Τα Κοινωνικά Μέσα δικτύωσης και η νέα μορφή αντίστασης.

Ένα μανιφέστο των επαναστατών του πληκτρολογίου 

Μέρος 1ο

γράφει ο Δημήτρης Γκίκας*

Κάθε επανάσταση είναι καταρχήν μια ιδεολογική και εκπαιδευτική διαδικασία. Για να απελευθερωθούν οι Έλληνες από την Τουρκική σκλαβιά χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 150 χρόνια εθνικής αφύπνισης και καλλιέργειας επαναστατικής συνείδησης μέσω εκπαίδευσης και προετοιμασίας. Επαναστατικές φυλλάδες, τραγούδια, πνευματική ανάταση μέσω της διδασκαλίας της Ιστορίας, υπήρξαν τα οχήματα που μετέβαλαν τη νοοτροπία ενός σκλαβωμένου λαού από αυτήν του ραγιά σ’ αυτήν του ελευθερόφρονα ανθρώπου που αγωνίζεται ενάντια στους τυράννους.

Σήμερα βιώνουμε μια ιδιότυπη μορφή κατοχής, η οποία ξεκίνησε ως οικονομική κρίση, οδήγησε σε πολιτική εθελοδουλεία και καταλήγει σε πολιτιστική, κοινωνική και εθνική αλλοίωση. Η ιδιοτυπία αυτής της κατοχής έγκειται στο ότι δεν χρησιμοποιούνται στρατιωτικά μέσα. Τα σύγχρονα καθεστώτα δεν τα χρειάζονται, καθώς αρκούνται στο να κατέχουν απόλυτα τα συμβατικά ΜΜΕ (τηλεόραση, εφημερίδες, ραδιόφωνο). Αυτή η διάσταση είναι πολύ σημαντική, καθώς στη σύγχρονη εποχή, όπως υποστήριξε κι ο γνωστός Ιταλός διανοούμενος Ουμπέρτο Έκο, όποιος ελέγχει την ενημέρωση, ελέγχει τον κόσμο.

H χρήση των Κοινωνικών δικτύων ως μέσων ενημέρωσης, πληροφορίας και διάδοσης ιδεών έχει αρχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία και αποτελεί ήδη το αντίστοιχο των επαναστατικών φυλλάδων. Όταν χιλιάδες άνθρωποι αναπαράγουν ένα κείμενο ή μια γενικότερη ιδέα μέσα από τα Κοινωνικά δίκτυα, η ιδέα αυτή διαμορφώνει πολιτικές. Ήδη τα πολιτικά κόμματα χρησιμοποιούν τα κοινωνικά δίκτυα για να δοκιμάσουν αντιδράσεις από τον κόσμο για διάφορα θέματα.

Όσοι χρησιμοποιούν τα Μέσα κοινωνικής δικτύωσης και εκφράζουν την αντίθεσή τους στη γενικότερη πολιτική της ιδιότυπης αυτής κατοχής δεν το κάνουν από τεμπελιά, ούτε από αδυναμία να αντιταχθούν με άλλους τρόπους στην καταπίεση. Αυτή η διαμόρφωση αντίθετης γνώμης είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Παλαιότερα, όταν κυριαρχούσαν εντελώς τα συμβατικά ΜΜΕ, δεν υπήρχε αυτή η δυνατότητα. Με όλα τα αρνητικά που επιφέρει η χρήση των Κοινωνικών Μέσων (έλλειψη ουσιαστικής προσωπικής επαφής, αδυναμία ελέγχου πηγών, όχι πάντα σοβαρή πολυφωνία, κίνδυνος διάδοσης ψευδών ειδήσεων), διαθέτει και το θετικό του “audiatur et altera pars” (ας ακουστεί και η άλλη πλευρά). 

Αυτό βοηθά στη διάδοση αντιλήψεων που αντιβαίνουν στην επικρατούσα. Όλες οι επαναστάσεις ξεκινούν πρώτα με την αντίσταση στον λόγο του (όποιου) καθεστώτος.

Η ειρωνική φράση, λοιπόν «επαναστάτες του πληκτρολογίου» που αποδίδεται συχνά σ’ όσους χρησιμοποιούν κατά κόρον τα Κοινωνικά μέσα δικτύωσης και αντιμάχονται την καθεστηκυία εκφραζόμενη άποψη είναι εντελώς αφελής. Τα Κοινωνικά Μέσα είναι ο σύγχρονος «δούρειος ίππος» ενάντια σε μια ιδεολογική τυραννία που, κατά τα φαινόμενα, έχει παγκόσμιες διαστάσεις.

*ο Δημήτρης Γκίκας είναι Διδάκτωρ Πολιτικής και Αισθητικής Φιλοσοφίας