Η Επανάσταση του 1878 και η μάχη της Σέκλιζας: Επίκαιρο μήνυμα ελπίδας και Αγώνα

Οι αρχηγοί της Επαναστάσεως του 1878:

Επάνω: Δημ. Σούτσος –Δημ. Τερτίπης

Κάτω: Γεώργιος Λάιος –Κωνσταντίνος Ισχόμαχος

«Η Ρωμιοσύνη εν να χαθεί, όντας ο κόσμος λείψει»

Βάσσος Μιχαηλίδης

Εθνικός ποιητής της Κύπρου

Εθελοντής πολεμιστής του 1878 στη Θεσσαλία

Από τις 9 μέχρι τις 11 Φεβρουαρίου 1878, διεξήχθη στην περιοχή μας μία από τις σημαντικότερες μάχες της Επαναστάσεως του 1978: Η μάχη της Σέκλιζας.

Με αφορμή τον Ρωσσοτουρκικό Πόλεμο (1877-78) και περί το τέλος του, για την αποτροπή της διαφαινόμενης δυσμενούς για την Ελλάδα Συνθήκης του Αγίου Στεφάνου, Ελληνικός στρατός πέρασε τα σύνορα και μπήκε στο τουρκικό έδαφος και ταυτόχρονα με άμεση ενεργοποίηση των ήδη έτοιμων ντόπιων οπλαρχηγών, εξερράγησαν επαναστατικές εστίες στις σκλαβωμένες περιοχές: στον Όλυμπο, την Μακεδονία, την Ήπειρο, την Κρήτη και την Θεσσαλία (Πήλιο και Δυτική Θεσσαλία). Σύντομα υπό την πίεση των «μεγάλων δυνάμεων» η τότε Κυβέρνηση Κουμουνδούρου, τα ανακάλεσε τα στρατιωτικά σώματα και διέκοψε κάθε βοήθεια προς τους επαναστάτες.

Τιμώντας τις ηρωικές μας παραδόσεις, και δημιουργώντας ένα ακόμα πρότυπο ηρωισμού και αυτοθυσίας, 200 αρχικά υπαξιωματικοί και οπλίτες του τακτικού στρατού αρνούμενοι να συμμορφωθούν με τις εντολές για σύμπτυξη, στασίασαν και με αρχηγό τον επιλοχία Δημ. Τερτίπη ξεκινώντας από τη Λαμία όπου είχαν στρατοπεδεύσει, εισήλθαν στο τουρκικό έδαφος από την περιοχή του Δομοκού. Μαζί τους σύντομα ενώθηκαν ο λοχίας Γ. Λάιος με άλλους 100 και ακολούθησε ο Δ. Σούτσος με δύναμη 200 ανδρών. Μαζί με τα σώματα των ντόπιων οπλαρχηγών συγκρότησαν την επαναστατική δύναμη της Δυτικής Θεσσαλίας.

Λόγω της πορείας του αγώνα, το Γενικό  Αρχηγείο  της Επαναστάσεως εγκαταστάθηκε στο Λουτρό Καρδίτσης. Πολιτικός Αρχηγός της Επαναστάσεως ήταν ο Δημ. Σούτσος ενώ Στρατιωτικός ο Κων. Ισχόμαχος.

Μετά από σχετικά μικρότερες νικηφόρες συγκρούσεις με τους Τούρκους, οι επαναστάτες προσέβαλαν το στρατηγικής σημασίας χωριό Σέκλιζα με την φύσει οχυρή τοποθεσία του λόφου του Αγίου Αθανασίου, που δεσπόζει στον κάμπο και αποτελεί το κλειδί της διαβάσεως για την Καρδίτσα. Στ λόφο είχαν οχυρωθεί 150-200 εμπειροπόλεμοι γκέκηδες του τακτικού στρατού.

Οι επαναστάτες, μαχόμενοι στον κάμπο, χωρίς κάλυψη, απέκρουσαν και έτρεψαν σε φυγή τετραπλάσιο τουρκικό στράτευμα με ιππικό που προσέτρεξε από την Καρδίτσα να λύσει την πολιορκία. Ο ιστορικός της Επαναστάσεως του 1878, Μιλτιάδης Σεϊζάνης, σχολιάζει «το ωραίον θέαμα ιππέων φευγόντων, διωκομένων υπό πεζών» σε ανοικτή πεδιάδα. Την 2η νύκτα της μάχης, οι γκέκηδες υπερασπιστές τον εγκατέλειψαν τον λόφο στα χέρια των επαναστατών οι οποίοι την επομένη απέκρουσαν μετά από ολοήμερη σκληρή και απόλυτα άνιση μάχη άλλη (8-10 φορές μεγαλύτερη) τουρκική δύναμη 2500 ανδρών με ιππείς και τηλεβόλα.  

Τελικά, η μάχη της Σέκλιζας έληξε νικηφόρα για τους Έλληνες, δίνοντάς τους έτσι εκτός από το στρατηγικό έρεισμα της τοποθεσίας και το ηθικό πλεονέκτημα για τις υπόλοιπες νικηφόρες μάχες που διεξήχθησαν στη Δυτική Θεσσαλία. Η τροπαιοφόρα επανάσταση της  Δυτικής Θεσσαλίας, η οποία δεν υπέστειλε τα λάβαρά της παρά μόνο μετά από μεσολάβηση διεθνούς επιτροπής απεσταλμένων ξένων κυβερνήσεων, κέρδισε ένα ισχυρό διαπραγματευτικό όπλο που όμως δεν εκμεταλλεύτηκε επαρκώς η υποτονική Ελληνική αντιπροσωπεία στο Συνέδριο του Βερολίνου (μας θυμίζει τίποτε;), απετέλεσε όμως την ισχυρή βάση για το Συνέδριο της Κωνσταντινούπολης το 1881 όπου κερδήθηκε η ανεξαρτησία της Θεσσαλίας, της περιοχής της Άρτας και των Ιονίων Νήσων.

Το δίδαγμα της Επαναστάσεως του 1878 και της μάχης της Σέκλιζας, όπου οι ολίγοι κατίσχυσαν των πολύ περισσότερων, καλύτερα οπλισμένων και εφοδιασμένων και όπου το ηθικό και η πίστη στην ελευθερία, την προαιώνια ελληνική αξία, κατανίκησαν και κατατρόπωσαν την ωμή βία είναι:

Δεν υπάρχει ιστορικός υπερκαθορισμός και προκαθορισμός αλλά αρκεί πολλές φορές μία δράκα γενναίων και αφοσιωμένων στο σκοπό τους ανθρώπων για να αλλάξει η ροή της ιστορίας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ο ηρωισμός και η αυτοθυσία λίγων «στασιαστών» στρατιωτικών και των ντόπιων επαναστατών που περιφρόνησαν το «πολιτικά ορθό» της εποχής, το προσωπικό τους συμφέρον αλλά και την ίδια την ζωή και σωματική τους ακεραιότητα, δημιούργησε την επανάσταση του 1878 και θεμελίωσε την απελευθέρωση της Θεσσαλίας και της Άρτας.

Η αγάπη για την πατρίδα και ο αγώνας για την εθνική ολοκλήρωση, ξεπερνούν το ατομικό συμφέρον και τα υλιστικά ελατήρια. Το πάθος για την απελευθέρωση των υποδούλων ελληνικών εδαφών, έκανε τους «ξενομερίτες» στρατιωτικούς να στασιάσουν, να εγκαταλείψουν την υπηρεσία τους και να θυσιάσουν την ζωή τους μαζί με τους ντόπιους επαναστάτες, για την ελευθερία του τόπου αυτού. Το ίδιο πάθος λίγα χρόνια μετά, το 1912, έκανε τα παιδιά των κολλήγων της Θεσσαλίας να πολεμήσουν ηρωικά για την ελευθερία της Μακεδονίας, ενώ στους ίδιους το ελλαδικό κράτος ηρνείτο το δικαίωμα να κατέχουν τη γη τους.

Ο άνθρωπος δεν είναι ούτε το ξεκομμένο άτομο υπηρέτης των οικονομικών του συμφερόντων του φιλελευθερισμού, ούτε η μάζα που ολοκληρώνεται κυριαρχώντας στα μέσα παραγωγής του μαρξισμού. Είναι ανεξάρτητη προσωπικότητα που ανήκει οργανικά και ολοκληρώνεται σε ένα ευρύτερο διαχρονικό σύνολο. Το σύνολο αυτό, είναι ο λαός στην ιστορική του πορεία, το έθνος μας. Μόνο υπάρχοντας και δρώντας εκτός από άτομα και σαν μέλη του, ολοκληρωνόμαστε σαν ανθρώπινες υπάρξεις και προσδιοριζόμαστε στο πανανθρώπινο γίγνεσθαι και δημιουργία. Οτιδήποτε διαφορετικό από αυτό είναι κάτι λιγότερο από αυτό.

Το μήνυμα λοιπόν της ημέρας είναι ξεκάθαρο και απλό: όσο και αν οι κατά καιρούς «μεγάλοι» της γης δομούν το εκάστοτε «πολιτικά ορθό» (ή σχεδιάζουν πολυώνυμα «μνημόνια») σύμφωνα με τα συμφέροντα και τους σκοτεινούς υπολογισμούς τους και προσπαθούν να τα υλοποιήσουν με τους εκάστοτε πραιτωριανούς και τα μισθωτά τους παπαγαλάκια, άλλο τόσο οι πανάρχαιες δυνάμεις που οδηγούν τα έθνη στη χάραξη της ιστορίας τους, θα αναδύονται μέσα από τις ηρωικές πράξεις των ξεχωριστών ανθρώπων, που ακούγοντας βαθειά στην ύπαρξή τους τη φωνή του έθνους τους είναι εκείνοι που τελικά θα γράψουν την ιστορία, σε πείσμα κάθε ηττοπαθούς ή μειοδότη, περιδεούς ή βολεμένου.

Καρδίτσα 7 Φεβρουαρίου 2015

Κώστας Καρδαράς

Ιατρός

Μέλος του Εθνικού Συμβουλίου

Του Εθνικού Μετώπου