ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ 1973: «Αν το ‘ξερα δεν θα το ‘κανα…»

 

γράφει ο Πολύδωρος Ιππ. Δάκογλου

Κάθε αγώνας, δικαιώνει την στόχευσή του εκ του αποτελέσματος. Και επιβεβαιώνει την ηθική του διάσταση από την πορεία των πρωταγωνιστών του στα επόμενα χρόνια.

Ο αρχικός εγκλεισμός των σπουδαστών στο κτηριακό συγκρότημα των σχολών του Πολυτεχνείου (επί της οδού Πατησίων) ξεκίνησε σαν μια πράξη διαμαρτυρίας με καθαρά φοιτητικά αιτήματα. Εξελίχθηκε σε κατάληψη του χώρου με προβολή αντικυβερνητικών συνθημάτων και κατέληξε σε πράξεις πολιτικής εξέγερσης με συμμετοχή εξωφοιτητικών στοιχείων με ριζοσπαστικά πολιτικά αιτήματα. 

Πολύδωρος Ιππ. Δάκογλου

Τα φοιτητικά αιτήματα συνοψίσθηκαν στο τρίπτυχο «ΨΩΜΙ – ΠΑΙΔΕΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Τα αντικυβερνητικά είχαν ως  κυρίαρχο σύνθημα το «ΚΑΤΩ Η ΧΟΥΝΤΑ» και τα πολιτικά εκφράσθηκαν με άξονα τα συνθήματα «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ», «ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΝΑΤΟ», «ΚΑΤΩ ΟΙ ΗΠΑ» και «ΝΑ ΦΥΓΟΥΝ ΟΙ ΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΘΑΝΑΤΟΥ».

Σαράντα επτά χρόνια μετά, η ζωή μας δείχνει ότι ο αγώνας των φοιτητών στο Πολυτεχνείο, όχι μόνον δεν δικαιώθηκε αλλά αντιθέτως επέφερε καταστροφικές εξελίξεις. 

Σαράντα επτά χρόνια μετά, ο κόσμος αγωνίζεται για το ψωμί του, η παιδεία δεν παρέχεται δωρεάν και είναι μειωμένου περιεχομένου και η ελευθερία επιλογής φοιτητικών εκπροσώπων παραμένει αίτημα ανικανοποίητο, όπως και η ελευθερία στην έκφραση μέσα από τα κανάλια και τα έντυπα του επικυρίαρχου συστήματος.

Σαράντα επτά χρόνια μετά, όλοι συνειδητοποιούν ότι η εξέγερση χρησιμοποιήθηκε ως πρόσχημα για την απομάκρυνση της κυβέρνησης Μαρκεζίνη που οδηγούσε την χώρα προς εκλογές και την επιβολή της δικτατορίας του Ιωαννίδη. Τα κόμματα που ανασύρθηκαν από το χρονοντούλαπο, αλληλοχαρακτηρίζονται ως Χούντα και οι Πολίτες νιώθουν να τους πνίγουν όλο και περισσότερο από τα ανελεύθερα μέτρα που επιβάλλονται “για το καλό τους”. 

Σαραντά επτά χρόνια μετά, όπως διαβάζουμε στις εφημερίδες και ακούμε στις ομιλίες των κορυφαίων κομματικών στελεχών, η Δημοκρατία παραμένει το μεγάλο ζητούμενο. Χωρίς εξαίρεση, όλες οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις πρωταγωνιστούν στις πολεμικές επιχειρήσεις του ΝΑΤΟ και συμβάλλουν στην ενδυνάμωσή του με την ένταξη νέων κρατών. Οι Ηνωμένες Πολιτείες αναβάθμισαν τον κυριαρχικό ρόλο τους με αναγνώριση “νέων αρμοδιοτήτων” στον Πρέσβη τους. Και βεβαίως, οι βάσεις του θανάτου πολλαπλασιάσθηκαν και επεκτάθηκαν σε όλη την επικράτεια της Ελλάδας. 

Με απλά λόγια, η στόχευση του αγώνα των φοιτητών όχι μόνο δεν επετεύχθη αλλά αντιθέτως, ο αγώνας τους επέφερε χειροτέρευση των συνθηκών που επιζητούσαν να ανατρέψουν. 

Τα πολιτικά αιτήματα των φοιτητών παραδόθηκαν στο, μέχρι τότε, απόβλητο εξουσιαστικό κατεστημένο και διαστρεβλώθηκαν ως προς την ουσία τους, με την συμβολή γενίτσαρων που καπηλεύθηκαν και κεφαλαιοποίησαν προσωπικά τον αγώνα και το όραμα των εξεγερμένων για μια συνολική αλλαγή με ένα πρωτεύοντα ρόλο σε αυτήν.

Εις ότι αφορά, δε, την ηθική του διάσταση, αρκεί κανείς να σκεφτεί την Μαρία Δαμανάκη, τον  Γιάννη Μαντουράνη και μερικές δεκάδες ακόμη που “πρόκοψαν” στην πολιτική, στις μπίζνες και στα πανεπιστήμια αξιοποιώντας το πολιτικό κεφάλαιο του μεγαλύτερου μύθου της μεταπολίτευσης…. τον “Μύθο του Πολυτεχνείου”.

Δικαίως λοιπόν, πολλοί εκ των κορυφαίων πρωταγωνιστών των γεγονότων της Νομικής και της εξέγερσης του Πολυτεχνείου δηλώνουν δημοσίως, κάνοντας την αυτοκριτική τους, ότι «…αν το ‘ξερα, δεν θα το ‘κανα».