Από την ΤΜΤ στην ISIS… Ο τουρκικός επεκτατισμός στο στάδιο της υλοποίησης

Του ΛΑΜΠΡΟΥ Γ. ΚΑΟΥΛΛΑ

Μία σύντομη αντιπαραβολή της δράσης της TMT τού τότε με αυτήν της ISIS και των τουρκομανικών παραστρατιωτικών σχηματισμών σήμερα, που καταδεικνύει τις εκπληκτικές ομοιότητες

Η Τουρκία εκμεταλλεύεται τη ρευστότητα των σχέσεων μεταξύ του πλήθους των αντι-ασαντικών δυνάμεων, χρησιμοποιώντας την τακτική και επιχειρησιακή μεθοδολογία που εφάρμοσε ήδη στην Κύπρο…

Η ISIS εξυπηρετεί την Τουρκία ως ένα χρήσιμο εργαλείο γενικής αποσταθεροποίησης και με το πρόσχημα της «προστασίας» των Τουρκομάνων η Τουρκία προωθεί τα κατά Νταβούτογλου νεο-οθωμανικά περιφερειακά επεκτατικά της σχέδια, στο πλαίσιο της νέας παγκόσμιας τάξης

Είτε σφυροκοπώντας τους Κούρδους είτε καταρρίπτοντας ρωσικά μαχητικά, η Τουρκία φαίνεται αποφασισμένη να προστατεύσει και να συντηρήσει την ISIS αντί να την καταπολεμήσει αποτελεσματικά.

Αυτό, βέβαια, δεν πρέπει να εκπλήττει κανέναν, αφού οι Τούρκοι ασκούν εξωτερική πολιτική με τα ίδια πεπαλαιωμένα εγχειρίδια εδώ και δεκαετίες. Ο «πόλεμος δι’ αντιπροσώπου» («proxy warfare») ως εργαλείο αποσταθεροποίησης μιας περιοχής και υλοποίησης μακρόπνοου στρατηγικού σχεδιασμού δεν είναι εφεύρεση της κυβέρνησης του AKP αλλά, απεναντίας, είναι βασικό στοιχείο της τουρκικής στρατιωτικής σκέψης εδώ και δεκαετίες, αρχής γενομένης τουλάχιστον από τις Γενοκτονίες Αρμενίων, Ποντίων Ελλήνων και Ασσυρίων. Με τον ίδιο τρόπο απέσπασε και το 1939 την Αλεξανδρέττα από τη Συρία.

Η μέθοδος αυτή αποκρυσταλλώθηκε στην Κύπρο τις δεκαετίες 1950 και 1960 με την TMT, τον τουρκοκυπριακό παραστρατιωτικό σχηματισμό που δημιουργούσε τις συνθήκες για εισβολή της Τουρκίας και ομοσπονδιακή διχοτόμηση της νήσου. Κύρια εργαλεία της η προβοκάτσια, οι δολοφονίες, η υποδαύλιση διακοινοτικών συγκρούσεων και η ευρείας κλίμακας δημογραφική μηχανική μέσα από μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών.

Σε αυτό το άρθρο θα κάνουμε μία σύντομη αντιπαραβολή της δράσης της TMT τού τότε με αυτήν της ISIS και των τουρκομανικών παραστρατιωτικών σχηματισμών σήμερα, για να καταδείξουμε τις εκπληκτικές ομοιότητες.

Προβοκάτσιες και «επιχειρήσεις ψευδούς σημαίας»

Η πρώτη και πιο εξόφθαλμη ομοιότητα μεταξύ των δύο περιπτώσεων είναι το κέρδος που αποκομίζει η Τουρκία μέσα από προβοκάτσιες και «επιχειρήσεις ψευδούς σημαίας» («false-flag operations»). Πρόκειται για αποσταθεροποιητικές επιχειρήσεις που ενορχηστρώνει το ίδιο το τουρκικό κράτος κατά φίλιων στόχων, επιρρίπτοντας την ευθύνη στους εκάστοτε αντιπάλους του. Το κέρδος από τέτοιες επιχειρήσεις είναι διττό: Από τη μια ριζοσπαστικοποιείται ο φανατισμός των Τούρκων εξτρεμιστών, αυτών που θα αποτελέσουν τους φυσικούς αυτουργούς επιθέσεων κατά των δήθεν δραστών. Από την άλλη καλλιεργείται ο φόβος στις πλατιές τουρκικές μάζες, οι οποίες συσπειρώνονται γύρω από την Κυβέρνηση και εγκρίνουν ή δικαιολογούν τα «αντίποινα».

Ένας Τουρκομάνος που φέρεται να διακινούσε όπλα για λογαριασμό της MIT στη Συρία συνδέθηκε, σε σχετική δικογραφία, με τις εκρήξεις στο Reyhanli τον Μάιο του 2013. Τον Μάρτιο του 2014, σύμφωνα με διαρρεύσασες στο διαδίκτυο συνομιλίες μεταξύ του Ahmet Davutoglu και του επικεφαλής της MIT, οι δύο διερευνούσαν την πιθανότητα για μιαν «άμεση επίθεση» κατά του τάφου του Suleyman Sah, ενός μνημείου εξαιρετικά φορτισμένης συμβολικής σημασίας για τους Τουρκομάνους. Σκοπός της προβοκάτσιας ήταν να «δημιουργήσουν ένα λόγο για πόλεμο». Τον δε Δεκέμβριο του 2014 έγιναν καταγγελίες πως η MIT είχε σχέδια για βομβιστικές επιθέσεις σε συνωστισμένες περιοχές για να δικαιολογηθεί η καταστολή της εσωτερικής αντιπολίτευσης. Ο ηγέτης της κουρδικής αντιπολίτευσης Selahattin Demirtas κατηγόρησε τον Ιούλιο την κυβέρνηση για μεθόδευση της βομβιστικής επίθεσης στο Suruc.

Είναι με τέτοιες ακριβώς μεθόδους που η Τουρκία μπήκε δυναμικά και στο κυπριακό πρόβλημα πριν εξήντα χρόνια, μετά τη διπλωματική ενθάρρυνση της Βρετανίας. Τα ρατσιστικά, ανθελληνικά πογκρόμ τον Σεπτέμβριο του 1955 στην Κωνσταντινούπολη και τη Σμύρνη, που κτύπησαν σκληρά και τις αρμενικές και εβραϊκές κοινότητες, πυροδοτήθηκαν από μιαν ασήμαντη βομβιστική έκρηξη στο Τουρκικό Προξενείο της Θεσσαλονίκης. Ο δράστης ήταν προβοκάτορας των τουρκικών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος μετέπειτα θα γίνει κυβερνήτης του Nevsehir. Το 1958, με βόμβα στο Γραφείο Τύπου του Τουρκικού Προξενείου στη Λευκωσία, οδηγηθήκαμε στις πρώτες μαζικές συγκρούσεις μεταξύ Κυπρίων Ελλήνων και Κυπρίων Τούρκων. Ο ίδιος ο Rauf Denktas θα παραδεχθεί πως η βόμβα τοποθετήθηκε από «Τούρκους τεντιμπόηδες».

Αυτά τα περιστατικά, μαζί με την παράλληλη προπαγάνδα στον Τύπο, έστρεψαν μεγάλο μέρος της τουρκικής μειονότητας κατά των Κυπρίων Ελλήνων, οι οποίοι διεξήγαγαν τότε τον αντιαποικιακό, εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα για Αυτοδιάθεση-Ένωση. Η TMT εξυπηρέτησε με αυτόν τον τρόπο θεσπέσια και τους Βρετανούς, αφού στελέχη της εντάχθηκαν μαζικά στην αποικιοκρατική αστυνομική δύναμη, την οποία υπηρέτησαν, μεταξύ άλλων, και ως αδίστακτοι βασανιστές Κυπρίων Ελλήνων πολιτικών κρατουμένων.

H ΤΜΤ θα είναι ακόμη πιο χρήσιμη μετά τη δημιουργία του κυπριακού κράτους το 1960, αφού αποτέλεσε μια όχι και τόσο βραδυφλεγή βόμβα στα θεμέλιά του. Παρόμοιας σύλληψης σχέδιο με τη σχεδιασθείσα προβοκάτσια στον τάφο του Suleyman Sah ήταν οι βόμβες που εξερράγησαν την 25η Μαρτίου του 1962, επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης, στα τεμένη Omeriye και Bayraktar, το τελευταίο αφιερωμένο στον Οθωμανό σημαιοφόρο που έπεσε κατά την πολιορκία της Λευκωσίας. Η συμβολική διάσταση και πάλι εμφανέστατη. Το 2010, σε συνέντευξή του ο Τούρκος στρατηγός ε.α. Sabri Yirmibesoglu, πρώην διοικητής του Γραφείου Ειδικού Πολέμου, θα παραδεχθεί ακροθιγώς το συμβάν και θα το δικαιολογήσει ως κάτι το οποίο έγινε «για να αυξηθεί η λαϊκή αντίσταση».

Αλληλουχία αποσταθεροποίησης και ψευδής αυτο-θυματοποίηση ως πρόσχημα.

Η δεύτερη ομοιότητα έχει να κάνει με την ίδια τη χρονολογική αλληλουχία των αποσταθεροποιητικών γεγονότων και την προκαταβολική αυτοθυματοποίηση που καθιστούν «αναγκαία» και «δικαιολογημένη» μια τουρκική επέμβαση. Στην περίπτωση της Συρίας, τόσο οι Τουρκομάνοι όσο και μερίδα του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», που αργότερα θα μετεξελιχθεί στην ISIS, εξοπλίστηκαν από την Τουρκία αμέσως μετά τις διαδηλώσεις κατά του Assad το 2011. Το 2013, υπό την κάλυψη φορτηγών ανθρωπιστικής βοήθειας, διοχέτευε όπλα στους Τουρκομάνους του Bayir-Bucak.

Σύμφωνα με μαρτυρίες Κούρδων αλλά και συλληφθέντων ή μετανοησάντων τζιχαντιστών, ανώτατοι αξιωματούχοι της ISIS μιλούν κυρίως τουρκικά αφού συνεργάζονται και συντονίζονται με τον τουρκικό στρατό, ο οποίος άμεσα και έμμεσα τους συμπαρίσταται, ενώ Τούρκοι πολίτες πυκνώνουν τις τάξεις της. Ο «Σύριος Τουρκομάνος» που σκότωσε τον Ρώσο πιλότο είναι στην πραγματικότητα Τούρκος πολίτης, υιός δημάρχου και μέλος των Γκρίζων Λύκων. Είναι γνωστές οι σχέσεις των τελευταίων με το τουρκικό «βαθύ κράτος».

Είναι φανερό πως η τουρκική μόχλευση στην περιοχή έλαβεν χώραν πολύ πριν από τις κατηγορίες για δήθεν επικείμενη «εθνοκάθαρση», «σφαγή», ή «γενοκτονία» των Τουρκομάνων, είτε από τη συριακή κυβέρνηση είτε από τη Ρωσία είτε από τους Κούρδους είτε ακόμη και από την ISIS, και βέβαια το συνακόλουθο «κάλεσμα» των «Τουρκομάνων» για «σωτήρια» επέμβαση της Τουρκίας.

Είναι μέσα από αυτές τις μικρές λεπτομέρειες που κωδικοποιείται το μεθοδολογικό πρότυπο. Τόσο στην περίπτωση της Κύπρου, όσο και της Συρίας, η Τουρκία φωνάζει πως αδικείται εκ των προτέρων, ενώ εξοπλίζει προκαταβολικά την ομάδα η οποία υποτίθεται θα είναι το θύμα της «επικείμενης» επίθεσης! Δεν πρέπει να λησμονηθεί πως ακόμη και η Γενοκτονία των Αρμενίων δικαιολογήθηκε στη βάση ότι οι τελευταίοι συνωμοτούσαν με χριστιανικές, ευρωπαϊκές δυνάμεις ενάντια στην καταρρέουσα οθωμανική αυτοκρατορία.

Χαρακτηριστική περίπτωση η φήμη που κυκλοφόρησε πριν από τα Σεπτεμβριανά πογκρόμ στην Πόλη. Τύπος και κυβέρνηση κυκλοφόρησαν μια πλαστή «πληροφορία» πως δήθεν επίκειται σφαγή των Κυπρίων Τούρκων κατά τη διάρκεια διαδήλωσης του… ΑΚΕΛ! Το κομμουνιστικό κόμμα είχε τότε πλήθος μελών από την τουρκική μειονότητα. Εντούτοις, αυτό δεν απετέλεσε ανάχωμα στην εσκεμμένη διάδοση της εξωφρενικής αυτή «είδησης», η οποία, σε συνδυασμό με την προαναφερθείσα προβοκατορική βόμβα, ήταν αρκετή για να εξαπολύσουν τον προπαρασκευασμένο τουρκικό όχλο κατά των Ελλήνων της Βασιλεύουσας.

Και μια άλλη, όχι και τόσο μικρή λεπτομέρεια: Τα φρικιαστικά εγκλήματα της ISIS, τα οποία δεν φαίνεται να συγκινούν ιδιαίτερα την Τουρκία. Και εδώ ουδεμία έκπληξη. Ας αναλογιστεί κανείς μόνο την κτηνώδη σφαγή των Κοντεμενιωτών το 1958, που συμπεριελάμβανε ακρωτηριασμούς και αποκεφαλισμούς.

Αντίστοιχος των μυστικών εξοπλισμών της ISIS ήταν ο εξοπλισμός της TMT, με χαρακτηριστικότερη περίπτωση τον εντοπισμό του πλοιαρίου Deniz τον Οκτώβριο του 1959, μεσούντων των συνομιλιών για εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Μεταξύ 1959 και 1963 η Τουρκία διοχέτευε μυστικά όπλα και πυρομαχικά, ενώ εκπαίδευε Κύπριους Τούρκους. Η TMT ήταν στελεχωμένη με εν ενεργεία αξιωματικούς του τουρκικού στρατού και το επιχειρησιακό της κέντρο ήταν το περίφημο Γραφείο Ειδικού Πολέμου. Όπως και σήμερα στη Συρία, η Τουρκία υπέθαλπε συγκρούσεις σε όλο το νησί παραλύοντας το συνεταιρικό κυπριακό κράτος, εξωθώντας την μειονότητα στους περίκλειστους και ασφυκτικά ελεγχόμενους τουρκοκυπριακούς θύλακες.

Πέραν ορισμένων καταδικαστέων περιστατικών, αν πραγματικά οι Κύπριοι Έλληνες ήθελαν να «γενοκτονήσουν» τους Κύπριους Τούρκους, θα μπορούσαν να το πράξουν μεταξύ 1964 και 1974. Δεν το έπραξαν όμως.

Πολιτική άρνησης και φίμωση της αντιπολίτευσης

Η τρίτη ομοιότητα έχει να κάνει με την ένταση της έντονης τουρκικής άρνησης των ίδιων των γεγονότων στα οποία εμπλέκεται, ανεξαρτήτως του πόσο καλά τεκμηριωμένες είναι οι καταγγελίες. Αυτό είναι άλλωστε συνήθης πρακτική από τον καιρό των τελεσθεισών Γενοκτονιών. Η άρνηση λαμβάνει πολλές φορές τον χαρακτήρα ενεργητικής φυσικής φίμωσης. Μετά τη διαρροή των συζητήσεων για σχεδιασθείσα προβοκάτσια, η κυβέρνηση Ερντογάν απέκλεισε την πρόσβαση σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης.

Μια Αμερικανίδα δημοσιογράφος, που αποκάλυψε τη διοχέτευση εθελοντών στην ISIS σε φορτηγά του Παγκόσμιου Οργανισμού Τροφίμων, σκοτώθηκε σε ύποπτο αυτοκινητιστικό δυστύχημα. Και πιο πρόσφατα, οι δημοσιογράφοι Can Dundar και Erden Gul της τουρκικής Cumhuriyet συνελήφθησαν και σύρθηκαν στο δικαστήριο με τις κατηγορίες της «προδοσίας» και της «κατασκοπίας», ακριβώς διότι αποκάλυπταν την διοχέτευση όπλων αλλά και τη διασύνδεση μεταξύ ISIS και Τουρκομάνων.

Η σύγκριση του τελευταίου συμβάντος με την Κύπρο λαμβάνει μια μακάβρια χροιά. Τον Απρίλιο του 1962 στην τουρκοκυπριακή εφημερίδα με το ίδιο όνομα, Cumhuriyet, οι δημοσιογράφοι Ayhan Hikmet και Ahmet Muzaffer Gurkan έγραψαν πως οι υπαίτιοι για τις βομβιστικές επιθέσεις στα τζαμιά ήταν Κύπριοι Τούρκοι εγκληματίες, που σκοπό είχαν να αναζωπυρώσουν τα διακοινοτικά πάθη. Οι δημοσιογράφοι διαφωνούσαν με τις μεθόδους και τα διχοτομικά σχέδια της TMT. O Denktas και άλλοι τούς κατηγόρησαν ως «προδότες» ως «πράκτορες» του Υπ. Εσωτερικών Πολύκαρπου Γιωρκάτζη. Ένα βράδυ πριν να δημοσιευθούν τα ονόματα των δραστών, μασκοφόροι της TMT εισέβαλαν στις οικίες τους και τους εκτέλεσαν εν ψυχρώ.

Συμπεράσματα

Το «αιώνιο σύμπλεγμα ανασφάλειας» και το «εθνικό σύνδρομο ασφάλειας» της Τουρκίας είναι, σύμφωνα και με Τούρκους ακαδημαϊκούς, αυτά που καθοδηγούν την τουρκική αυτή συμπεριφορά. Μια συμπεριφορά η οποία, αν κριθεί επιφανειακά, φαντάζει ακατανόητη, ειδικά στο δυτικό κοινό, μεταξύ αυτών και στις ελλαδικές και κυπριακές πολιτικές ηγεσίες που όφειλαν, όντας θύματα, να γνωρίζουν πολύ καλύτερα.

Τα παραδείγματα που παρουσιάσαμε είναι μονάχα σταγόνες στον ωκεανό. Η Τουρκία εκμεταλλεύεται τη ρευστότητα των σχέσεων μεταξύ του πλήθους των αντι-ασαντικών δυνάμεων, χρησιμοποιώντας την τακτική και επιχειρησιακή μεθοδολογία που εφάρμοσε ήδη στην Κύπρο. Η ISIS την εξυπηρετεί ως ένα χρήσιμο εργαλείο γενικής αποσταθεροποίησης και με το πρόσχημα της «προστασίας» των Τουρκομάνων η Τουρκία προωθεί τα κατά Νταβούτογλου νεο-οθωμανικά περιφερειακά επεκτατικά της σχέδια στα πλαίσια της νέας παγκόσμιας τάξης.

Υποψήφιος Διδάκτωρ Εγκληματολογίας,  Νομική Σχολή, Πανεπιστήμιο Εδιμβούργου