Νεολαία δίχως Δασκάλους - Πολιτική δίχως αξίες (του Δημήτρη Γκίκα)

Κάποτε ζούσε ένας φιλόσοφος, ονόματι Σωκράτης. Διακήρυττε την πίστη του σε μια ηθική ζωή, την ελπίδα του στον άνθρωπο που θα μπορούσε να διαπεράσει το σκοτάδι της αμάθειας, αρκεί να παραδεχόταν ότι δεν γνώριζε και να ενδιαφερόταν να μάθει.

Οι νέοι τον ακολουθούσαν. Διότι τους μιλούσε, τους δίδασκε, δίχως να ζητά καμία ανταμοιβή χρηματική. Τους ενέπνεε αυτός ο άνθρωπος, να γίνουν καλύτεροι, να έχουν φιλοδοξίες να γίνουν «επαΐοντες» κι όχι ημιμαθείς. Να σέβονται τους νόμους της πατρίδας τους, που σημαίνει να σέβονται τους νόμους της δημοκρατίας, αυτούς, απέναντι στους οποίους ο ίδιος δεν θέλησε ποτέ να επιδείξει ασέβεια, ακόμα κι αν οι αποφάσεις των δικαστών που τους εφάρμοσαν, υπήρξαν άδικες απέναντί του.

Βλέπετε, αυτόν τον άνθρωπο τον καταδίκασαν σε θάνατο. Αλλά εκείνος αποδέχτηκε την απόφαση, ενώ δεν δέχτηκε ούτε μία ανταμοιβή για όσα προσέφερε στην πατρίδα του (υπήρξε υπόδειγμα πολίτη, πολέμησε για την πατρίδα του όποτε του ζητήθηκε, άσκησε με συνέπεια όλα τα καθήκοντα που του ανατέθηκαν).

Κάποτε, κάποιοι μαθητές του κατάφεραν να πάρουν την εξουσία στα χέρια τους. Ζήτησαν, μάλιστα απ’ αυτόν, τον παλιό τους δάσκαλο, να «βάλει πλάτη», να αναλάβει κι αυτός ένα μερίδιο από την εξουσία. Εκείνος, όμως αρνήθηκε. Αρνήθηκε κατηγορηματικά, ακόμα κι όταν τον απείλησαν με διασυρμό, ακόμα και με θάνατο. Διότι δεν πίστευε ούτε στην πολιτική που ακολουθούσαν οι μαθητές του, ούτε στον τρόπο άσκησης αυτής. Στράφηκε εναντίον τους. Στην τρομοκρατία που πίστευαν, στη βία που προωθούσαν, στην τυραννία που εκείνοι ασκούσαν, αυτός ύψωνε φωνή διαμαρτυρίας. Δεν έγινε «κομματόσκυλό» τους, να δικαιολογεί τις πράξεις απεχθείς πράξεις τους. «Αφεντικό» του υπήρξε η ηθική, η δημοκρατία και ο νόμος.

«Ποτέ δεν ζητήσαμε, ποτέ δεν περιμέναμε ανταμοιβή, το κόμμα μας ζήτησε να βάλουμε πλάτη και βάλαμε»

Τι πρότυπα έχει ένας νέος, ενεργός πολίτης σήμερα; Προφανώς, όχι έναν Σωκράτη, αλλά έναν Κλέωνα, έναν Κριτία, έναν Χαρμίδη. Δημαγωγούς και τυράννους, λοιπόν θαυμάζουν οι νέοι σήμερα, όχι φιλοσόφους. Απατεώνες και λογοπλάνους, κοινούς έμπορους της γνώσης, όχι Δασκάλους.

«…χωρίς φιλοδοξίες να γίνουμε κάποιοι. Πάντα για το κόμμα, μόνο για το κόμμα, για κανέναν ρουφιάνο, για κανένα αφεντικό»

Αν με ρωτήσετε να σας πω τι πολιτικό έχουμε ανάγκη σήμερα, για να μπορέσουμε να βγούμε από την κρίση, θα σας έλεγα ότι πρώτα απ’ όλα έχουμε ανάγκη από φιλοσόφους, από Δασκάλους. Διότι αυτοί θα διαπαιδαγωγήσουν τη νεολαία, το μέλλον αυτού του τόπου, να έχει φιλοδοξίες θεμιτές, να μη «δουλεύει» μόνο για ένα «κόμμα» - το όποιο κόμμα θέλετε – να μην αποκαλεί κανέναν ρουφιάνο επειδή τυχαίνει να έχει αντίθετη άποψη απ' αυτόν, να εργάζεται τίμια (ακόμα κι αν ο ίδιος δεν είναι αφεντικό, αλλά απλός υπάλληλος και εργαζόμενος), να περιμένει ανταμοιβή μονάχα από τον ιδρώτα του προσώπου του και να τιμά κυρίως την ηθική ανταμοιβή.

Όχι, λοιπόν! Δεν έχουμε ανάγκη από πολιτικούς. Ανάγκη από σοφούς Δασκάλους έχουμε! Διότι νεολαία δίχως τέτοιους δασκάλους ισοδυναμεί με πολιτική δίχως αξίες.

Η παιδεία μας σκοτεινή, το μέλλον μας ζοφερό...

(Σημείωση: τα κείμενα εντός εισαγωγικών και με πλάγια γραφή είναι λόγια του Ιάσονα Σχινά – Παπαδόπουλου ή οργισμένου ράπερ ή γραμματέα της νεολαίας ΣΥΡΙΖΑ)

Δημήτρης Γκίκας*

*Ο Δημήτρης Γκίκας είναι φιλόλογος. Διδάκτωρ Πολιτικής Φιλοσοφίας