Κατά τήν Ιστορική των πορεία καί μέσα στήν διαδικασία
αναπτύξεως πολιτισμών άπό τά "Εθνη, ετίθετο πάντοτε τό ερώτημα τού δέοντος.
Τί "πρέπει" οι άνθρωποι,
σάν άτομα ή σάν ομάδες, νά πράττουν καί τί νά αποφεύγουν μέσα στήν κοινωνική
όργάνωσι καί στό πολιτιστικό σύστημα πού ζουν.
"Οπως εξηγήσαμε καί σέ άλλο μας άρθρο, τό ερώτημα αυτό
καί οί απαντήσεις πού ιστορικά εδόθησαν οφείλονται πρώτα στήν φυσική έμφυτο
κλίσι τοϋ ανθρώπου νά έρευνά ερωτήματα αυτού τού είδους καί νά δίδη απαντήσεις
θεσπίζοντας κανόνες καί έκ δευτέρου στήν πρόθεσί του νά καλύψη τίς πρακτικές
ανάγκες πού ικανοποιεί ή θέσπισις τών κανόνων αυτών. Ή πολιτιστική δράσις γενικώς
πρώτα γίνεται γιά νά ικανοποίηση τήν ανάγκη εκφράσεως καί δευτερευόντως γιά νά ικανοποιήση πρακτικές ή άλλες ανάγκες τών οποίων ή δράσις
αυτή προσφέρει τήν ικανο-ποίησι.
Τά ερώτημα τού «δέοντος· πού θέσαμε στήν άρχή καί αντίστοιχα
τό ερώτημα περί "καλού
καί κακού"- αποτελεί τό κεντρικό αντικείμενο τής Ηθικής. Ιστορικά αυτό ετέθη,
λοιπόν, στά πλαίσια πάντοτε κάποιου πολιτισμού, άπό δύο αιτίες: "Αφ"
ενός μέν άπό τήν φυσική τάσι τού άνθρωπου νά θέση τό ερώτημα αυτό, άπό τό
γεγονός δηλ. ότι ό άνθρωπος είναι φύσει όν ηθικό, άφ' έτερου δέ γιά νά ικανοποιηθούν λειτουργικές ανάγκες τής ύπ' όψιν κοινωνικής ομάδος καί τής φυλής
(δηλ. τής φυλετικής κοινότητος).
Σ' ένα πρώτο στάδιο οί απαντήσεις στό ερώτημα περί τού
δέοντος καί επομένως περί τού Καλού καί τοϋ Κακού εδόθησαν μέ κριτήριο τήν
ωφελιμότητα καί τίς ανάγκες τής κοινότητος καί τής φυλής. "Ετσι, ότι
ωφελεί τήν έπιβίωσι καί σωστή άνάπτυξι της φυλής (olκογενειακοί θεσμοί καί κανόνες)
καί τίς λειτουργικές ανάγκες τής κοινότητος, (άμυνα, ορθή διοίκησις κ.λπ.)
είναι «καλά», ένώ ότι βλάπτει τίς λειτουργίες αυτές είναι -κακό·. Πρόκειται
δηλ. γιά μία συλλογική χρησιμοθηρία. Γι αυτήν τήν πρώτη άπάντησι σταματούν όλες
οι σημερινές «σχολές» τής κατεστημένης διανοήσεως. Ή Εθνικιστική σκέψις όμως
προχωρά στήν επομένη διαπίστωσι: Τό γεγονός ότι ό άνθρωπος είναι φύσει «ηθικό
όν» τόν έκανε νά γενίκευση τό ερώτημα περί τοϋ δέοντος καί πλέον δέν αρκείται
στό τί είναι καλό ή κακό μόνον γιά τήν κοινότητα αλλά προσπαθεί νά βρή
γενικώτερα τί είναι Καλό καί τί Κακό σάν απόλυτες έννοιες. Μέ τόν τρόπο αυτό
φθάνουμε λοιπόν σ' ένα δεύτερο στάδιο, όπου τό Καλό καί τό Κακό είναι γενικευμένες
έννοιες καί στήν συνέχεια στό τελικό τρίτο στάδιο, όπου υπερβαίνεται τελείως ό
δυϊσμός Καλού - Κακού.
Στό δεύτερο στάδιο θεωρήσεως τής Ηθικής Καλό είναι ότι
υπηρετεί όχι απλώς τήν Φυλετική Κοινότητα, άλλά γενικώτερες έννοιες όπως τήν
Ισορροπία καί τήν αρμονία στή Φύσι. τήν λειτουργία τοΰ Σύμπαντος καί στήν
άπωτάτη του μορφή, ά,τι υπηρετεί τόν Γενικό Νόμο ή τήν Συμπαντική Δικαιοσύνη.
Ή τελευταία αυτή αντίληψη διδάσκεται άπό τήν "Ελληνική Τραγωδία, όπου ή "Υβρις" είναι ή διάπραξις ενεργειών πού διαταράσσουν τήν Συμπαντική Δικαιοσύνη ή Ηθική
Τάξι καί κινητοποιούν τούς μηχανισμούς τής Νεμέσεως πού επαναφέρουν τήν
τρωθείσα τάξι τιμωρώντας τόν υβριστή. Στόν Χριστιανισμό, ένώ αρχικώς εδόθη σάν
διδασκαλία, ό τρόπος απελευθερώσεως τού Άνθρώπου άπό τούς νόμους τοϋ κόσμου τού δυϊσμού, στήν συνέχεια ύπό τήν έπίδρασι τού Εβραϊσμού καί ωρισμένων
ανατολικών ρευμάτων (Ζωροαστρισμός, Γνωστικισμός. Μανιχαϊσμός) εδόθη Ιδιαίτερα
έμφασις στήν έννοια τοϋ Κακού, τήν όποια πολλοί άνήγαγαν σέ «αντίποδα» τής
θείας Δυνάμεως. Πολλοί, μάλιστα, λέγουν ότι ό Χριστιανισμός πρέπει νά πιστευη
στόν Σατανά, διότι άν δέν ΰπάρχη Σατανάς, τότε δέν υπάρχει καί θεός.
Ή Ηθική τού πρώτου καθώς καί τού δευτέρου σταδίου είναι ανταποδοτική,
δηλ. ανταποδίδει στό άτομο τά τής καλής ή κακής δράσεως του. Έτσι στό πρώτο στάδιο
ή Ηθική ανταμείβει το άτομο μέ υλικά ανταλλάγματα ή τιμές ή αντίστοιχο τό
τιμωρεί μέ ποινές γιά πράξεις του πού ωφελούν ή αντίστροφα βλάπτουν τά σύνολο.
Στό δεύτερο στάδιο η Ηθική πάλι ανταποδίδει ατό άτομο τις δράσεις του μέ ηθικές
αμοιβές (ηθική ίκανοποίηση σαν αίσθημα πληρότητας) όταν είναι σύμμετρες μέ τήν
φύσι ή τιμωρίες (εσωτερική ανησυχία, φυχικές διαταραχές) όταν άνεβαίνη τούς
φυσικούς νόμους ένώ ή θρησκεία επιφυλάσσει τέτοιες αμοιβές ή τιμωρίες στήν μεταθανάτιο κρίση (π.χ. στήν Όρφυκή θρησκεία ό μύθος τού Ταντάλου πού αντιστοιχεί μέ τήν
παραβολή των δύο Λαζάρων τού Ευαγγελίου»
Όσο. όμως καί άν γενικεύσουμε, θά δούμε πάντα ότι οί
έννοιες τού «Καλού- καί τού Κακού» είναι πάντοτε σχετικές καί ποτέ απόλυτες. Τό κάθε «καλά» άπό μία σκοπιά είναι κακό- άπό μια άλλη. Ή
"Ελληνική Φιλοσοφία κατά τήν άναζήτησί της καταλήγει στό Έν» ή ·'Ον» ( 'Ορφεύς. Πυθαγόρας, Πλάτων στόν Παρμενίδη, Ηράκλειτος κλπ) καί τό ίδιο διδάσκει,
βεβαίως καί ο Χριστιανισμός. Τά πάντα απορρέουν άπό τό "Ον, ακόμη καί
αυτό τό Μή "Ον "Επομένως στον χώρο τής "Ηθικής δεν μπορούν νά
υπάρχουν δυο απόλυτες αντίθετες έννοιες, τά Καλά καί τά Κακά. άλλά μόνον
διαφορετικές αντανακλάσεις τού Ενός ή "Οντος. Άν θελήσουμε νά
χρησιμοποιήσουμε τήν Ηθική ορολογία, θά πούμε ότι υπάρχει μόνον Κάλο.
"Η Ηθική λοιπόν, στό τρίτο κοι κορυφαίο στάδιο υπερβαίνει
τόν δυϊσμό Καλού - Κακού. Είναι ή Ηθική τού "Εθνικισμού ή Ηρωική Ηθική- Είναι, όπως θά δούμε, ή Ηθική τής άσκόπου Δράσεως Κριτήριο ηθικής δράσεως στό επίπεδο
αυτό δέν είναι ούτε κάποιοι κανόνες, ούτε τα αποτελέσματα, θετικά ή αρνητικά,
ευχάριστα ή δυσάρεστα, τών ανταποδοτικών ηθικών μηχανισμών. Κριτήριο τής δράσεως
είναι μόνον ή ελευθέρα βούληρις τοΰ δρώντος. Ειδοποιός διαφορά τής "Ηθικής
αυτής άπό τις άλλες δύο είναι ή μή άντοποδοτικότης.
Ό άνθρωπος, ήρως στήν
προκειμένη περίπτωσι, δρά χωρίς νά αναμένη άνταπόδοσι άπό τήν δράσι του, χωρίς
νά αναμένη κανένα συγκεκριμένο αποτέλεσμα. Ή ίδια ή δράσις είναι αυτοσκοπός,
είναι ταυτόχρονα ή ενέργεια καί ά σκοπός τής ενεργείας, γιά τόν λόγο αυτό δέ,
αποκαλείται άσκοπος δράσις Ή μή δυική Ηθική αποκαλείται καί ηρωική Ηθική, διότι
είναι αύτή πού ακολούθησαν οί "Ηρωες τής "Ελληνικής Παραδόσεως. Ή
δράσις τών ηρώων περιλαμβάνει πάντοτε υπηρεσίες προς τό Σύνολον καί αυτοθυσίες
πού εξασφαλίζουν τήν μή άνταπόδοσι στό χονδροειδές υλικό επίπεδο. Άλλά ή
γενικότερη μή άνταπόδοσις εξασφαλίζεται άπό τό γεγονός ότι ή δράσις τού ήρωος
καθορίζεται καί επιλέγεται άπό τόν θεό καθοδηγητή (όπως π.χ. ή "Ηρα γιά
τάν Ηρακλή). Ό ήρως επιλέγει ελευθέρως νά τεθή ύπό τήν καθοδήγησι τοϋ θεού καί
αυτή είναι ή δική του συμμετοχή στήν δράσι. Ή άπόφασίς του αΰτή είναι ενέργεια
αυτοσκοπός ή άσκοπος
δράσις μέ τήν έννοια πού αναλύσαμε. Έτσι ό "Ελλην "Ηρως μας δίδει τό
αρχέτυπο τοΰ Ελεύθερου Άνθρωπου πού ακολουθεί τήν ανώτερη μορφή "Ηθικής,
τήν μή · ανταποδοτική, τήν "Ηρωική Ηθική. Άλλά θά προσθέσουμε έδώ ότι καί
ό Ιστορικός Χριστός δηλ. ό "Ιησούς ό Ναζωραίος τό ίδιο αρχέτυπο
ενσαρκώνει, άφού ό μόνη ελευθέρα του επιλογή, πού είναι καί επιλογή - αυτοσκοπός,
είναι ή υποταγή του στίς βουλές τοϋ καθοδηγητοΰ θεού, δηλ. τοϋ Πατρός, ένώ
παράλληλα διδάσκει έμπρακτα τήν Υπηρεσία καί τήν θυσία.
Τό πρόβλημα τής Ηθικής είναι πολύ σημαντικό καί νομίζουμε ότι χαρακτηρίζει ριζικά μία Ιδεολογία. Σέ μία εποχή πού κυριαρχεί σχεδόν
ολοκληρωτικά ή ψευδοηθική τού συμφέροντος καί πού κεντρικό αντικείμενο ιδεολογιών
καί αγώνων είναι τά κλασματικά ποσοστά τών αποδοχών τής εργασίας, όπου oι άνθρωποι
αγωνίζονται (καί υπερηφανεύονται ταυτόχρονα γι' αυτό) γιά τό τί θά αποσπάσουν
προς ίδιον όφελος άπό τό κοινωνικό απόθεμα, ή Εθνικιστική Ήρωική Ηθική,
βασιζόμενη σέ πανάρχαιες αξίες τού Ελληνισμού, προβάλλει σάν τό όράμα μιας
αναγεννήσεως, ενός νέου κόσμου.
--------------------------------------------------------------------------------------------
Το ιδεολογικό
θέμα ΗΡΩΙΣΜΟΣ: Η ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΗΘΙΚΗ είχε δημοσιευθεί στην εφημερίδα ΝΕΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ
την Παρασκευή 27 Ιουλίου 1990 και στο
βιβλίο-μανιφέστο Η ΙΔΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΝΕΚ και του ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ
ΕΘΝΙΚΙΣΜΟΥ που
κυκλοφόρησε τον Ιούνιο του 2014
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Η ομάδα του Κοινού Παρονομαστή δίνει την ευκαιρία στον καθένα να εκφραστεί ελεύθερα χωρίς ύβρεις και προσωπικές αντιπαραθέσεις
Οι απόψεις, θέσεις του συγγραφέα- αρθρογράφου δεν υιοθετούνται απαραίτητα από την συντακτική ομάδα του Κοινού Παρονομαστή
Σχόλια που δεν θα είναι σύμφωνα με το πνεύμα της ομάδος διαχείρισης δεν θα προβάλλονται
Ομάδα Κ.Π