Οι μπούρδες περί Δημοκρατίας, Διαφορετικότητας και Συμμετοχής, …στην εκπαίδευση

γράφει ο Πολύδωρος Ιππ. Δάκογλου

Λέτε πως πρώτη αξία, για σας, είναι η δημοκρατία. Πως ο διάλογος και η ανοχή της διαφορετικότητας των απόψεων είναι πυλώνες του συστήματος με το οποίο πρέπει να εκπαιδεύονται οι νέοι. Λέτε ακόμη πως είναι ζητούμενο, για το σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα, η συμμετοχή.
Είσαστε υποκριτές και λέτε μπούρδες! Ούτε τα πιστεύετε ούτε έχετε τα κότσια να τα κάνετε πράξη. Φούμαρα πουλάτε εφαρμόζοντας την τακτική «έχω το μαχαίρι, τρώω το πεπόνι… εγώ κόβω και τρώω, εσύ βλέπεις και πληρώνεις». Και τα κάνετε όλα αυτά με χρήσιμους έμμισθους υπηρέτες, την πλειοψηφία των προσκυνημένων εκπαιδευτικών. 
Βαριά η μομφή για χιλιάδες ανθρώπους που «διαχειρίζονται τη νιότη». Ρωτάω όμως, και μακάρι να υπήρχε ο αντίλογος.

Έχετε τη δύναμη, κύριοι εκπαιδευτικοί, να βάλετε έναν κομμουνιστή, ένα φιλελεύθερο και ένα εθνικιστή να συζητήσουν και να υποστηρίξουν τις ιδέες τους, ενώπιον των συμμαθητών τους; Σε κάθε Λύκειο της επικράτειας;
Έχετε τη δύναμη, κύριοι εκπαιδευτικοί, να ορίσετε θέματα προς συζήτηση, από ομάδες διαφορετικών απόψεων, για όλα τα καυτά θέματα; Από τη χρήση της κάνναβης μέχρι τον συνωστισμό της Σμύρνης; Από την ύπαρξη των δύο διαφορετικών φύλων που επιτάσσει η φύση, μέχρι την βίαια επιβολή τρίτου, τέταρτου και πέμπτου φύλλου, με κατάργησης του κυρίαρχου νόμου της φύσης και επιβολή μιας ανθρώπινης ιδιοτέλειας; 
Έχετε τα κότσια να γίνει συζήτηση για την ξενοκρατία, τη γλώσσα, τον έρωτα και τα σκουπίδια του κοινοβουλίου; Εμπιστεύεστε τους νέους ή τους χρησιμοποιείτε απλώς; 
Πιστεύετε στην συνεισφορά των νέων στην εξέλιξη της κοινωνίας ή τους θέλετε κλώνους του συστήματός σας;

Μας λέτε πως είναι ζητούμενο η συμμετοχή των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σωστό! Όχι όμως η συμμετοχή του τύπου «μπες μέσα στην αίθουσα… άκου τι θα πω …και έλα μετά να σε εξετάσω», που αντιπροσώπευε την ανάγκη των πρώτων εκπαιδευτικών βημάτων στο Ελλαδικό κρατίδιο. Ούτε βεβαίως η επιβολή, με το πρόσχημα της προοδευτικότητας, της παρακμιακής αξιακής κλίμακας των υπηρετών της παγκοσμιοποίησης, στις άδολες νεανικές ψυχές, με την μονόπλευρη υποστήριξη εννοιών και ερμηνειών που επιβάλουν κάποιοι δουλόφρονες καθηγητές.
Συμμετοχή «σημαίνει» Διαλεκτική. (Αυτή τη μέθοδο που οι αμόρφωτοι αποδίδουν στον Μαρξ). 

Για να υπάρξει ουσιαστική συμμετοχή των μαθητών στην εκπαιδευτική διαδικασία απαιτείται κόπος στο στάδιο της προετοιμασίας, ευελιξία στο στάδιο της διεξαγωγής και ικανότητα αξιοποίησης του αποτελέσματος, αμέσως μετά.

Η συμμετοχή (και όχι η υποχρεωτική παρουσία) κερδίζεται με την σωστή επιλογή του θέματος. Το θέμα πρέπει να είναι ενδιαφέρον και συγχρόνως χρήσιμο, για τους μαθητές.
Η αξιοποίηση της συμμετοχής απαιτεί γνώση αντιμετώπισης των προβλημάτων που προκύπτουν εκ του γεγονότος ότι το μαθητικό κοινό καλύπτει όλο το φάσμα, από το «με ενδιαφέρει πολύ» μέχρι το «δεν με ενδιαφέρει καθόλου».
Η επιτυχία της συμμετοχικής διαδικασίας προϋποθέτει την ικανότητα εντοπισμού και επιλογής των μαθητών εκείνων που θα αναπτύξουν το θέμα, που θα μπορούν να θέσουν ερωτήσεις και να δώσει απαντήσεις ο ένας στον άλλο ή στον συντονιστή καθηγητή και στους ενδιαφερόμενους να πάρουν μέρος στη συζήτηση μαθητές. 

Τέλος την ικανότητα διέγερσης των αδιάφορων, με σκοπό ακριβώς αυτό που ζητάμε …την συμμετοχή.

Σημαίνει κατ΄ αρχάς προετοιμασία, ως προς την μεθοδολογία, όλων των μετεχόντων.
Σημαίνει στη συνέχεια, υποβοήθηση της συνθετικής ικανότητας των μαθητών για να μπορούν να βρίσκουν τα κοινά σημεία των διαφορετικών απόψεων, τις δευτερεύουσες διαφορές, που είναι δυνατόν να απαλειφτούν, τις πρωτεύουσες διαφορές και την κατανόηση του γιατί υπάρχουν και τα παραδείγματα αποτελεσμάτων από εφαρμογές καθενός τρόπου προσέγγισης.
Σημαίνει τέλος, στη φάση των συμπερασμάτων, επίμονη και συνειδητή προσπάθεια για έκφραση γνώμης απ’ όλους.
Τι από αυτά, και σε τι βαθμό, γίνονται από τους εκπαιδευτικούς μας σήμερα;
Δημοκρατία, Διαφορετικότητα και Συμμετοχή …δεν άνθισαν ποτέ σε κοινοβουλευτικό περιβάλλον.

Π.Ι.Δ.