..και τ' όνομα αυτού, Σαμουέλ Χάντιγκον

γράφει ο  Κωνσταντίνος Τάταρης

Μετά τό Φράνσις Φουκουγιάμα, τόν άνθρωπο πού προφήτεψε τό "Τέλος της Ιστορίας" μέ τήν παγκόσμια επικράτηση του δυτικού οικονομικού καί πολιτικοϋ προτύπου, ένας δεύτερος διανοούμενος της σύγχρονης δυτικής σκέψης έκανε τήν εμφάνιση του καί τ' όνομα αύτοϋ, Σαμουέλ Χάντιγκον.

Έάν ό πρώτος υπήρξε ό θεωρητικός της ιδεολογικοπολιτικής έκφρασης τής "Νέας Τάξης Πραγμάτων", ό δεύτερος προσπάθησε νά τής προσδώσει τό επό­μενο χαρακτηριστικό πού τής έλειπε: τήν πολιτισμική της διάσταση.

Ο Καθηγητής Σάμουελ Χάντιγκον πριν άπό αρκετούς μήνες έγραψε ένα άρθρο στό διεθνώς γνωστό περιοδικό "FOREIGN AFFAIRS" ("Υποθέσεις του Εξωτερικού") μέ τίτλο "ή σύγκρουση των Πολιτισμών". Στό συγκεκριμένο άρ­θρο ό Αμερικανός Καθηγητής υποστη­ρίζει ότι οί μελλοντικοί ανταγωνισμοί,

συγκρούσεις καί συρράξεις δέ θά γίνοντα ι μεταξύ των εθνών καί τών έθνικών κρατών (πού σύντομα θ' αποτελούν παρελθόν), άλλά μεταξύ μεγάλων, αντι­τιθέμενων καί συγκρουόμενων μεταξύ τους Πολιτισμών, ό καθένας άπό τούς οποίους θά ενσωματώνει καί θά εκπρο­σωπεί πολλά άπό τά προηγούμενα έθνη. Οί επερχόμενες συγκρούσεις, συνεπώς, δέ θά έχουν ιδεολογικά ή οικονομικά κίνητρα (άφού οι ιδεολογίες θά έχουν πεθάνει), άλλά θά βασίζονται στήν εντε­λώς διαφοροποιημένη κοσμοθεωρητική έκφραση καί θρησκευτική συνείδηση τών νέων πολιτισμικών συνόλων. Πρώτο βήμα γιά τίς νέες συγκρούσεις θά είναι οί θρησκευτικοί πόλεμοι (αρχής γενο­μένης άπό τόν πόλεμο πού μαίνεται ακό­μη στήν Παλαιά Γιουγκοσλαβία). 

Διαφορετικοί καί ανταγωνιζόμενοι 

Σ' αυτά τά νέα πλαίσια ό καλός καθη­γητής βλέπει οκτώ διαφορετικούς καί ανταγωνιζόμενους μεταξύ τους, πολιτι­σμούς: τό δυτικό, τόν ιαπωνικό, τόν ιν­δικό, τόν κομφουκιανικό, τόν ισλαμικό, τό σλαυο-ορθόδοξο, τό λατινοαμερικα­νικό καί τόν αφρικανικό, οί όποιοι θά εκπροσωπούν άπό δώ καί στό έξης τό διαφορετικά μοιρασμένο πλανήτη καί οί όποιοι διεκδικώντας ό καθένας γιά λογαριασμό του επιρροή καί δύναμη, θά διαμορφώσουν τίς νέες γεωπολιτικές σχέσεις. Έτσι λοιπόν, άπό δώ καί στό έξης, σημείο αναφοράς τής διεθνούς πολιτικής θά είναι ή διένεξη μεταξύ της Δύσης καί τών μή δυτικών πολιτισμών, πού θά προέλθει άπό τήν προσπάθεια του...ανώτερου δυτικού πολιτισμού νά μεταδώσει τίς...αξίες "τής δημοκρατίας καί του φιλελευθερισμού" στους υπό­λοιπους...υποδεέστερους πολιτισμούς καί άπό τίς αντιδράσεις τών τελευταίων στόν έκδυτικισμό τους θά δημιουρ­γηθούν οί νέες συγκρούσεις στά όρια αυτών τών Πολιτισμών (φαίνεται πώς ή Δύση ποτέ δέ σταμάτησε νά υποκινεί σταυροφορίες).

Μέ τά αυτά "πολιτισμικά κριτήρια" ή Ευρωπαϊκή Ήπειρος διακρίνεται μέ μιά νοητή πολιτισμική γραμμή (τή "βεδούδινη" διαχωριστική γραμμή τών Πολιτι­σμών) σέ δύο ολότελα διαφορετικούς κόσμους : Στήν αριστερή πλευρά αυτής τής "γραμμής" βρίσκονται οί σημερινοί λαοί καί πολιτισμοί τής Δυτικής Ευρώ­πης συμπεριλαμβανομένων τών Λιθουανών, τών 'Εσθονών καί τών Λεττονών τής παλαιάς Σοβιετικής "Ενωσης καί τών Σλοβένων καί Κροατών τής παλαιάς Γιουγκοσλαβίας. Στή δεξιά πλευρά τής γραμμής βρίσκονται οί χριστιανορ-θόδοξοι καί μουσουλμανικοί λαοί καί πολιτισμοί. Οί λαοί τής "αριστερής" πλευράς μοιράζονται τήν ϊδια κουλτούρα καί ιστορία (φραγκική Ευρώπη, Ιτα­λική Αναγέννηση, Ευρωπαϊκός Διαφωτι­σμός, Γαλλική Επανάσταση, Βιομηχανι­κή Επανάσταση, λατινογενές αλφάβητο, προτεσταντική ή καθολική θρησκεία) καί έχουν συνειδητοποιήσει πλήρως τίς α­ξίες του φιλελευθερισμού καί τής δημο­κρατίας. Στή "δεξιά πλευρά" βρίσκονται λαοί καί πολιτισμοί πού δέν...συνειδητο­ποίησαν πλήρως τίς δυτικές αξίες, είναι επίγονοι τοΰ Βυζαντίου, τής Ρωσικής καί τής "Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, έχουν ελληνικό ή κυριλλικό (έλληνογενές) αλ­φάβητο (τελείως διαφορετικό άπό τό λατινογενές), ορθόδοξη ή μουσουλ­μανική ταυτότητα καί συνεπώς... καθυ­στερημένη νοοτροπία. Μ' αυτό τό "χάρ­τη" ή "Ελλάδα εντάσσεται στό σλαυο-ορθόδοξο πολιτισμικό μόρφωμα, είναι δηλαδή τμήμα τοΰ σλαυο-ορθόδοξου κό­σμου.

Τίς απόψεις αυτές έτρεξε νά επικρο­τήσει μέ άρθρο του γνωστός δυτικόφρονας συμπατριώτης μας, ό κ.Παπανδρόπουλος (τής ομάδας Δήμητρας), ό όποιος είρωνευόμενος τήν αισθηματική σύνδεση πού σήμερα παρατηρείται με­ταξύ τοΰ ελληνικού καί τοΰ σερβικού λαοΰ, προέβη στίς έξης "βαθυστόχα­στες" παρατηρήσεις : "...Έτσι ή "Ελλάδα θά είναι, μέρος τοΰ σλαυο-ορθόδοξου πολιτισμοΰ, γεγονός πού σήμερα είναι φώς-φανάρι. 'Εξ' άλλου, ή "Ελλάδα, εμ­μέσως πήρε μέρος καί σ' ένα σκληρό θρησκευτικό πόλεμο στά Βαλκάνια, δί­νοντας ξεκάθαρα τό στίγμα της. Κατά συνέπεια, ή άπό πλευράς καθηγητή Σ. Χάντιγκον κατάταξη τής χώρας μας στή σλαυο-ορθόδοξη κοινότητα άπό πολιτι­σμικής καί θρησκευτικής πλευράς κάθε άλλο παρά "ανθελληνική" είναι. "Εκφρά­ζει μιά βαθιά ελληνική πραγματικότητα καί οί οπαδοί της στήν "Ελλάδα θά πρέ­πει νά αισθάνονται μεγάλη ικανοποίηση πού αναγνωρίζεται διεθνώς".

Ό "Ελληνικός πολιτισμός

"Εμείς, σάν Έλληνες εθνικιστές, έ­χουμε νά κάνουμε σέ δυτικιστές δια­νοούμενους καί έκδυτικισμένους γραι­κύλους, μιά ερώτηση καί νά υποβάλλου­με τρεις παρατηρήσεις:

α) Έάν υποθέσουμε ότι υπάρχουν πράγματι πολυεθνικοί πολιτισμοί, πολι­τισμοί πού διαμορφώνουν καθοριστικά τήν παγκόσμια κουλτούρα, αυτοί είναι μόνον οί οκτώ στόν αριθμό πού ό Σά­μουελ Χάντιγκον επισημαίνει; Ό ελλη­νικός πολιτισμός, στή διαχρονική του παρουσία, πού εκφράστηκε πολιτειακά μέ δύο Οικουμενικές Αυτοκρατορίες καί επέδρασε αποφασιστικά στή διαμόρφω­ση τών περ ισσοτέρων άπό τούς αναφερ­θέντες πολιτισμούς (συμπεριλαμβανο­μένων τοΰ αραβικού καί του ίνδικοΰ) παύει νά υφίσταται σάν αυθύπαρκτη, ξεχωριστή καί παγκόσμια πρόταση;

β) Ή σύγχρονη Δύση είναι, όπως εύ­στοχα παρατήρησε ό συγγραφέας Παύ­λος Μάτεσις, "μιά συνταξιούχος τοΰ πο­λιτισμού". 'Από πού αντλεί τήν υποτιθέ­μενη ανωτερότητα της ό Σ. Χάντιγκον; Ό Καισαροπαπικός σκοταδισμός καί ό λουθυροκαλβινικός πουριτανισμός (ή θρησκευτική έκφραση τής Δύσης) δέ νομίζω ότι είναι οί καλύτερες διέξοδοι γιά τίς υπαρξιακές αγωνίες καί μεταφυ­σικές ανησυχίες τοΰ σύγχρονου άνθρω­που άπό τήν άλλη, ό σύγχρονος δυτικός πολιτισμός, γέννημα τής ""Αναγέννησης" τοΰ 15ου αι., καί τοΰ Εύρωπαϊκοΰ Δια­φωτισμού, μέ τήν εμποροκρατική αντί­ληψη τών ανθρώπινων σχέσεων, τήν απο­θέωση τοΰ όρθολογισμοΰ, τής τεχνολο­γίας καί τοΰ ατομισμού, είναι ή κύρια αιτία γιά τά πνευματικά αδιέξοδα του σύγχρονου κόσμου. Βεβαίως, ό αληθινός δυτικός πολιτισμός υπάρχει είναι ξεχασμένος, άλλά υπαρκτός, άλλο άν ό κ.Χάντιγκον τόν άγνοεί ή θέλει νά τόν α­γνοεί: ή κελτική καί βορειοευρωπαϊκή μυθολογία καί κουλτούρα, οί ιπποτικές παραδόσεις, οί μεσαιωνικοί θρύλοι, ή γοτθική αρχιτεκτονική. Αυτό τόν πολι­τισμό σεβόμαστε κι έκτιμοΰμε καί γιά τήν άναζωογόννησή του στή Βόρεια καί Κεντρική Ευρώπη συνεργαζόμαστε μέ τούς συμμάχους μας Ευρωπαίους Εθνι­κιστές.

γ) Ή "Ελλάδα δέν ανήκει μόνον στήν Όρθόδοξη Ανατολή καί, βεβαίως, ό σύγ­χρονος ελληνισμός δέν είναι τμήμα τοΰ ...σλαυο-ορθόδοξου κόσμου, όπως ειρω­νικά υπαινίσσονται oi δυτικιστές δια­νοούμενοι καί υποστηρίζουν οί εγχώ­ριοι έκδυτικισμένοι γραικύλοι. Ό ελ­ληνικός πολιτισμός υπήρξε αυτόβουλος καί πολύφωτος, αυτεξούσιος καί άκτινοβόλος, έκινεΐτο πάντοτε "επί πτερύγων άνεμων" όπως όμορφα παρατηρεί ό αγα­πητός Κώστας Ζουράρις. Έάν ώς Δύση νοείται ό Όρθός Λόγος καί ώς Ανατολή ή αναζήτηση τής πνευματικής ελευθε­ρίας, ή διαρκής κίνηση, ή προσπάθεια τοΰ Ανθρώπου ν' απελευθερωθεί άπό τά δεσμά τής λογικοκρατίας, ή αναζήτηση τοΰ υπερβατικού καί μυστηριακοΰ στοι­χείου, τότε ό "Ελληνισμός δημιούργησε καί τήν αληθινή Δύση ("Αριστοτελικός Όρθός Λόγος) καί τήν αληθινή "Ανατολή ("Ελληνικά Μυστήρια, Μαντεία, "Ιερά, Ι­δαίον "Αντρον). Ένας Πολιτισμός γιά νά εμπνεύσει καί νά δημιουργήσει πρέ­πει νά συνδυάζει αρμονικά τό 'Απολλώνειο Φώς τό Διονυσιακό Πάθος καί τό Λυτρωτικό Μυστήριο. "Οπου ή νεώτερη "Ελληνική Δύση (φιλοσοφία τοΰ Γεωρ­γίου Γεμιστοΰ ή Πλήθωνος) συνευρεθεί μέτήν "Ελληνική "Ανατολή (αρχαιοελλη­νική καί ελληνορθόδοξη περί θείου αντί­ληψη) ένας νέος ήλιος θά φωτίσει τόν ελληνικό ουρανό μας. Αυτό τόν Ήλιο δέ θά μπορέσουν νά τόν δουν οί πνευματι­κά τυφλοί (δυτικιστές διανοούμενοι) ούτε νά τόν νιώσουν οί διανοητικά στείροι (έκδυτικισμένοι γραικύλοι) άλ­λά αλήθεια, ποιος θά νοιάζεται τότε γιά τέτοιους τυφλούς καί τέτοιους στεί­ρους;

Πολιτισμούς γεννούν τά έθνη

Όσο κι άν δέν τό καταλαβαίνε ι ό Σ. Χάντιγκον ένας πολιτισμός δέ μπορεί, παρά νά είναι εθνικός γέννημα τής ι­διοσυγκρασίας, τής ψυχοσύνθεσης, τής προσπάθειας, τοΰ αγώνα ενός έθνους. Βεβαίως, ένας εθνικός πολιτισμός μπο­ρεί νά συντελέσει στή δημιουργία ή νά επηρεάσει τήν πορεία άλλων εθνικών πο­λιτισμών, δέν μπορεί όμως νά πάψει ν αποτελεί ξεχωριστό εθνικό πολιτισμό: π.χ. άλλο ελληνορθόδοξος, άλλο σλαυο-ορθόδοξος πολιτισμός, άν καί βεβαίως, ό δεύτερος υπήρξε αποτέλεσμα τής δη­μιουργικής έκφρασης τοΰ πρώτου σέ μιά συγκεκριμένη χρονική περίοδο. "Πο­λιτισμούς γεννούν τά έθνη κι αυτά μο­νάχα" είπε ό Μέγας Ίων Δραγούμης. Αύ­τη είναι ή αλήθεια τής Ζωής, ή επιταγή τής Φύσης. Πέραν τούτου ουδέν!

"Αν κάποιοι προφητεύουν τήν επι­κράτηση ή πρεσβεύουν τήν ανωτερότητα τοΰ δυτικοΰ νεοκοσμοπολιτισμοΰ, κά­ποιοι άλλοι κάνουν διαφορετική προ­φητεία, άληθ ινή αυτή τή φορά: τό θάνα­το τοΰ κοσμοπολιτισμού έν τή γενέσει του καί μάλιστα στή γενέτειρα του. "Ο Λίβυος "Ηγέτης Συνταγματάρχης Μοαμάρ Καντάφι, ένας συνειδητοποιημένος "Αραβας εθνικιστής καί εκφραστής τής Τρίτης Πολιτικής Θεωρίας, σέ συνέντευ­ξη του στήν εδρεύουσα στό Λονδίνο ε­φημερίδα ""Αλ-Χαγιάτ" (ή εϊδηση πάρθη­κε άπό την εφημερίδα "ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥ­ΠΙΑ" στίς 26/5/1994) υποστηρίζει ότι οί Η.Π.Α. θά διαλυθούν μέ τρόπο ανάλογο μ' εκείνο τής Ε.Σ.Σ.Δ. καί τής Παλαιάς Γιουγκοσλαβίας, γιατί ή αμερικανική πολυφυλετική κοινωνία "αποτελεί ένα δυσαρμονικό μωσαϊκό, πού δέν είναι δυ­νατόν νά εξακολουθήσει νά υφίσταται". 

Εκτιμά ότι είναι "πιθανή ή εκδήλω­ση αμερικάνικου εμφυλίου πολέμου, ό­πως καί στό Λίβανο" καί ότι οί μαΰροι θά γίνουν ανεξάρτητοι, οί "Ινδιάνοι επίσης, καί ανεξαρτησία θά έχουν οί λευκοί καί όλες οί μειονότητες. Σέ κάθε πολυφυλε­τική κοινωνία, αυτή είναι ή δική μας ε­κτίμηση, τό κάθε έθνος επιδιώκει τόν αύτοπροσδιορισμό καί τόν αυτοσεβα­σμό του. Οί πολυφυλετικές κοινωνίες θά διαλυθούν, ό κοσμοπολιτισμός είναι α­δύνατο νά υπάρξει. Είπαμε: αυτή είναι ή επιταγή τής Φύσης, ή αλήθεια τής Ζωής!

=================================================

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εθνικιστική εφημερίδα 21ος ΑΙΩΝ αρ. φύλλου 3 τον Ιούνιο του 1994