόντων που εξα­πατούσαν τον λαό. 

Η έννοια του Έθνους - Κράτους όπως το γέννησε η Γαλ­λική Επανάσταση με την έννοια της Πολιτείας όπως την γέννησαν οι Έλληνες, απέκτησαν μεταξύ τούς μία τεράστια απόσταση.

Σκοπός της Πολιτείας σε αντίθεση με το Κράτος δεν είναι η θέληση της δυνάμεως ή η επέκταση της ισχύος αλλά η κατάκτηση της Αρετής και η αυτοπραγμάτωση. Αποστολή της Πολιτείας σε αντίθεση με το Κράτος, δεν είναι να εξουσιάζει τους υπηκόους της αλλά να αποτελεί το όργανο της θέλησης των Πολιτών. Εργαλείο της Πολι­τείας σε αντίθεση με το Κράτος δεν είναι η πολιτογράφηση περισσότερων υπηκόων αλλά η δημιουργία και η επιλογή καλυτέρων Πολιτών. Η δομή της Πολιτείας σε αντίθεση με αυτή του Κράτους, δεν υπηρετεί την εξουσιαστική σχέση μεταξύ δυνατών και αδυνάτων αλλά την Έναρχη σχέση μεταξύ ομοίων. Η δύναμη της Πολιτείας σε αντίθεση με το Κράτος, δεν είναι η επιβεβλημένη ισχύς της εξουσίας αλλά οι νόμοι κάτω από τους οποίους επέ­λεξαν οι Πολίτες να ζουν.

Ως εκ τούτου, τόσο η ετοιμολογία της Ελληνικής γλώσσας όσο και η ιστορική πραγματικότητα, μας δίνουν την δυνατότητα να κάνουμε ένα ουσιώδες αλλά και πο­λιτικά χρήσιμο ξεκαθάρισμα: Το Κράτος δεν μπορεί να είναι τουΈθνους αλλά μόνον επί τουΈθνους. Ως τέτοιο δεν μπορεί να είναι ποτέ Εθνικό αλλά θα είναι πάντα, άλλοτε κεκαλυμμένα και άλλοτε ολοφάνερα, ένα κατα­σκεύασμα βαθιά αντεθνικό...

Το άρθρο του Γιάννη Παναγιωτακόπουλου δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Ελεύθερος Κόσμος του Ιουνίου 2013