ΨΗΦΙΔΕΣ από την Ιστορία του Κινήματος: Η σύγκρουση με τον στρατηγό Μήτσου για τον έλεγχο της Νεολαίας και η γνωριμία με τον Οδυσσέα Τόσκα

Ο Οδυσσέας Τόσκας

ΨΗΦΙΔΑ 31

γράφει ο ιστορικός Αρχηγός του Ενιαίου Εθνικιστικού Κινήματος - ΕΝ.Ε.Κ. συν. Πολύδωρος Δάκογλου

Βασική προϋπόθεση, που είχαμε θέσει στον Στέφανο Στεφανόπουλο, για να αναλάβουμε ως Κίνημα την προεκλογική οργάνωση της νεολαίας και την διεξαγωγή του προεκλογικού αγώνος της Εθνικής Παράταξης, ήταν η ανεξαρτησία της. Αυτή την ανεξαρτησία την κατοχυρώσαμε, θεωρητικά, εξασφαλίζοντας την χρηματοδότηση της προσπάθειας και την ανάθεση της ηγεσίας της σε μένα, με απόλυτη εξουσία ίδρυσης Τοπικών, διορισμού Προεδρείων και καθορισμού του τρόπου και των επιλογών δράσης των οργανώσεων.
Στην πράξη, ένα πολύ μεγάλο μέρος της δραστηριότητάς μας, το δαπανήσαμε σε μια διαρκή προσπάθεια να σπάσουμε το κατεστημένο της εποχής που απαιτούσε, οι νεολαίοι να είναι παιδιά για θελήματα των μεγάλων και αφισοκολλητές των υποψηφίων. Αν σε αυτή την αντίληψη προσθέσουμε και την «υπόγεια μάχη» επικράτησης των Βασιλοφρόνων ή των Απριλιανών για τον έλεγχο των κομματικών οργανώσεων, μπορείτε ίσως να καταλάβετε το πλαίσιο μέσα στο οποίο προσπαθούσαμε να λειτουργήσουμε.

Η Θεσσαλονίκη, ήταν για εμάς το δυσκολότερο σημείο δράσης. Ήταν η πρωτεύουσα του βορρά που διεκδικούσε το πάνω χέρι σε κάθε απόφαση που αφορούσε την Βόρειο Ελλάδα. 

Ο Στρατηγός Κ. Μήτσου ως
Ανθ/γός το 1939

Όταν εμείς ξεκινήσαμε, η Εθνική Παράταξη, στην Θεσσαλονίκη ήταν ήδη οργανωμένη. Το κουμάντο το έκανε ο στρατηγός Χωροφυλακής Κωνσταντίνος Μήτσου (γνωστός από την αντιστασιακή του δράση την περίοδο της κατοχής και από την υπόθεση Λαμπράκη). Τον στήριζε ένα επιτελείο βασιλοφρόνων και απριλιανών, που είχαν διαδραματίσει κεντρικό ρόλο στα χρόνια της ΕΡΕ και της 21ης Απριλίου. Με άλλα λόγια μια ηγετική ομάδα υψηλού κύρους και πολιτικής επιρροής, στην πολυπληθή εκλογική βάση του κόμματος, μέρος της οποίας ήταν και οι νεολαίοι. 

Όπως μας ενημέρωσαν τα μέλη του Κινήματος, ο στρατηγός (έτσι τον αποκαλούσαν όλοι), δεν δεχόταν ούτε συζήτηση για ανεξάρτητη δράση της νεολαίας και δεν αναγνώριζε την πραγματικότητα που εξέφραζε η ΕΝΕΠ. Είχε ορίσει δική του διοίκηση και συγκροτούσε δική του νεολαία, όπως αυτός την καταλάβαινε, με επικεφαλής άτομα, «παλληκαράδες» του σκληρού αντικομμουνιστικού χώρου. Τα μέλη της διοίκησης που εγώ είχα διορίσει, ούτε να μπουν στα γραφεία δεν μπορούσαν. Κάτι έπρεπε να γίνει, και άμεσα, γιατί διαφορετικά το θέμα νεολαία στη Βόρεια Ελλάδα θα είχε χαθεί.
Ζήτησα την παρέμβαση του Στέφανου Στεφανόπουλου αλλά όπως κατάλαβα «δεν επιθυμούσε μια σύγκρουση με το κατεστημένο της Θεσσαλονίκης». Μου κανόνισε όμως ένα ραντεβού για την μεθεπόμενη ημέρα, όπως του είχα ζητήσει, και με συμβούλευσε «να μην κοντραριστώ με τον στρατηγό».

Αξιοποίησα την ευκαιρία μετάβασης στην Θεσσαλονίκη για να γνωριστώ προσωπικά με τον πολιτικό ηγέτη των βασιλοφρόνων, τον Οδυσσέα Τόσκα και τον άνθρωπο του παρασκηνίου των απριλιανών, τον τέως υποδιοικητή της ΚΥΠ. Τόσο ο υποστράτηγος όσο και ο Οδυσσέας Τόσκας, από την πλευρά τους είχαν έντονη περιέργεια να γνωρίσουν τον άνθρωπο που αψηφούσε ένα ζωντανό θρύλο της ακροδεξιάς παράταξης (Μήτσου) και διεκδικούσε για τη νεολαία ένα ρόλο αναβαθμισμένο και ανεξάρτητο. Οι δύο ξεχωριστές συναντήσεις που έκανα μαζί τους ήταν απολύτως επιτυχείς. Εξασφάλισα την υποστήριξή τους και αυτό μου επέτρεψε να συναντηθώ, και να συζητήσω, την επόμενη ημέρα, με τον στρατηγό Μήτσου, έχοντας «πολιτικές πλάτες» για τα παιδιά μας, σε περίπτωση που όπως προέβλεπα θα συναντούσα την άρνησή του να αποδεχτεί την αυτόνομη λειτουργία της ΕΝΕΠ. 

ΑΥΡΙΟ: ΨΗΦΙΔΑ 32 (Η συζήτηση με τον Οδυσσέα Τόσκα, η σύγκρουση με το «σύστημα Μήτσου» και το γιουρούσι των μπράβων)