Τα έργα του Ίωνος Δραγούμη

Ένα επίκαιρο απόσπασμα του Ίωνος Δραγούμη παρ' ότι γράφτηκε το 1917

«Ὅσο γίνονται δημοκρατικότερα τὰ πολιτεύματα καὶ ὅσο γενικεύεται ἡ ἐγγραμματοσύνη, τόσο καὶ ἀνεβαίνουν ὅλα τὰ σωθικά μας πρὸς τὰ χείλη καὶ βγαίνουν μὲ λόγια καὶ ἀλλὰ λόγια. Ὅλοι μιλοῦν τώρα, σὰν παπαγάλοι, σὰ μαϊμοῦδες, γιὰ ὅλα τὰ πράγματα, σὰ νὰ τὰ ἤξεραν ὅλα καὶ σὰ νὰ μὴν ὑπάρχη γι’ αὐτοὺς τίποτε κρυμμένο ἢ ἀμφίβολο. Εἶναι τόσο βέβαιοι γι’ αὐτὰ που λένε.

Καὶ λοιπόν, καθὼς εἶναι φυσικό, γιὰ νὰ πάρης κάποια ὑπεροχὴ ἀπάνω στοὺς ἀνθρώπους τούτους, τοὺς τόσο ὁμιλητικούς, πρέπει ἐσὺ νὰ εἶσαι, ὄχι καλλίτερός τους, δυνατώτερός τους, πιὸ ἄξιος, ἀλλὰ νὰ μιλῆς καλλίτερα καὶ περισσότερο. Καὶ ἡ σκέψη καὶ ἡ ἐνέργεια ἔχουν καταντήσει ἀγῶνας πολυλογίας. Ὅταν εἶσαι ἀπὸ τοὺς λεγάμενους «ρήτορες» ἐπικρατεῖς, γιατὶ κάνει αἴσθηση ἡ εὐκολία που βγάζεις λόγια ἀπὸ τὸ στόμα σου. Ἐγώ...».

Ἴωνος Δραγούμη, «Τὸ Σταμάτημα», σελὶς 64, ἐκδόσεις ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ, Ἀθῆναι, Μάϊος 2016.

ΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΙΩΝΟΣ ΔΡΑΓΟΥΜΗ

Εὑρίσκομαι στὴν εὐχάριστη θέση νὰ ἀνακοινώσω ὅτι ὁλοκλήρωσα τὴν σύγχρονη ἔκδοση τῶν ἔργων τοῦ Ἴωνος Δραγούμη, γραμμένα ἀπὸ τὴν ἀρχὴ καὶ σὲ καλαίσθητη πολυτονικὴ γραμματοσειρά. Μεταξὺ τῶν ἔργων καὶ μία βιογραφία τοῦ Ρήγα Φεραίου γιὰ τὸ ὁποῖο ὁ ἀείμνηστος διευθυντὴς τῆς Βιβλιοθήκης τῆς Βουλῆς ἐ.τ. Παναγιώτης Χριστόπουλος, ποὺ μοῦ τὸ προμήθευσε, μὲ πληροφόρησε ὅτι στὴν Βιβλιοθήκη τῆς Βουλῆς ἦταν καταχωρημένο στὸ ὄνομα τοῦ Ἴωνος. Ἀπὸ τὸ Σάββατο (7/5/2016) θὰ εἶναι ὅλα ἕτοιμα, ἀλλὰ ἡ ἔρευνα θὰ συνεχισθῆ.

Ιωάννης Σχοινάς

1. ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ
Καταγράφει τις ιδέες του για μια εθνική αναγέννηση. Ιδέες και θέσεις που χρόνια ο ίδιος έπλαθε στο μυαλό του και είχε την θέληση και την φιλοδοξία να πραγματοποιήση με την ιδιότητα του πολιτικού ανδρός. Δυστυχώς δεν πρόλαβε.

2. Ο ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
Με τον τίτλο «Ο Ελληνισμός μου και οι Έλληνες» ο Ίων Δραγούμης είχε γεμίσει δύο τετράδια σημειώσεις, ωσάν ημερολόγιο για ατομική του χρήση κατά το διάστημα 1903 – 1909. Τα κείμενα αυτά τα επιμελήθηκε ο αδελφός του Φίλιππος και τα έφερε στην δημοσιότητα το 1927.

3. ΣΑΜΟΘΡΑΚΗ
Γράφει ο ίδιος στον πρόλογό του: «Το βιβλίο αυτό, που είναι μάλλον δοκίμιο, φαίνεται πολύ προσωπικό και περιέχει κάποια ψυχολογική ανάλυση ενός συγκαιρινού και νέου ανθρώπου σχετικά με την εθνική του συνείδηση. Γι’ αυτό νομίζω πως μπορεί να ενδιαφέρη τους νέους του έθνους μου».

4. ΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ
Το πρώτο βιβλίο του Ίωνος. Το έγραψε το 1902 πριν πάει για πρώτη φορά στην Μακεδονία, για να υπηρετήση στα εκεί ελληνικά προξενεία σε ηλικία άνω των 23 ετών. Το έφερε στην δημοσιότητα ο αδελφός του Φίλιππος τον Αύγουστο του 1925.

5. ΣΤΑΜΑΤΗΜΑ
Το τελευταίο βιβλίο του Ίωνος που το έγραψε κατά τον Οκτώβριο, Νοέμβριο και Δεκέμβριο, εξόριστος, στην Κορσική και εξέδωσε ο αδελφός του Φίλιππος τον Δεκέμβριο του 1926, ο οποίος σημειώνει στον πρόλογο: «ο τίτλος που του έδωσε ο συγγραφέας του για να χαρακτηρίση το προσωρινό διάλειμμα της δράσης του προς ανασκόπηση του εαυτού του και ανασυγκρότησή του, συμβολίζει πια τώρα, μετά τον πρόωρο θάνατό του, τ’ απότομο κι οριστικό σταμάτημα της δημιουργίας του».

6. ΟΣΟΙ ΖΩΝΤΑΝΟΙ
Στο βιβλίο αυτό παρατηρείται η αποστροφή του συγγραφέως προς την κοσμική ζωή και την ματαιόδοξη πολυτέλεια και προβάλλεται η Ελληνοπρεπής και ηρωϊκή αντίληψη περί ζωής. Το καλλίτερο κατά την κρίση μας έργο του Ίωνος.

7. ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΚΑΙ ΗΡΩΩΝ ΑΙΜΑ
Περιγράφει την τραγική κατάσταση στην Μακεδονία και υμνεί το παλληκάρι που πρώτο έπεσε στις 4 Νοεμβρίου 1904 για την ιερή υπόθεση, τον γαμπρό του Παύλο Μελά.

8. ΚΟΙΝΟΤΗΣ ΕΘΝΟΣ ΚΑΙ ΚΡΑΤΟΣ
Το έθνος μας ολάκερο πάλι με κοινότητες πρέπει να κυβερνηθή, και μόνο με κοινότητες θα προκόψει…

9. 10 ΑΡΘΡΑ ΤΟΥ ΣΤΟ «ΝΟΥΜΑ»
10 σημαντικά άρθρα του στο περιοδικό «Νουμάς» τα οποία επελέγησαν από τον Δ. Π. Ταγκόπουλο.

10. ΑΠΟ ΤΟΝ ΒΙΟΝ ΚΑΙ ΤΟ ΕΡΓΟΝ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ