Η ΤΕΧΝΗ

Κέντρο και Άξων σκέψεως γιά τόν Εθνικι­στή είναι ό Άνθρωπος. "Οχι, όμως ΰπό οιαδήποτε σκοπιά ή σέ οποιαδήποτε έκδήλωσί του, αλλά στις ανώτερες δυνατές εκδηλώσεις του, στά ανώτερα δυνατά επίπεδα πού μπο­ρεί να κατακτήση. Πολλές Ιδεολογίες ισχυρί­ζονται ότι είναι ανθρωποκεντρικές, χωρίς όμως να προβάλλουν ένα αρχέτυπο άνθρω­που αξίου τού ανάματος του: Στρέφονται συ­νήθως γύρω άπά τήν λατρεία τού αδυνάτου τού άρρωστου, τοϋ δυσμόρφου. τοϋ περιθω­ριακού. Ιδίως τά κείμενα τού Εβραϊσμού μας δίδουν διαρκώς τά χαμηλά πρότυπο τοϋ δια­στρεβλωμένου διανοητικά ανθρώπου, είτε σαν εκδικητικού λεπρού στην προχριστιανι­κή εποχή, είτε σάν εκδικητικού επίσης, άλλ' αδυνάμου άτόμου, αργότερα, πού εναποθέτει τήν ελπίδα γιά έκδίκησι στον θεό, τοϋ οποίου αυτοαποκαλείται μάρτυς.

Ακόμη καί στην ση­μερινή εποχή oi θεολογίες αυτές μας μιλούν γιά ανθρώπους · παιδιά κατωτέρου θεού καί oi διάφοροι σοσιαλισμό! εμφανίζονται άγωνιζόμενοι υπέρ τών «αδυνάτων· όχι γιά νά α­ποκαταστήσουν τήν απαραίτητη αρμονία μέσα στο κοινωνικό σώμα, αλλά γιά νά καλ­λιεργήσουν ακριβώς αυτό τό αρνητικό ανθρώ­πινο πρότυπο. Αποκορύφωμα βεβαίως όλων αυτών είναι ο χρεωκοπημένος, πλέον, Μαρ­ξισμός πού έχει οίκοδομησει ολόκληρη τήν σκέψι του πάνω στην έννοια της ανθρώπινης εξαθλιώσεως Μακρυά άπά αυτές τίς θεωρήσεις ο Εθνι­κισμός δέχεται σάν ανώτερη έκδήλωσί τού Άνθρώπου τους Πολιτισμούς, ψυχοπνευματικά δημιουργήματα πού έχουν, όπως έχου­με αναπτύξει, τον δικό τους κύκλο ζωής. Καί κύρια έκδήλωσις κάθε πολιτισμού είναι ή τέχνη.

Τί είναι, όμως, τέχνη;

Μέ τόν όρο τέχνη στήν αρχική του σημα­σία εννοούμε κάθε ανθρώπινη δραστηριότη­τα ή οποία προϋποθέτει γιά τήν επιτυχία της μία Ικανότητα. "Ετσι κάθε κατασκευή, κάθε ε­πιστήμη κλπ. μπορεί νά όνομασθή τέχνη. Στήν άνάλυσί μας όμως αυτή μας ενδιαφέρουν oi καλές τέχνες καί αυτές θά εννοούμε μέ τόν όρο τέχνη.

Γιά νά δούμε όμως ποιά ακριβώς λειτουρ­γία στόν άνθρωπο είναι ή τέχνη, θά ύπενθυμίσωμε τις βασικές περιοχές τοϋ ψυχικού κόσμου τού ανθρώπου, μέσα στά πλαίσια των επτά φορέων της συνειδήσεως. Αυτές λοιπόν είναι:

Τό υποσυνείδητο όπου εδρεύουν τά ένστι­κτα καί ol μή συνειδητές επιθυμίες τόσο ατό άτομο όσο καί συλλογικά.

Ό χώρος τής συνειδήσεως όπου εδρεύουν τά τρέχοντα συναισθήματα και ό κοινός λό­γος καί τέλος τό ύπερσυνείδητο, ατομικό καί συλλογικά, ένας χώρος μή ενεργοποιημένος στήν σημε­ρινή εξελικτική φάσι τού είδους, όπου κατοι­κούν ό πλήρως αφηρημένος ανθρώπινος λόγος πού είναι καί ό θειος Λόγος στόν άν­θρωπο, ό ενοποιητικός ή διαισθητικός φορεύς, μέσω τού οποίου αποκτάται ή αίσθησις τής ένότητος μέ τά όντα, ή έδρα δηλ. τοΰ Όρφικοϋ Έρωτος καί τέλος ή αρχική Βουλητική Μονάς, ή πηγή τοϋ Ανθρωπίνου Είναι.

Ή ίδια του ή φύσις δίνει στόν "Ανθρωπο δύο εξελικτικούς δρόμους γιά νά καταστήση ή συνείδησίς του αυτό τό κάστρο στα ύψω­μα· πού δέν είναι άλλο άπά τόν ανώτερο αυ­τό εσωτερικό ψυχικό χώρο: Ή οδός τής διανοήσεως ή δρόμος της Επι­στήμης μέ τόν όποιον, διευρύνοντας τον αν­θρώπινο λόγο προσεγγίζει τόν αφηρημένο ανθρώπινο καί τέλος τόν θειο Λόγο. Στα πλέ­ον προηγμένα στάδια ή "Επιστήμη αντικαθί­σταται άπό τήν διανοητική φιλοσοφία

-  Ή διαισθητική οδός ή δρόμος τού Έραστού τής θεότητας είναι ή οδός τοϋ Πλατωνικού Έρωτος, μέσω τής οποίας ό Άνθρωπος, καλ­λιεργώντας ώρισμένες πλευρές τοϋ συναι­σθηματικού του κόσμου προσπαθεί νά άφυπνίση τον διαισθητικό φορέα 'Εδώ ευρίσκε­ται καί ό σπουδαιότατος ρόλος τής Τέχνης: βοηθά στήν εξελικτική του προσπάθεια. Κα­τά τήν νοερά αυτή πορεία του  ένατενιστού, σέ κάποιο σημείο απαιτείται ή διαβίβασις σ' αυτόν θείων "Ενεργειών, πού γίνεται μέ τήν τέλεσι Μυστηριακών Τελετών: Έτσι, ώς συ­νέχεια τής Τέχνης έρχεται ή θρησκεία Ή πραγματική Τέχνη, συνεπώς, είναι προθάλα­μος τής θρησκείας.

Μέσω τού Λόγου ό άνθρωπος αντιλαμβά­νεται καί συνειδητοποιεί τά όντα τά αναλύ­ει, περιγράφει καί συσχετίζει, δημιουργώντας μέ αυτά σχέσι υποκειμένου προς άνπκείμε νο. Μέσω τής διαισθήοεως. όμως. έπικοινωνεί μέ τά όντα αποκτώντος την εμπειρία ni τό βίωμα της Παγκοσμίου Ουσίας, κατακτών­τας τήν Σοφία όχι μέσω λογικής επεξεργα­σίας, αλλά μέσω βιοισθητικής επαφής. Τήν πολύ σημαντική αυτή λειτουργία, πού όμως επιφυλάσσεται μόνο στά πολύ εξελιγμένα ά­τομα, προσπαθεί νά μεταφέρη στόν μέσο άν­θρωπο, μέσα στά πλαίσια τής κοινωνικής ζωής, ο πραγματικός καλλιτέχνης. Εμπνευ­σμένος άπό τό συλλογικό ύπερσυνείδητο καί άπό αντανακλάσεις των ανωτέρων κόσμων, σάν προικισμένο άτομο πού είναι, καί γνωρί­ζοντος, έστω καί διαισθητικά, τήν ψυχολογία τού μέσου άτομου, ευρίσκει τρόπους γιά νά μεταφέρη καταστάσεις πού δέν περιγράφον­ται μέ λόγους στό εσωτερικό κάθε άνθρωπου. Τά μέσα πού χρησιμοποιεί είναι συνδυασμός διαφόρων ερεθισμάτων οπτικών, ακουσπκών, ρυθμικών ή καί συναισθηματικών. Έτσι προ­έκυψαν σαν μορφές τέχνης οί εικαστικές, oi μουσικές, ή ποίηοις καί ά πεζός λόγος.

Σάν κορυφαίο καί αντιπροσωπευτικό τύπο καλλιτέχνου θά πρέπει νά θεωρήσουμε τόν μεγάλο Αίσχύλο και σάν ανώτερη μορφή τέ­χνης τό τραγικό θέατρο, πού συνδυάζει όλες τις άλλες τέχνες. Ό μεγάλος αυτός ποιητής, όχι μόνο Μύστης του θείου Λόγου αλλά καί γνώστης τής ανθρώπινης ψυχολογίας, στό θέ­ατρο του ουσιαστικά αναπαρέστησε καί προ­σωποποίησε τό δράμα πού παίζεται μέσα στήν ψυχή κάθε ανθρώπου, μέ τραγικά ήρωα τήν ανθρώπινη συνείδησι. Χειριζόμενος τίς ψυχι­κές δυνάμεις σάν χημικές ουσίες έδινε μέ τά κατάλληλα μέσα και πλοκή τίς απαιτούμενες  προσθήκες-, -καταλύτες· καί  αντιδραστή­ρια· ώστε νά προκαλέση τήν λύσι των εντά­σεων καί τήν ψυχική άνάτασι. Μέ τόν τρόπο αυτό έδινε στό μέσο άνθρωπο μία αμυδρά γεύσι τής πραγματικής μεθέξεως των ανωτέ­ρων στοιχείων. Είναι αυτά πού ώνομάσθηκε : παθημάτων κάθαρσις·

"Οπως κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα, όμως, έτσι καί ή τέχνη υφίσταται τον κίνδυνο τής αντιστροφής. Κάθε ανθρώπινη εμπειρία πού εμφανίζεται ώς έμπνευοις δέν προέρχε­ται πάντοτε άπό ιούς ανωτέρους χώρους, άλ­λα συχνά είναι εκδηλώσεις δυνάμεων τού υποσυνειδήτου. Έτσι άτομο μέ Ικανότητες μεν, αλλά μέ έλλειψι κάποιας εσωτερικής άνατάσεως, παράγουν κακέκτυπες μορφές τέ­χνης. Είναι δημιουργήματα μέ εξωτερικά γνωρίσματα τέχνης αλλά μέ αρνητικό περιε­χόμενο. Δέν περιέχουν ανώτερες εμπνεύσεις, άλλα είναι φορτωμένα μέ όλο τό βάρβαρο αρ­νητικών βιωμάτων, εκδικητικόητος. ψυχικού σκότους ή μίσους, ακόμη καί ενστίκτου καί διαστροφών πού ενίοτε κρύβονται στήν ψυ­χή τού -καλλιτέχνου·, καί τά όποια παρουσιά­ζει μέ τήν απαραίτητη σοφιστεία. Αύτοϋ τοΰ είδους ή ψευδοτέχνη δέν «καθαιρεί·, αλλά πε­ριπλέκει. Δέν ελευθερώνει, αλλά βαραίνει. Δέν υποβοηθά τόν άνθρωπο στήν έξέλιξί του, άλλά τού έξάτττει τά ένστικτα.

Αύτό τό είδος τής ψευδοτέχνης ή αντί-τέχνης είναι αυτό πού προβάλλει καί ενισχύ­ει μέ όλα του τά μέσα τό σημερινό κατεστη­μένο. Είναι ή «τέχνη· τής παρακμής, σύμφωνη μέ τό γενικώτερο πνεύμα τοϋ υλισμού. Νομί­ζουμε όμως ότι ό "Ελληνικός Λαός, έστω καί ασυναίσθητα, σάν σέ στάση αμύνης, αποστρέ­φει τό πρόσωπο του καί αδιαφορεί γιά τήν παρακμιακή αυτό ψευδοτέχνη, προσδοκώντας τήν Εθνικιστική Άναγέννησι, όταν ένα τόσο σπουδαίο λειτούργημα, όπως είναι ή πραγμα­τική τέχνη, θά βρή τούς γνησίους λειτουρ­γούς του.

Πρόδρομος Κούρτογλου

--------------------------------------------------------------------------------------------

Το ιδεολογικό θέμα Η ΤΕΧΝΗ είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα ΝΕΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ και στο βιβλίο-μανιφέστο  Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΕΚ και του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ που κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2014

Σημείωσις τού αρθρογράφου: Ερέθισμα γιά τό άρθρο αυτά υπήρξε ή αντιδικία μεταξύ τοΰ Σεβ- Μητροπολίτου Φλωρίνης καί τοΰ Θ. Αγ­γελόπουλου σχετικά μέ τήν ταινία «Τό μετέ­ωρο βήμα τοϋ πελαργού.