Το «Κυλώνειον Άγος» (του Δημήτρη Ευαγγελίδη)

Σχολιασμός Κώστας Καρδαράς
Επίκαιρο ιστορικό άρθρο του Δημήτρη Ευαγγελίδη, αγκυροβόλιο σοβαρότητος και διαλογισμού.
Μία συντριπτική σύγκριση άκρως ανομοίων μεγεθών πολιτικής ωριμότητος και οργανικής κοινωνικής λειτουργίας και συγχρόνως ένας εύστοχος ιστορικός παραλληλισμός σε προσπάθεια ιάσεως της λήθης ή/και της αγνοίας μας, εν όψει της προετοιμαζομένης εκδόσεως των τούρκων στρατιωτικών από τα εγχώρια φερέφωνα της αμερικανοκρατίας.
Η παράθεση της δηλώσεως Λυκουρέζου θέτει ένα νομικό πλαίσιο της υποθέσεως σαν ελάχιστο φράγμα της νομικίστικης τριχολογίας που ήδη έχει ξεκινήσει από αρμόδιους και μη, δοκησίσοφους ή απλώς βλάκες. Το τέλος της βέβαια κατά την ταπεινή μου γνώμη θυμίζει επίλογο σχολικής εκθέσεως ιδεών παρά συμπέρασμα νομικού συλλογισμού χωρίς όμως αυτό να αναιρεί στο ελάχιστο την αξία του άρθρου του Δ.Ε.Ε. και την ευστοχία του συνδυασμού του με την δήλωση.

Το «Κυλώνειον Άγος» - Δημήτρης Ε. Ευαγγελίδης

Κρίνοντας από τις δηλώσεις της κυβερνητικής εκπροσώπου Γεροβασίλη και του Αν. ΥΠΕΘΑ Βίτσα, σχετικά με την τύχη των Τούρκων στρατιωτικών που ζήτησαν άσυλο στην Ελλάδα, φαίνεται ότι κάποιοι ετοιμάζονται να επαναλάβουν το Άγος των Παγκαλοσημίτηδων με την παράδοση του Οτσαλάν. Ας θυμηθούμε λοιπόν λίγη Ιστορία.

Ο ευγενής Αθηναίος Κύλων είχε επιτύχει να αναδειχθεί ολυμπιονίκης το 640 π.Χ.Εκμεταλλευόμενος την μεγάλη του δημοφιλία και με προτροπή του Τυράννου των Μεγάρων Θεαγένη, σχεδίασε να καταλάβει την εξουσία στην Αθήνα. Ο χρησμός από το Μαντείο των Δελφών που είχε συμβουλευθεί, έλεγε να καταλάβει την ακρόπολη των Αθηνών στην μεγάλη εορτή του Δία «ἐν τοῦ Διὸς τῇ μεγίστῃἑορτῇ καταλαβεῖν τὴν Ἀθηναίων ἀκρόπολιν» (Θουκ. Α' 126, 4). Ο Κύλων θεώρησε ότι η μεγαλύτερη γιορτή του Δία ήταν τα Ολύμπια (κατά πάσα πιθανότητα όμως το Μαντείο αναφερόταν στα Διάσια). Κατά την διάρκεια της εορτής των Ολυμπίων επιτρεπόταν στους ολυμπιονίκες στην επέτειο της νίκης τους να πηγαίνουν με συγγενείς και φίλους τους και να κάνουν θυσίες σε διάφορα ιερά της πόλης.

Εκμεταλλευόμενος αυτό το έθιμο, αλλά και την δυσαρέσκεια των Αθηναίων για την κατάσταση της πόλης, μαζί με τον αδελφό του και τους οπαδούς του κατέλαβε την Ακρόπολη το 632 π.Χ. Δεν πέτυχε όμως το σκοπό του γιατί ο τότε επώνυμος άρχωντης Αθήνας Μεγακλής, που ανήκε στην ισχυρή οικογένεια των Αλκμαιωνιδών, αντέδρασε δραστήρια και πολιορκώντας την Ακρόπολη ανάγκασε τον μεν Κύλωνα και τον αδελφό του να διαφύγουν στα Μέγαρα, τους δε οπαδούς του να καταφύγουν ικέτες στον βωμό της Πολιάδος (=πολιούχου) Αθηνάς. Όσοι κατέφευγαν στους βωμούς θεωρούνταν ιερά πρόσωπα και κανείς δεν μπορούσε να τους βλάψει. Αν κάποιος αψηφούσε έναν ικέτη αυτό θα κινούσε την οργή των θεών. Αυτή η οργή ονομαζόταν Άγος. Όποιος είχε επιβαρυνθεί με το Άγος επιβάρυνε επίσης τη χώρα που ζούσε και τους απογόνους του.

 Οι οπαδοί όμως του Μεγακλή, ενώ υποσχέθηκαν στους ικέτες πως αν βγουν από το ιερό δεν θα τους έβλαπταν, παραβαίνοντας το πανελλήνιο ιερό έθιμο, τους φόνευσαν προ του ιερού των Ευμενίδων, τη στιγμή που κατέρχονταν από την Ακρόπολη.

 Το έγκλημα αυτό των ικετών προκάλεσε τη φρίκη των Αθηναίων και τη γενική κατακραυγή και εκτός της Αθήνας, οι δε Αλκμαιονίδες θεωρήθηκαν «εναγείς», ενώ αντίθετα οι συμπάθειες στράφηκαν προς τον Κύλωνα.

Ακολούθησε σειρά στάσεων και ταραχών μέχρι το 597 π.Χ. που ανέλαβε ο Σόλων, ένας από τους επτά σοφούς της αρχαίας Ελλάδας, να συμβιβάσει τα αντιμαχόμενα μέρη παρακαλώντας τους εναγείς να υποβληθούν οικειοθελώς στην κρίση τριακοσιομελούς δικαστηρίου που θα αποφασίσει σχετικά. Οι Αλκμαιωνίδες προ αυτής της κατακραυγής δέχτηκαν και το δικαστήριο εκείνο με κατήγορο τον Μύρωνα τον Φλυέα τους καταδίκασε σε εξορία. Αποφάσισε μάλιστα να εκταφούν όσοι εν τω μεταξύ είχαν πεθάνει και να θαφτούν έξω από την πόλη.

Αν και εκτελέστηκε η απόφαση εκείνη το άγος εξακολουθούσε να υφίσταται και ένας φοβερός λοιμός έπληξε την Αθήνα, με πολλούς θανάτους, τον οποίο οι πολίτες θεώρησαν ως θεία δίκη για το έγκλημα. Τότε λέγεται πως πάνω από την πόλη εμφανίσθηκαν να πλανώνται ψυχές νεκρών και ένας μεγάλος φόβος κατέλαβε τους Αθηναίους. Την ίδια περίοδο ο Κύλων ξεσήκωσε τους Μεγαρείς εναντίον των Αθηναίων και κατάφεραν να καταλάβουν την Σαλαμίνα προκαλώντας καταστροφές και στην υπόλοιπη Αττική. Μετά απ΄αυτά ρωτήθηκε το Μαντείο των Δελφών το οποίο και έδωσε εντολή να γίνει πλήρης καθαρμός υπό τις οδηγίες του φιλόσοφου, αλλά και ιερέα, Επιμενίδη που έμενε όμως στην Φαιστό της Κρήτης. Τότε στάλθηκε στην Κρήτη εσπευσμένα ο Αθηναίος Νικίας ο Νικηράτου, με ιερό πλοίο, πιθανώς την Πάραλο, ο οποίος προσκάλεσε τον Επιμενίδη στην Αθήνα. Ο Επιμενίδης φθάνοντας στην αρχαία Αθήνα και βλέποντας τον χώρο έδωσε αμέσως εντολή να συγκεντρώσουν πάνω στον Άρειο Πάγο μαύρα και λευκά πρόβατα τα οποία στη συνέχεια άφησαν ελεύθερα διατάζοντας να τα παρακολουθούν και όπου σταματήσει καθένα εξ αυτών εκεί να ιδρύεται (στήνεται) βωμός και να θυσιάζεται. Μετά την εκτέλεση των οδηγιών αυτών του Επιμενίδη οι θεοί εξευμενίσθηκαν και το άγος εξέλιπε. Οι Αθηναίοι τίμησαν ιδιαίτερα τον Επιμενίδη προσφέροντάς του μεγάλες αμοιβές και δώρα πλην όμως εκείνος αρκέσθηκε μόνο σε ένα κλώνο ελαίας.

ΔΕΕ

ελληνικού ενδιαφέροντος


Σημερινή (17-7-2016) δήλωση του κ. Λυκουρέζου:  

«Το αίτημα για χορήγηση ασύλου εκ μέρους των οκτώ Τούρκων στρατιωτικών που εισήλθαν στη χώρα μας, τέμνει τη διπλωματία και την τήρηση θεμελιωδών αρχών του νομικού μας πολιτισμού.

Και τούτο, γιατί ενώ από διπλωματικής απόψεως η Ελλάδα δεν επιθυμεί τη διατάραξη των σχέσεών της με την Τουρκία, εντούτοις είναι παράλληλα υποχρεωμένη να τηρήσει εσωτερικούς και διεθνείς κανόνες που δεν οδηγούν εκ των προτέρων σε ικανοποίηση της απαίτησης των τουρκικών αρχών για άμεση παράδοση των οκτώ στρατιωτικών στην Τουρκία.

Η έλλειψη διμερούς σύμβασης περί έκδοσης με την Τουρκία επιβάλλει την τήρηση των κανόνων της ελληνικής ποινικής δικονομίας, η οποία –μεταξύ άλλων– ορίζει ότι η έκδοση απαγορεύεται αν πρόκειται για έγκλημα που κατά τους ελληνικούς νόμους χαρακτηρίζεται πολιτικό ή στρατιωτικό ή όταν από τις περιστάσεις προκύπτει ότι η έκδοση ζητείται για λόγους πολιτικούς, γεγονός που θα κριθεί εκ παραλλήλου και με τη διατύπωση της κατηγορίας που τελικώς αποδοθεί από τις τουρκικές αρχές. Άπαντα δε τα ανωτέρω θέματα πρέπει να τεθούν στην κρίση του Συμβουλίου Εφετών, του Αρείου Πάγου και εν τέλει του Υπουργού Δικαιοσύνης.

Πέραν δε της σαφούς ως άνω ελληνικής νομοθετικής πρόβλεψης, τίθεται μείζον ζήτημα αναφορικώς και με την επιβαλλόμενη χορήγηση ασύλου, ιδίως υπό το πρίσμα της Συνθήκης της Γενεύης του 1951 αλλά και της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου του 1948. Δεδομένου ότι έχει ήδη προαναγγελθεί η βαρύτατη τιμωρία των υπαιτίων, έχουν ήδη παυθεί χιλιάδες δικαστικοί λειτουργοί και διορίζονται νέοι προκειμένου να εκδικάσουν τις υποθέσεις των φερόμενων ως “πραξικοπηματιών”, ενώ γίνεται λόγος και για επαναφορά της θανατικής ποινής –ειδικώς για τον κολασμό της συγκεκριμένης πράξης, η απόρριψη αιτήματος ασύλου εμφανίζεται κατ’ αρχήν ως ηθικώς και νομικώς ανομιμοποίητη.

Η κυβέρνηση οφείλει να επιδείξει ψυχραιμία και νηφαλιότητα κατά το χειρισμό του πρωτοφανούς αυτού διπλωματικού αδιεξόδου, εξαντλώντας συνάμα όλες τις δυνατότητες που της παρέχουν οι κανόνες για την έκδοση και τη χορήγηση ασύλου, μη λησμονώντας ωστόσο το ρόλο της χώρας ως μέλους του Συμβουλίου της Ευρώπης αλλά και ως διαχρονικού θεματοφύλακα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».