Η στρατηγική των Πατριωτικών Συνδέσμων και το ΠΑΚ (Ψηφίδες από την Ιστορία του Κινήματος)

ΨΗΦΙΔΑ 36: 

γράφει ο ιστορικός Αρχηγός του ΕΝ.Ε.Κ. 

Πολύδωρος Ιππ. Δάκογλου

Μέχρι την εποχή που ξεκινήσαμε την οργάνωση του Κινήματος, το σύνηθες ήταν, τα πολιτικά κόμματα να φτιάχνουν νεολαίες που τις χρησιμοποιούσαν σε δευτερεύουσες αποστολές, στα πλαίσια της προσπάθειας κατάληψης της εξουσίας. Οι μεγάλοι διοικούσαν και οι νεολαίοι δρούσαν ως αφισοκολλητές, κλακαδόροι υποψηφίων, μπούγιο για τις συγκεντρώσεις, άντε και λίγο ξύλο μεταξύ τους και καπέλωμα των φοιτητικών συλλόγων. Αυτό ήταν το περίγραμμα της αποστολής τους.
Το Κίνημα, ανέτρεψε τα δεδομένα της εποχής και, από τις πρώτες στρατηγικές αποφάσεις που λάβαμε, (Δάκογλου, Μεγρέμης, Πεβερέτος Ταρναράς), ήταν η δημιουργία «της γηραλαίας μας», όπως τους αποκαλούσαμε, δεδομένου ότι ο μέσος όρος ηλικίας των Κινηματιών ήταν κάτω των 20 ετών.

Μελετήθηκε σχεδιασμός, πολιτικής αξιοποίησης των μεγαλυτέρων ηλικιών και δημιουργίας μιας πολιτικής υποδομής για συγκρότηση ενός πολιτικού κόμματος πανελλαδικής εξάπλωσης. Σκόνταφτε, όμως, στο γεγονός ότι, οι μεγάλοι σε ηλικία που μας ακολουθούσαν στις αγωνιστικές εκδηλώσεις, ήταν αρνητικοί ή επιφυλακτικοί σε κάθε πρόσκληση πολιτικής ταύτισης μαζί μας. Ας μην ξεχνάμε ότι, οι μεγάλες ηλικίες είχαν «πολιτική προϋπηρεσία» σε Βασιλικές Οργανώσεις, σε φιλοαπριλιανές ομάδες, σε αντικομμουνιστική δράση και σε ότι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς. Δεν τους ήταν εύκολο να αποδεχτούν την ιδέα ένταξης, μαζικά, σε ένα Εθνικιστικό πολιτικό κόμμα όπου η ηγεσία του και τα στελέχη των τοπικών ήσαν νέα παιδιά, πολλοί των οποίων δεν είχαν καν ολοκληρώσει τις σπουδές τους ή δεν είχαν ακόμη αποφοιτήσει από το Λύκειο και που είχαν σαν οδηγό τους τις διδαχές των αγνώστων (τότε) Δραγούμη, Γιαννόπουλου, Συκουτρή, Μεταξά, κ.α.

Στα πρότυπα, λοιπόν των κομμουνιστών, ξεκινήσαμε να δημιουργούμε και να λειτουργούμε «Μετωπικές Οργανώσεις», με απλή πατριωτική δράση όπου οι μεγαλύτεροι είχαν τα αξιώματα και εμείς την Γραμματεία και τη λάτρα της δουλειάς. Με τον τρόπο αυτό, τα παιδιά μας συγχρωτίζονταν με τους μεγάλους και αποκτούσαν την αναγνώριση και την εκτίμησή τους.
Οι Οργανώσεις αυτές, με μορφή αναγνωρισμένου σωματείου, είχαν κάθε μία ως έδρα και πεδίο δράσης ένα νομό. Είχαν ταυτόσημο καταστατικό, κοινό σκοπό και περίπου κοινή ονομασία. Όλες έφεραν το όνομα «Πατριωτικός Σύνδεσμος τάδε». Η πατριωτική δράση τους, εντός του νομού τους, με ανάλαφρες δράσεις (ομιλίες μνημόσυνα κλπ) είχε ως αποτέλεσμα την συσπείρωση γύρω από αυτούς εκατοντάδων ελλήνων πατριωτών. 

Σε δεύτερο στάδιο, επιχειρήθηκε με επιτυχία, η κοινή δράση Πατριωτικών Συνδέσμων από διάφορες περιοχές και η γνωριμία των ενεργών μελών μεταξύ τους. 

Το τρίτο στάδιο που, όμως δεν φτάσαμε να υλοποιήσουμε, προέβλεπε ένα πανελλαδικό συνέδριο με συμμετοχή όλων των Πατριωτικών Συνδέσμων και την απόφαση δημιουργίας ενός Πατριωτικού Κόμματος, το οποίο θα βρισκόταν με έτοιμες Νομαρχιακές Επιτροπές ανά την Ελλάδα και έμπειρα στελέχη ικανά για εξωστρεφείς δράσεις.

Τέτοιοι Πατριωτικοί Σύνδεσμοι δημιουργήθηκαν στην Αθήνα (Πατριωτικός Σύνδεσμος «Ιωάννης Καποδίστριας»), με Πρόεδρο τον Δημήτρη Σφαέλλο, στην Έδεσσα (Πατριωτικός Σύνδεσμος «Αγγελής Γάτσος»), με Πρόεδρο τον Αντώνη Τομόσογλου, στην Πάτρα (Πατριωτικός Σύνδεσμος «Περικλής Γιαννόπουλος»), και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος.
Τα μέλη του Κινήματος δεν είχαν ποτέ φοβίες στην όποια προσπάθεια κοινών αγώνων. Αντιθέτως, από κάθε συμμετοχή μας, βγαίναμε κερδισμένοι σε εμπειρίες, μέλη και φίλους, που μας γνώριζαν, έβλεπαν τη διαφορά μας από τους άλλους και ερχόντουσαν κοντά μας.
Ο στρατηγικός σχεδιασμός των Πατριωτικών Συνδέσμων, με σκοπό τον μετασχηματισμό τους σε πολιτικό κόμμα, με ηγετικά στελέχη νεολαίους, δεν έχει πολιτικό προηγούμενο στην μεταπολεμική περίοδο. Δεδομένων των συνθηκών και της εποχής (1975-1980) θεωρώ ότι έφερε σημαντικά αποτελέσματα και ωρίμασε τις προϋποθέσεις σχηματισμού της Εθνικής Παράταξης, το 1977. Η λειτουργία τους δημιούργησε ένα φιλικό και πολυπληθές περιβάλλον γύρο μας, από το οποίο αντλούσαμε νέα μέλη (συνήθως τα παιδιά των μεγάλων), πρόσβαση σε δημοσιότητα (άπιαστο όνειρο την εποχή εκείνη), εμπειρίες (τα στελέχη μας ήταν άβγαλτα σε πολιτικά τερτίπια) και χρήματα (αγόραζαν βιβλία που εκδίδαμε ή ερχόντουσαν σε ομιλίες μας (με εισιτήριο).
Κάποιοι Πατριωτικοί Σύνδεσμοι συνέχισαν να λειτουργούν μέχρι και πριν λίγα χρόνια. (Περισσότερα για τους Πατριωτικούς Συνδέσμους θα διαβάσετε στο βιβλίο που ετοιμάζει ο κορυφαίος του Κινήματος, σ. Γιάννης Σχοινάς).

Την Δευτέρα 2 Οκτωβρίου: Το ταβερνάκι του κυρ Χρήστου, στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας