28η ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ: Το τέλος της προετοιμασίας, η αρχή της Νίκης

Ο Κοινός Παρονομαστής δημοσιεύει ανήμερα της Εθνικής μας εορτής, της 28ης Οκτωβρίου από την εθνικιστική εφημερίδα ΝΕΑ ΘΕΣΙΣ τεύχος 71 Νοέμβριος 1986 ένα αποκαλυπτικό στοιχείο-ντοκουμέντο πού περιλαμβάνεται στο βιβλίο μέ τίτλο «Ό Ελληνοϊταλικός Πόλεμος 1940-1941», έκδοση Διευ­θύνσεως Ιστορίας Στρατού.

Πρόκειται γιά τήν ανακοίνωση του τότε πρωθυπουργού Ίω. Μεταξά πρός τούς ιδιοκτήτες καί αρχισυντάκτες του Αθηναϊκού Τύπου, πού έγινε στίς 30-10-40 στό Γενικό Στρατηγείο (Ξενοδο­χείο ΜΕΓ. ΒΡΕΤΤΑΝΙΑ).

Το στοιχείο αυτό αποκαθιστά τήν ιστορική αλήθεια, πού τόσο πολύ διαστρεβλώθηκε επί των ήμερων μας (από τό 1974 καί με­τά), ενώ ταυτόχρονα δικαιολογεί τό μίσος των εκπροσώπων τοϋ φιλελευθερισμού καί μαρξισμού που έφθασαν στό σημείο νά κά­ψουν τά βιβλία εκδόσεων της Διευθύνσεων Ιστορίας Στρατού.

Κύριοι

Έχω λογοκρισίαν καί ημπορώ νά σας υποχρεώσω νά γράφετε μόνον ότι θέλω. Αυ­τήν τήν ώραν όμως δέν θέλω μόνον τήν πέννα σας. Θέλω καί την ψυχήν σας. Γι' αυτό σας έκάλεσα σήμερα γιά νά σας μιλήσω μέ χαρτιά ανοιχτά. Θά σας ειπώ τά πάντα. Θά σας ειπώ ακόμη καί τά μεγάλα μου πολιτικά μυστικά. Θέλω νά ξέρετε καί σεις όλα τά σχετικά μέ τήν έθνικήν μας περιπέτειαν ώστε νά γράφετε, όχι συμμορφούμενοι πρός τάς οδηγίας μου, αλλά εμπνεόμενοι είς τήν προσωπικήν σας πίστιν από τήν γνώσιν τών πραγμάτων

Σας απαγορεύω νά άνακοινώσετε σχετικά τό παραμικρόν σ' οποιονδήποτε απολύτως καί γιά οιονδήποτε λόγον. Κάθε παράβασις αυτής της εντολής μου θά έχη διά τόν ύπεύθυνον-καί νά είσθε βέβαιοι ότι θά εύρεθή ό υπεύθυνος - τάς συνεπείας τάς οποίας πρέπει νά έχη σέ πόλεμο ζωής ή θανάτου τοϋ "Εθνους, ή προδοσία ενός μεγάλου μυστικού, έστω καί αυτό αν έγινε από αφέλεια, χωρίς τήν παραμικρή κακή πρόθεσι. Φυσικά έχω τόν λόγον σας…

Μή νομίσετε ότι ή άπόφασις τοϋ ΟΧΙ πάρθηκε έτσι, σέ μιά στιγμή. Μή φαντασθήτε ότι έμπήκαμε στόν πόλεμο αιφνιδιαστικά. "Η ότι δέν έγινε παν ό,τι έπετρέπετο και μποροΰσε νά γίνη διά νά τόν άποφύγωμε.

Άπό τήν έποχήν της καταλήψεως τής Αλβανίας τό Πάσχα πέρυσι τό πράγμα άρχισε νά φαίνεται. Άπό τόν περασμένο Μάιο είπα καθαρά στόν κ. Γρκάτσι ότι αν προσεβαλλόμεθα εις τά εθνικά κυριαρχικά μας δικαιώματα, θά άνθιστάμεθα άντίπάσης θυσίας καί δι' όλων τών μέσων. Συγχρόνως όμως μου ήρχοντο άπό τήν Ρώμην, άπό τήν Βουδαπέ­στην, από τά Τίρανα, άπό παντοΰ πληροφορίαι αντίθετοι.,

Εις τάς 15 Αυγούστου έγινεν ό τορπιλλισμός τής «ΕΛΛΗΣ». Γνωρίζετε ότι άπό τήν πρώτην στιγμήν διεπιστώθη ότι τό έγκλημα ήτο Ίταλικόν. Έν τούτοις δεν έπετρέψαμεν νά γνωσθή ότι εϊχομεν καί τάς ύλικάς πλέον αποδείξεις περί τής εθνικότητος τοϋ έγκληματίου. Συγχρόνως όμως διέταξα τά άντιτορπιλλικά τά όποια συνώδευον τά πλοία πού μετέφερον τούς προσκηνητάς άπό τήν Τήνον μετά τό έγκλημα, αν προσβληθούν άπό αε­ροπλάνα ή οπωσδήποτε άλλως τε νά κάμουν αμέσως χρήσιν τών όπλων των.

Θά σας αποκαλύψω τώρα, ότι τότε διέταξα νά βολιδοσκοπηθή καταλλήλως τό Βερολϊνον. Μοΰ διεμηνύθη έκ μέρους τοϋ Χίτλερ, ή σύστασις νά αποφύγω οιονδήποτε μέ-τρον δυνάμενον νά θεωρηθή άπό τήν Ίταλίαν πρόκλησις. Έκαμα τό πάν διά νά μή μπο­ρούν oi Ιταλοί νά εμφανισθούν ώς δυνάμενοι νά έχουν όχι άφορμάς εύλογους, αλλ' ούτε ευλογοφανές παράπονον έκ μέρους μας, άν καί άπό τήν πρώτην στιγμήν αντελήφθην τί πράγματι έσήμαινεν ή όλως αόριστος σύστασις τοϋ Βερολίνου. Σεις καλύτερον παντός άλλου γνωρίζετε ότι έκαμα τό παν διά νά μή δώσωμεν άφορμήν εμφανίσεως τής Ιταλίας ώς δυναμένης νά έχη ευλογοφανείς καν άφορμάς αιτιάσεων. Λόγω τοϋ επαγγέλματος σας έχετε παρακολουθήσει είς όλες τίς λεπτομέρειες τήν ίστορίαν τών ατέλειωτων Ιτα­λικών προκλήσεων δημοσιογραφικών καί άλλων, αλλά καί τήν χριστιανική ν υπομονήν την οποίαν έτηρήσαμεν, προσποιούμενοι ότι δέν τίς καταλαβαίνουμαι, περιοριζόμενοι μόνον σέ δημοσιογραφικάς άνασκευάς τών Ιταλικών εναντίον μας κατηγοριών.

Όμολογώ ότι εμπρός είς τήν φοβεράν εύθύνην τής αναμίξεως τής Ελλάδος είς τέ-τοιον μάλιστα πόλεμον, έκρινα πώς καθήκον μου ήτο νά δώ έάν θά ήτο δυνατόν νά προφυλάξω τόν τόπον άπό αυτόν έστω καί διά παντός.τρόπου, ό όποιος όμως θά συμβιβάζετο μέ τά γενικωτερα συμφέροντα τοϋ Έθνους. Εις σχετικάς βολιδοσκοπήσεις πρός τήν κατεύθυνσιν τοϋ Αξονος μου εδόθη νά εννοήσω σαφώς ότι μόνη λύσις θά μπορούσε νά είναι μιά έκουσία προσχώρησις τής Ελλάδος είς τήν «Νέαν Τάξιν». Προσχώρησις πού θά έγένετο λίαν ευχαρίστως δεκτή άπό τόν Χίτλερ ώς «έραστήν τοϋ ελληνικού πνεύμα­τος». Συγχρόνως όμως μου εδόθη νά εννοήσω ότι ή ένταξις εις τήν Νέαν Τάξιν προϋπο­θέτει προκαταρκτικών άρσιν όλων τών παλαιών διαφορών μέ τούς γείτονας μας, καί ναι μεν αύτο θά συνεπήγετο φυσικά θυσίας τινάς διά τήν Ελλάδα, αλλά αι θυσίαι θά έπρεπε νά θεωρηθούν απολύτως «ασήμαντοι» εμπρός είς τά «οικονομικά και άλλα πλεονεκτήματα» τα όποια θά είχεν διά τήν Ελλάδα ή Νέα Τάξις είς τήν Ευρώπην και είς τήν Βαλκανικήν. Φυσικά και.με πάσαν περίσκεψιν καί ανεπισήμως επεδίωξα δι' όλων τών μέσων να κατατοπισθώ συγκεκριμένως ποΐαι θά ήσαν αι θυσίαι αύταί, μέ τάς οποίας ή Ελλάς θα έπρεπε να πληρώση τήν άτίμωσίν της έξ ιδίας θελήσεως προσφοράς της, νά ύπαχθή υπό την Νέα Τάξιν. 

Με καταφανή προσπάθεια αποφυγής σαφούς καθορισμού μου εδόθη νά καταλάβω ότι ή πρός τούς Έλληνας στοργή τοΰ Χίτλερ ήτο ή έγγύησις ότι αί θυσίαι αύταί θά περιορίζοντο είς τό ελάχιστον δυνατόν. Όταν επέμεινα νά κατατοπισθώ, πό­σον έπί τέλους θά μπορούσε νά είναι αυτό τό «ελάχιστον» τελικώς, μας εδόθη νά κατάλάβωμεν ότι τοΰτο συνίστατο είς μερικάς ικανοποιήσεις πρός τήν Ίταλίαν δυτικώς μέ­χρι Πρεβέζης, ίσως καί πρός τήν Βουλγαρίαν ανατολικώς μέχρι Δεδεαγάτς.

Δηλαδή θά έπρεπε διά νά άποφύγωμεν τόν πόλεμον, νά γίνωμεν έθελονταί δούλοι καί νά πληρώσωμεν αυτήν τήν τιμήν...(!)) μέ τό άπλωμα του δεξιού χεριού τής Ελλάδος πρός άκρωτηριασμόν άπό τήν Ίταλίαν καί του αριστερού πρός άκρωτηριασμόν άπό τήν Βουλγαρίαν. Φυσικά δέν ήτο δύσκολον νά πρόβλεψη κανείς ότι είς μίαν τοιαύτην περί­πτωσιν oi "Αγγλοι θά έκοβαν καί αυτοί τά πόδια τής Ελλάδος. Καί μέ τό δίκαιον των. Κυρίαρχοι πάντοτε τής θαλάσσης δέν θά παρέλειπαν, υπερασπίζοντες πλέον τόν εαυτό των, έπειτα άπό μίαν τοιαύτην αύτοδούλωσιν τής Ελλάδος είς τούς εχθρούς των να κα­ταλάβουν τήν Κρήτην καί τάς αλλάς νήσους μας τουλάχιστον. Τό συμπέρασμα αυτό δέν προέκυπτεν μόνον άπό τήν πλέον άπλήν λογικήν, αλλά καί άπό ασφαλείς καί βεβαίας πληροφορίας έξ Αιγύπτου, καθ' ας είχεν ήδη προμελετηθή καί άντιμετωπισθή ή  ενέργεια πού θά έπρεπε να γίνη ώς φυσικόν έπακόλουθον πάσης τυχόν εκούσιας ή ακου­σίας συνεργασίας τής Ελλάδος μέ τόν "Αξονα, είς τάς έλληνικάς νήσους καί προς παρεμπόδισιν έν περιπτώσει τής δυνατότητος διά τόν άξονα νά τάς χρησιμοποίηση.

Δέν δύναμαι άφ' έτερου νά μή παραδεχθώ ότι είς μίαν τοιαύτην περίπτωσιν τό δίκαιον δέν θά εύρίσκετο μέ τό μέρος τής Κυβερνήσεως τών Αθηνών καί νά μήν αναγνω­ρίσω, ότι όταν ένας λαός, όπως ό αγγλικός, αμύνεται διά τήν ζωήν του, θά ήτο πλήρως δικαιολογημένος νά κάνη τά ανωτέρω. Αλλά τότε ό ελληνικός λαός δικαίως θά έτασσετο εναντίον τής κυβερνήσεως ή όποια διά νά τόν προφύλαξη άπό τόν πόλεμον θά τόν κα­ταδίκαζε είς έθελουσίαν ύποδούλωσιν μετ' εθνικού ακρωτηριασμού.

Αυτή ή δήθεν προφύλαξις θά ήτο διά τήν τύχην τής είς τό μέλλον ελληνικής φυλής, πλέον όλεθρία καί άπό τάς χειρότερος έστω συνεπείας οποιουδήποτε πολέμου. Τό δί­καιον λοιπόν, δέν θά ήτο μέ τό μέρος τής Κυβερνήσεως τών Αθηνών, έάν ή τελευταία ένήργει κατά τάς υποδείξεις τοΰ Βερολίνου πού ανέφερα. Τό δίκαιον θά ήτο μέ τό μέρος τοΰ ελληνικού λαοΰ, ό όποιος θά κατεδίκαζεν αυτήν, καί τών "Αγγλων oi όποιοι υπερα­σπίζοντες τήν ΰπαρξίν των, επίσης δικαίως θά έλάμβανον τά μέτρα πού έφέροντο έχο­ντες μελετήσει, είσακούοντες άλλωστε τάς δικαίας αιτιάσεις τών Ελλήνων, οίαι θά προέκυπτον έν καιρώ αν έδίδετο ή εύλογος αυτή αφορμή.

Θά έδημιουργοΰντο έτσι όχι δύο, όπως τό 1916, αλλά τρεις αυτήν τήν φοράν Έλλάδες. Πρώτη θά ήτο ή επίσημος τών Αθηνών ή όποια εϊχε φθάσει είς τήν πόρωσιν καί τό κατάντημα διά νά άποφύγη τόν πόλεμον, νά δεχθή νά γίνη έθελοντής δούλος, πληρώνουσα μάλιστα τήν τιμήν αυτήν μέ τήν συγκατάθεσίν της. νά αύτοακρωτηριασθή τραγικώτατα, παραδίδουσα είς τήν δουλείαν, πληθυσμούς αμιγώς ελληνικούς καί μάλιστα δύναμαι νά εϊπω τούς ελληνικότερους τών ελληνικών τοιούτους. 

Δευτέρα θά ήτο ή πραγματική Ελλάς. Δηλαδή ή παμψηφία τής κοινής γνώμης τοΰ Έθνους, τό όποιον ποτέ δέν θά άπεδέχετο τήν έκουσίαν του ύποδούλωσιν πληρωνομένην μάλιστα μέέθνικόν άκρωτηριασμόν άφόρητον καί Ισοδυναμούσαν μέ όριστικήν άτίμωσιν καί μελλοντικήν βεβαίαν έκμηδένισιν του Ελληνισμού ώς εννοίας καί όντότητος, έκμηδένισιν πρώτον ήθικήν και δεύτερον έν συνεχεία τής ηθικής καί ύλικήν.

Τό Έθνος ουδέποτε θά συνεχώρει είς τόν Βασιλέα καί τήν Έθνικήν Κυβέρνησιν τής 4ης Αυγούστου, τοιαύτην πολιτικήν. Τρίτη τέλος θά προέκυπτε μία ακόμη Ελλάς, ή Ελλάς τήν οποίαν δέν θά παρέλειπον νά δημιουργήσουν, φυσικά μέ τήν έπίκλησιν του δημοκρατισμοΰ, oi δημοκρατικοί Έλληνες όπό τήν κάλυψιν τοΰ βρεταννικοΰ Στόλου είς τάς νήσους μας, Κρήτην καί είς τάς άλλος Ή τρίτη αυτή Ελλάς, ή «Δημοκρατική» θά είχε μέ τό μέρος της όχι μόνον τήν πρόθυμον υποστήριξιν τής Αγγλίας είς τήν οποίαν θά έδιδε τό δικαίωμα νά καλύψη τάς νήσους μας, καλυπτόμενη καί ή Ιδία είς τήν Βόρειον Άφρικήν, αλλά θά είχε μέ τό μέρος της καί τό Έθνικόν δίκαιον. Ή ηθική της δύναμις λοιπόν θά άπερρόφα μοιραίας τήν έπίσημον Ελλάδα, διότι θά διέθετεν ή τρίτη αυτή Ελλάς, τήν άνεπιφύλακτον έγκρισιν καί ένίσχυσιν τής ανεπισήμου τής «Δευτέ­ρας» Ελλάδος, τής Εθνικής Δημοσίας γνώμης έν τή παμψηφία της. 

Έζησα κύριοι τήν περίοδον τοΰ Έθνικοΰ Διχασμοΰ, ποΰ έδημιουργήθη τό 1916 όταν άπό τήν κατάστασιν έκείνην προέκυψαν δύο Έλλάδες, ή τών Αθηνών καί τής Θεσσα­λονίκης. Τόν κίνδυνον άπό μίαν νέαν διαίρεσιν τής Ελλάδος προκύπτουσαν συνεπεία τοΰ Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, όπως ή διαίρεσις τοΰ 1916 προέκυψε, συνεπεία τοΰ Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, μίαν νέαν διαίρεσιν μάλιστα πολύ τραγικωτέραν, διότι όπως τήν έσκιαγράφησα δέ θά είναι καν διχασμός, αλλά τριχοτομισμός.

Τόν κίνδυνον αυτόν τόν θεωρώ κύριοι, διά τό Έθνος καί τό μέλλον του άσυγκρίτως χειρότερον άπό τόν πόλεμον, έστω καί αυτόν τόν πόλεμον, άπό τόν όποιον είναι δυνα­τόν καί βουλωμένη ακόμη νά βγή προσωρινώς ή Ελλάς. Λέγω προσωρινώς, διότι πι­στεύω ακράδαντα ότι τελικώς ή νίκη θά είναι μέ τό μέρος μας. Γιατί oi Γερμανοί δέν θά νικήσουν. Δέν μπορεί νά νικήσουν.

Υπάρχουν πολλά εμπόδια.

Ή Ελλάς είναι αποφασισμένη νά μή προκαλέση μέν, μέ κανένα τρόπο κανένα, αλλά και μέ κανένα τρόπο νά μή ύποκύψη. Πρό παντός είναι αποφασισμένη νά ύπερασπίση τά εδάφη της, έστω καί αν πρόκειται νά πέση. Ήδη δέ, ή άπόφασίς της αυτή καί ή πολιτική της αυτή, χάρις είς τήν οποίαν απρόκλητα προσεβλήθη, χάρισαν στόν τόπο καί στόν λαό μας τό πλέον άνεκτίμητον τών αγαθών καί τό μεγαλύτερον στοιχεϊον τής δυνάμεως του: Αυτή ή πολιτική έδωσεν είς τόν λαόν τήν απόλυτη ψυχική καί πανεθνική ένωσί του.

Σήμερα όμως έπί πλέον υπάρχουν καί μερικοί άλλοι παράγοντες πού προδικάζουν τήν τελική μας νίκη. Ή Τουρκία δέν είναι όπως τό 1916 σύμμαχος τών Γερμανών. Είναι σύμμαχος τών "Αγγλων. Ή Βουλγαρία βέβαια ενεδρεύει καί τώρα όπως καί τότε, άλλ' έν πάση περιπτώσει αυτήν τήν έποχήν τουλάχιστον προς τό παρόν δέν τολμά. Ό καιρός όμως δέν δουλεύει γιά τόν άξονα. Δουλεύει γιά τούς αντιπάλους τους. Τέλος διά την Γερμανίαν ή νίκη θά ήτο έν πάση περιπτώσει δυνατή μόνον μέ κοσμοκρατορίαν.

'Αλλ' ή κοσμοκρατορία διά τήν Γερμανίαν κατέστη οριστικά αδύνατος στή Δουνκέρκη. Ό πόλεμος διά τόν άξονα έχει χαθή, άπό τήν στιγμήν πού ή Αγγλία διεκήρυξε: Θά πολεμήσωμεν έστω καί μόνον είς τό νησί μας καί πέραν τών θαλασσών, θά πολεμήσωμεν μέχρι τής νίκης. 'Αλλά επιπλέον καί ημείς oi Έλληνες πρέπει νά γνωρίζωμεν ότι δεν πολεμοΰμεν μόνον διά τήν νίκην, αλλά καί διά τήν δόξαν.

Δέν ξέρω αν κανείς άντιβενιζελικός άπό σας είναι πάντοτε καί αδιάλλακτος.

- Είμαι έγώ, κύριε Πρόεδρε, άπήντησεν ό παριστάμενος παλαίμαχος καί αδιάλλα­κτος αρθρογράφος τοΰ άντιβενιζελικοΰ τύπου κ. Κρανιωτάκης.

Λοιπόν άκοΰτε γιά νά συννενοηθοΰμε. Έγώ, κύριοι, όπως επαρκώς σας εξήγησα

έτήρησα μέχρι σήμερον τήν πολιτικήν τοΰ αειμνήστου Βασιλέως Κωνσταντίνου, δηλαδή τήν πολιτικήν τής αύστηρας ουδετερότητος. Έκαμα τό παν διά νά κρατήσω τήν Ελλά­δα μακράν τής συγκρούσεως τών μεγάλων κολοσσών.

Ήδη μετά τήν άδικον έπίθεσιν τής Ιταλίας, ή πολιτική τήν οποίαν ακολουθώ είναι ή πολιτική τοΰ αειμνήστου Βενιζέλου. Διότι είναι ή πολιτική τοΰ συνταυτισμοΰ τής Ελ­λάδος με τήν τύχην τής δυνάμεως, διά τήν οποίαν ή θάλασσα είναι ανέκαθεν όπως είναι καί διά τήν Ελλάδα, όχι τό έμπόδιον πού χωρίζει, αλλά ή ύγρά λεωφόρος πού συνδέει. Βέβαια είς τήν ίστορίαν μας τήν νεωτέραν δέν εϊχομεν μόνον ευγνωμοσύνης λόγους καί άφορμάς διά τήν 'Αγγλίαν, τής οποίας άλλως τε ή μεταπολεμική, πολιτική τών τελευ­ταίων ιδίως ετών, είναι πολιτική μεγίστων καί ιστορικών αγγλικών ευθυνών. Αλλά τάς εύθύνας της αύτάς ή Αγγλία τάς αποδίδει σήμερον μέ τήν ύπερήφανον αποφασιστικό­τητα λαοΰ μεγάλου, σώζοντος τήν έλευθερίαν τοΰ κόσμου καί τοΰ πολιτισμού. Διά τήν Ελλάδα ή Αγγλία είναι ή φυσική φίλη καί επανειλημμένως έδείχθη προστάτρια, ένιότε δέ ή μόνη προστάτρια. Ή νίκη θά είναι καί δέν ημπορεί παρά νά είναι δική μας. Θά εί­ναι νίκη τοΰ 'Αγγλοσαξωνικοΰ κόσμου, απέναντι τοΰ οποίον ή Γερμανία ή οποία άφοΰ έως τώρα δέν ήδυνήθη νά έπιτύχη όριστικόν αποτέλεσμα, είναι καταδικασμένη νά συν­τριβή. Διότι άπό τώρα καί πέρα ό ορίζων δέν πρέπει νά θεωρήται διά τόν άξονα άνέφελος οΰτε πρός "Ανατολάς καί ή Ανατολή είναι πάντοτε μυστηριώδης. Πάντοτε ήτο, αλ­λά σήμερον είπέρποτε είναι γεμάτη απρόοπτα καί μυστήριο. Τελικώς λοιπόν θά νικήσωμεν. Καί θέλω φεύγοντες άπό τήν αϊθουσαν αυτήν νά πάρετε μαζί σας όλην τήν δική μου απόλυτη βεβαιότητα ότι θα νικήσωμεν. 'Εν τούτοις πρέπει vα σας επαναλάβω ότι έπισημότερον διεκήρυξα άπό τήν πρώτην στιγμήν. Ή Ελλάς δέν πολεμα διά τήν νίκην. Πολεμά διά τήν Δόξαν. Καί διά την τιμήν της. Έχει ύποχρέωσιν πρός τόν εαυτόν της νά μείνη αξία τής ίστορίας της.

Ή Ιταλία είναι μεγάλη δύναμις, όταν δέ προχθές έγινεν ή πρώτη αεροπορική επι­δρομή, ομολογώ ότι μέ έκπληξιν ήκουσα είς σχετικήν έρώτησίν μου τήν άπάντησιν, ότι τά έπιδραμόντα αεροπλάνα ήσαν μόνον ιταλικά. Αυτό φθάνει νά σας δώση νά καταλάβε­τε μέ ποιες ίδέες μπήκα στόν πόλεμο.

'Αλλά υπάρχουν στιγμές κατά τίς όποιες ένας λαός οφείλει, αν θέλη νά μείνη μεγά­λος, νά είναι ικανός νά πολεμήση, έστω καί χωρίς καμμιάν ελπίδα νίκης. Μόνον διότι πρέπει. Γνωρίζω ότι ό ελληνικός λαός θά ήτο αδύνατον νά δεχθή άλλο τι αυτήν τήν στιγμήν. Διότι είναι ελεύθερος καί απεριόριστος είς τήν φυσικήν εύθυκρισίαν καί ύπερηφάνειαν, έφ' όσον δέν εδόθη ευκαιρία νά θολωθή ή κρίσις του δι' αγοραίων θορύβων καί παραπλανητικών εκστρατειών. Έκάμαμεν ότι ήτο δυνατόν διά νά μή έχωμεν τό παραμικρόν άδικον. Καί θά έξακολουθήσωμεν τήν ϊδιαν τακτικήν μέχρι τέλους. Σας έχω στό τραπέζι μερικά έγγραφα. Είναι όλαι αι αποδείξεις τής Ιταλικής ενέδρας έκ προμελέ­της. "Οταν τελειώσω μπορείτε νά τά δήτε. Περιττόν νά πάρετε σημειώσεις. Συντομώτατα θά δημοσιευθούν είς τήν λευκήν βίβλον, ή οποία διέταξα νά έκδοθή τό ταχύτερον.

Δέν σας κρύβω κύριοι, ότι ή κατάστασις είναι εξαιρετικά δύσκολη. Μας περιμένουν μάλιστα δοκιμασίαι μεγάλοι. Διά νά μή δώσω εύκαιρίαν πρός τήν επιζητούμενην διά πα­ντός τρόπου άφορμήν κατασυκοφαντήσεώς μας εύρέθην υποχρεωμένος νά πάρω μίαν άπόφασιν εξόχως σοβαράν.

Νά μή κάμω τήν έπιστράτευσιν όταν άπό καιροΰ τήν έζήτησε καί έξηκολούθησεν επανειλημμένως νά μοΰ τή ζητά τό Έπιτελείον... Ό ιταλικός όγκος λοιπόν εύρήκεν απέναντι του δυνάμεις παρά πολύ ασθενείς, τουλάχιστον διά τήν κροϋσιν τών πρώτων ήμερων. Ό ρόλος σας είναι σήμερον μεγάλος καί επισημότατος. Μή χάνετε τό θάρρος σας, οτιδήποτε καί άν γίνη, διότι άλλως αδύνατον νά φανήτε άξιοι τοΰ λαοΰ σας καί τοΰ καθήκοντος σας, τό όποιον είναι νά συντηρήσετε τήν Ιερή φλόγα τοΰ ελληνικού λαοΰ, νά βοηθήσετε τόν μαχόμενον Στρατόν, νά υπάρξητε συνεργάται τής Κυβερνήσεως, ότι καί αν αίσθάνεσθε δι' αυτήν. Πρέπει νά πιστεύσητε σεις γιά νά μπορέσετε νά μεταδώσητε τήν πίστιν σας είς τό κοινόν σας, μολονότι αυτήν τήν φοράν έχομεν όλοι μας νά πάρωμεν άπό τόν έλληνικόν λαόν, καί άπό τό άπερίγραπτον θάρρος του καί όχι νά τοΰ δώσωμεν.

Θέλω ακόμη νά σας είπώ κάτι. Ξέρω μέ βεβαιότητα, ότι άπό τήν φοβεράν αυτήν δοκιμασίαν ή Ελλάς θά ύποφέρη. Ξέρω όμως επίσης μέ βεβαιότητα, ότι τελικώς θά έξέλθη όχι μόνον ένδοξος, αλλά καί μεγαλύτερη. Θά προσέξατε τό τηλεγράφημα τοΰ κ. Τσώρτσιλ τό όποιον έδημοσιεύθη σήμερον στάς εφημερίδας, ανακοινωθέν άπό τό Ύπουργείον Εξωτερικών. Λοιπόν επιθυμώ νά σας τονίσω τοϋτο: Εκείνοι oi όποιοι είς τό τηλεγράφημα αυτό δέν βλέπουν γραπτήν τήν έπιβεβαίωσιν άγραφου συμφωνίας διά τά Δωδεκάνησα, δέν ξέρουν νά διαβάζουν μέσα άπό τίς γραμμές... Και κάτι άλλο ακόμη. Τά Δωδεκάνησα προδικάζουν.....