Πολίτες και όχι... idiots! (του Νίκου Τζιόπα)

 

Ένας από τους λόγους που ο αρχαίος ελληνικός κόσμος έθεσε τις βάσεις σχεδόν όλων των πολιτικών συστημάτων διακυβέρνησης, είναι επειδή οι πόλεις του αντιμετώπιζαν τον άνθρωπο ως πολίτη κι όχι ως άτομο. Είχε μάλιστα τόσο μεγάλη σημασία αυτό, ώστε οι άνθρωποι που δεν ήταν ενεργοί πολίτες, οι «ιδιώτες» δηλαδή,  αντιμετωπίζονταν ακόμη κι από τους νόμους υποτιμητικά. 

Η λέξη «ιδιώτης» (αυτός που ασχολείται με τον εαυτό του κι όχι το κοινό καλό) ήταν υβριστική, συνώνυμη του απαίδευτου και αμόρφωτου ανθρώπου και αυτό περιγράφεται από όλη την σπουδαία διανόηση που γέννησε το ελληνικό έθνος. Χαρακτηριστικότατα παραδείγματα ο μέγας Αριστοτέλης, ο οποίος στα «Πολιτικά» του υποστηρίζει ότι η «ιδιωτία» ταιριάζει σε ζώα και όχι σε ανθρώπους και ο μέγας Πλάτωνας ο οποίος στην «Πολιτεία» του μας ανακοινώνει ότι η καταδίκη του ανθρώπου που
δεν ασχολείται με τα κοινά είναι να τον κυβερνούν κατώτεροί του. Χαρακτηριστικότερο ακόμα παράδειγμα είναι ότι η λέξη πέρασε σε όλα τα σύγχρονα λεξιλόγια άλλων εθνών ως συνώνυμο του ηλιθίου (idiot στα αγγλικά, idiota στα ιταλικά, idiot στα γερμανικά κ.λ.π.).

Ο κεντρικός σχεδιασμός για τον τρόπο που θα λειτουργεί η πολιτεία μας μετά την απελευθέρωση, με ελάχιστες εξαιρέσεις, δεν συμμερίζεται τον Αριστοτέλη και τον Πλάτωνα. Δεν συμμερίζεται καν το βασικό νόημα της λέξης «πολίτης» αφού αυτός συμμετέχει στα «κοινά» μόνο όταν προσέρχεται στην κάλπη, δηλαδή κάθε 4 χρόνια, περιμένοντας κάποιους άλλους να ρυθμίσουν τη ζωή του που, στις περισσότερες των περιπτώσεων, επιβεβαιώνουν τον Πλάτωνα αφού αποδεικνύονται κατώτεροι των περιστάσεων.  Χειρότερο δε όλων, είναι ότι τις τελευταίες δεκαετίες ο Έλληνας εκπαιδεύεται από μικρός να «ιδιωτεύει». Το ακριβώς αντίθετο δηλαδή από αυτό που διδάσκουν οι φιλόσοφοί μας και που οι πρόγονοί μας εφήρμοσαν στην καθημερινή τους ζωή ώστε να μπορούμε σήμερα να μιλάμε και να μιλάει όλος ο κόσμος με τόσο δέος και θαυμασμό για αυτούς και τα επιτεύγματά τους.

Κι αυτό συμβαίνει σε έναν λαό ο οποίος «έχει στο αίμα του» την ενασχόληση με την πολιτική: στη δουλειά του, στο σπίτι του, στα περίφημα «καφενεία» διατυπώνει απόψεις, συζητά, επιχειρηματολογεί, φωνάζει και βρίζει ακόμα, προσπαθώντας να δηλώσει την συμμετοχή του σε αυτό που ονομάζουμε πολιτική διαδικασία.  Δυστυχώς αυτόν τον λαό ο οποίος θέλει να είναι ενεργός και το δείχνει, το πολιτικό σύστημα όπως έχει διαμορφωθεί εδώ και δύο περίπου αιώνες προσπαθεί να τον οδηγήσει στην ιδιωτεία ζητώντας του τη γνώμη μόνο μια φορά την τετραετία (πενταετία για τις αυτοδιοικητικές εκλογές).

Επειδή θεωρώ ότι ο Έλληνας μπορεί να διοικηθεί σωστότερα και δικαιότερα μέσα από τις κοινότητές του, είναι μια καλή ευκαιρία στις προσεχείς αυτοδιοικητικές εκλογές να κάνουμε την αρχή ώστε να αλλάξει αυτή η νοοτροπία:  καταρχήν με την καθολική συμμετοχή μας στην διαμόρφωση της πολιτικής του συνδυασμού που θα επιλέξουμε και δευτερευόντως απαιτώντας από τους υποψηφίους να παρουσιάσουν θέσεις και προτάσεις   με τις οποίες θα εξασφαλίζουν την, κατά το δυνατόν, περισσότερη συμμετοχή των πολιτών καθ΄ όλη την διάρκεια της θητείας τους, στην διοίκηση του τόπου μας. Τότε και μόνο θα μπορούμε πλέον να μιλάμε για πολίτες κι όχι για «ιδιώτες». 

Νίκος Τζιόπας για τον Κοινό Παρονομαστή

Ο Νίκος Τζιόπας είναι Γραμματέας της Οργάνωσης Λαμίας του Εθνικού Μετώπου.