Η Γιορτή του Ίωνος 2016 (η πλήρης παρουσίαση μίας ξεχωριστῆς Γιορτῆς)

Ἀπό φέτος γιά πρώτη φορά οἱ ἐκδηλώσεις μνήμης γιά τόν Ἴωνα Δραγούμη πού διοργανώνει ἐδῶ καί 35 χρόνια ἡ "ἐπιτροπή μνήμης Ἴωνος Δραγούμη", πέρασαν σέ ἕνα στάδιο διπλῶν ἐκδηλώσεων. Τέλη Ἰουλίου ἔγινε ἡ καθιερωμένη σεμνή τελετή μνήμης στό σημεῖο πού δολοφονήθηκε ὁ Ἴων καί ἀρχές Ὀκτωβρίου μία πολύ ἐπιτυχημένη καί πρωτότυπη ἡμερίδα στήν Στοά τοῦ Βιβλίου, στό φιλόξενο χῶρο του Polis Art Cafe. Πλέον τόν συντονισμό τῶν ἐκδηλώσεων ἀναλαμβάνει ἡ"Πρωτοβουλία Μνήμης καί Μελέτης Ἴωνος Δραγούμη" πού στόχο ἔχει τόν συντονισμό τῆς μελέτης, τῆς διάδοσης καί τῆς ἐπικαιροποίησης τῶν Δραγουμικῶν ἰδεῶν, καθώς καί τήν ἐτήσια διοργάνωση τῶν δύο αὐτῶν ἐκδηλώσεων πού πλέον θά ὀνομάζονται "ἡ Γιορτή τοῦ Ἴωνος". 

Βρεθήκαμε και παρακολουθήσαμε ἀπό κοντά το φετινό ‘Β μέρος τῆς «Γιορτής τοῦ Ἴωνος 2016» στο αἴθριο τῆς Στοᾶς τοῦ Βιβλίου στην Ἀθήνα. Ἡ ἐκδήλωση ξεκίνησε μέ χαιρετισμό τοῦ Βασ. Χατζηϊακώβου (ἰδιοκτήτη τοῦ χώρου τοῦ Polis Art Cafe) ὁ ὁποῖος ὑπεγράμμισε τήν σπουδαιότητα τῆς ἐκδηλώσεως, καθώς καί τήν ἀξία τοῦ πνευματικοῦ χώρου τῆς «Στοᾶς τοῦ βιβλίου». Στήν συνέχεια ἐκ μέρους τῆς "Πρωτοβουλίας Μνήμης καί Μελέτης Ἴωνος Δραγούμη"καλωσόρισε ὁ Γιάννης Παναγιωτακόπουλος, μιλῶντας γιά τήν ἰδέα τῆς Γιορτῆς τοῦ Ἴωνος πού ἡ ἐπιτροπή φιλοδοξεῖ νά ἀποτελέσει ἕναν θεσμό ἀνάδειξης τοῦ Δραγουμικοῦ ἔργου καί ἔναυσμα βαθιᾶς μελέτης τῶν ἰδεῶν ἐκείνων πού ἔχουν καί σήμερα τήν δυνατότητα νά ἀλλάξουν τό μέλλον τοῦ Ἑλληνισμοῦ. 

Τό πρόγραμμα τῶν συζητήσεων ξεκίνησε μέ πρῶτο θέμα: τόν Ἑλληνικό Κοινοτισμό, τό -κατά τόν Ἴωνα- κατ’ ἐξοχήν ἑλληνικό κύτταρο τῆς κοινωνίας.

 Κοινοτισμός 

Πρῶτος ξεκίνησε τίς εἰσηγήσεις ὁ Δάσκαλος καί Σύμβουλος τοῦ Δήμου Λαμίας, Γ. Σαγιᾶς μέ θέμα: «Ἐθνοκοινοτισμός στόν Μελλοντισμό». Στήν ἀρχή ἀναφέρθηκε στήν ἰδιαιτερότητα τοῦ πνεύματος τῶν Ἰδεῶν τοῦ Ἴωνα καί ἐπικέντρωσε στόν Κοινοτισμό μέ τόν ὁποῖο ἡ πατρίδα λειτουργεῖ δημιουργικά στόν δρόμο τοῦ μέλλοντος. Ὅταν ἀναφερόμαστε σέ κοινοτισμό, ἐννοοῦμε Ἐθνοκοινοτισμό καί ὅταν σ’ αὐτόν μιλοῦμε γιά Πολίτη, ἐννοοῦμε τόν Ἕλληνα Πολίτη, ὁ ὁποῖος μέσα στό ἐθνικό συνεργατικό πνεῦμα τῆς αὐτοδιοικήσεως (τοπικῆς) προοδεύει καί διατηρεῖ τό «ἐμεῖς», τήν φυλή, τά ἔθνη, τούς λαούς, τήν ὁμοιογένεια.

Ἡ πατρίδα εἶναι μέρος τῆς κοινότητος καί ἡ κοινότητα εἶναι μέρος τῆς πατρίδας. Ἡ κοινωνική συνοχή καί ἡ ἀληθινή εὑμάρεια ἐπιτυγχάνεται μέ μέτρο καί ὅριο στόν πλουτισμό, ὀργάνωση πρόνοιας, πού πηγάζει μέσα ἀπό τήν δραγουμική σκέψη, ἄρνηση δουλείας, ἄρνηση τῆς παγκόσμιας ὁμογενοποίησης, δημιουργία παραγωγικῆς προοπτικῆς, ἀντιμετώπιση τῶν ἀναγκῶν, ἐργασία/συνεργασία, ὀργάνωση, ἀγάπη γιά τήν φύση πού σημαίνει ἀγάπη γιά τό ἔθνος. Ὁ Ἴωνας κράτησε ἕνα ἀκόμη στοιχεῖο προόδου τῆς κοινωνίας, τήν παράδοση, ὅπου ἡ ἀριστοκρατία τοῦ πνεύματος «θά ἀναβαπτησθεῖ» στά καθαρά νερά τῆς παραδόσεως. 

Γνησιότερο κύτταρο μετά τήν οἰκογένεια εἶναι ἡ κοινότητα, τό χωριό, ὁ Δῆμος μέ τόν συνεταιριστικό χαρακτῆρα, τήν ζωογόνο συνεργασία καί ὀργάνωση.

Τελειώνοντας ἔκανε εἰδική ἀναφορά στήν καθαριότητα τοῦ χωριοῦ, τῆς πόλης, τοῦ χώρου, πού προϋποθέτει καί κατέληξε ὅτι σήμερα ὁ Ἴων Δραγούμης εἶναι πάντα ἐπίκαιρος πάντα ἱκανός καί ἕτοιμος γιά τήν πρόοδο.

Στήν συνέχεια τόν λόγο ἔλαβε ὁ καθηγητής καί Πρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς γιά τήν ἐνημέρωση ἐπί τῶν Ἐθνικῶν θεμάτων, Παν. Παπαγαρυφάλλου ὁ ὁποῖος ξεκίνησε μέ χωρίο τοῦ Ἀριστοτέλη σχετικό μέ τήν ἔννοια τοῦ Πολίτη πού ἀποτελεῖ καί τόν κορμό τῆς Κοινότητας. Στήν συνέχεια μίλησε γιά δημιουργία Κοινοτήτων, πολυάριθμες αὐτοδιοικούμενες ὀντότητες ἀπό τήν πορεία τοῦ Ἑλληνικοῦ ἔθνους καί πέρασε στίς σύγχρονες δυσκολίες, πού κυριολεκτικῶς συνθλίβουν τίς δυνατότητες τῆς Κοινότητας, ἡ ὁποία μέ τούς σύγχρονους ρυθμούς καί δομές δέν μπορεῖ νά προσφέρει μέλλον καί πρόοδο. 

Ἀναφερθείς στό σήμερα στόν τόπο μας ἐξέφρασε τήν ἀπογοήτευσή του γιά τήν ἐξαφάνιση Πολιτῶν ἀπό τό κοινωνικό προσκήνιο καί τήν μετατροπή τους σέ ἀδρανή, ἄβουλη μάζα, πού ἀποδέχεται τά πάντα.

Στήν συνέχεια ἔλαβε τόν λόγο ὁ Γιάν. Κουριανίδης ἐκδότης τοῦ περιοδικοῦ «ΕΝΔΟΧΩΡΑ», ὁ ὁποῖος ἀνεφέρθη στήν ἐφαρμογή τοῦ Κοινοτισμοῦ, πού πάντοτε προϋπέθεται δράση, συνεργασία καί αὐξημένες ἁρμοδιότητες στίς Κοινότητες.

Ἀνεφέρθη στήν ζωοποιό ἐμπειρία τοῦ Ἴωνα στόν ἐκτός συνόρων Ἑλληνισμό καί τό πόσο καθοριστικός ἦταν ὁ Ἐπιρρεασμός στήν πορεία του, στό συγγραφικό του ἔργο καί τήν ὁλοκλήρωση τῶν Ἰδεῶν του.

Κατόπιν μίλησε γιά τίς Κοινότητες τῶν Ἑλλήνων, ἰδιαιτέρως τῶν ἐκτός συνόρων, μέ χαρακτηριστικά στοιχεῖα δημιουργίας καί προόδου: τήν ἐκκλησία, τό σχολεῖο, τόν συνεταιρισμό. Ἡ Κοινότητα -τόνισε- δέν μπορεῖ παρά νά εἶναι ἐθνική καί ἡ συνείδηση πατριωτισμοῦ εἶναι ὁ Ἐθνικισμός.

Πέρασε κατόπιν στήν σημερινή Τοπική Αὐτοδιοίκηση, τήν δύναμη τῆς ὁποίας ἐξαντλοῦν οἱ ἀσθένειες τῆς σύγχρονης κοινωνίας, δήλωσε ὅμως μέ σιγουριά ὅτι ὑπάρχει ἐλπίδα, ὅταν ὑφίστανται ἑστίες ἀντιστάσεως ὑπέρ τῶν θεσμῶν καί στήν καθημερινή ζωή καταλήγοντας στήν δραγουμική ρήση: «ὁ καθείς μπορεῖ νά σώσει τό ἔθνος του...»

Ἀκολούθησε συζήτηση, πού περιεστράφη κυρίως στήν σημερινή προσφορά τῶν Κοινοτήτων καί τό κατά πόσον εἶναι ἐφαρμόσιμα τά μηνύματα τοῦ Ἴωνος στόν Κοινοτισμό.

Ἄγνωστες πτυχές τοῦ Δραγουμικοῦ ἔργου 

Μεγάλο ἐνδιαφέρον προκάλεσε ὁ κύκλος τῶν παρουσιάσεων λιγότερο γνωστῶν πτυχῶν τοῦ Δραγουμικοῦ ἔργου. 

Μιά ἄγνωστη πτυχή τῆς δράσεως τοῦ Ἴωνος Δραγούμη εἶναι καί ἡ διατήρηση τοῦ αὐτοδιοικήτου τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐντός τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπικρατείας, τό ὁποῖο ἀνέπτυξε ὁ δικηγόρος καί συγγραφέας Ἀθαν. Κόρμαλης, ὁ ὁποῖος ἀνεφέρθη στά δικαιώματα τοῦ Ἄθω στήν Τουρκοκρατία καί στήν Βερολίνειο Συνθήκη (1878) γιά νά περάσει στήν ἀπελευθέρωση τοῦ 1912 καί τήν ἄμεση εὐθεία ἀμφισβήτηση τῆς ἀναγνώρισης τῆς Ἑλληνικῆς Κυριαρχίας ἐπ’ αὐτοῦ, ἀπό τήν Ρωσσία, πού ἀσκῶντας καί «διπλωματία ἐνδεδυμένη τό ράσο» καί μέ στόχους Πανσλαβιστικούς ἐπεδίωκε τήν καθιέρωσή της ὡς ἡγέτιδας τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν μέ ἐπιστέγασμα τήν μεταβολή τοῦ αὐτοδιοικήτου προνομιακοῦ καθεστῶτος τῆς Ἀθωνικῆς Πολιτείας καί τήν κοπή της ἀπό τήν Ἑλληνική Ἐπικράτεια. Ὁ Ι. Δ. ἱκανός, ἀκούραστος, ἀνυποχώρητος καθίσταται ἰδανικός γιά τήν ἀγωνιστική παρουσία του σέ Ἕλληνικές πρεσβεῖες στό ἐξωτερικό (ἀρχές 20ου αἰῶνος) ἐκεῖ ὅπου οἱ ἐξελίξεις «μαγειρεύονται» (Λονδῖνο, Ρώμη, Πετρούπολη, Βερολίνο, Βιέννη) στήν καρδιά τῶν διαπραγματεύσεων τῶν μ.δ., πού ἀγωνίζονται -πρός ἴδιον ὄφελος- νά ἐπιλύσουν τό Ἀνατολικό Ζήτημα. Οἱ συνθῆκες τοῦ Λονδίνου προσέθεσε, ὁ εἰσηγητής γιά νά περάσει στήν περίοδο ἐπηρεασμοῦ ἀπό τόν Δραγούμη, (Μάϊος 1913) καί τοῦ Βουκουρεστίου (Αὔγουστος 1913) οὐδέν προσέθεσαν στίς διατάξεις περί Καθεστῶτος τοῦ Α.Ο. πλήν αὐτῆς ἐμμέσου προσαρτήσεως τῶν ἀπελευθερωθέντων ἐδαφῶν (Νοέμβριος 1912). 

Ὁ Ἴων εὑρίσκεται στήν Πρεσβεία τῆς Πετρουπόλεως (Ὀκτ. 1913) τήν ὁποία καί διευθύνει πληροφορούμενος τά τεκταινόμενα καί ἐνημερώνων τήν Ἀθήνα (ὄχι μόνο Κυβέρνηση ἀλλά καί κοινή γνώμη) οὕτως ὥστε τό θέμα τοῦ Ἁγίου Ὄρους νά ἀναχθεῖ σέ Ἐθνικό Ζήτημα. 

Στό σημεῖο αὐτό ὁ ὁμιλητής ἀνέφερε Ἑλληνικές καί Ρωσικές ἐνέργειες πού ἀπεδείκνυαν τήν ρωσική ἐπεκτατικότητα (ἁρπαγή Μονῆς Ἁγ. Παντελεήμονος / 1875) καί τήν ἀνυποχώρητη στάση τοῦ Ι. Δ. στίς διαπραγματεύσεις μεταξύ Ρωσίας-Ἑλλάδος καί τόν παρασκηνιακό διπλωματικό ἀγῶνα γιά τόν ἐπηρεασμό Ἐλ. Βενιζέλου, Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου καί Ἀνωτάτου Κλήρου. Κατόπιν ὁ εἰσηγητής σημείωσε τήν νέα παραμονή τοῦ Ι. Δ. στήν Πετρούπολη (Ἰούλιος 1914 - 1915) παράλληλα μέ τήν πορεία τοῦ Α’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Τέλος ὁ εἰσηγητής ἐπεσήμανε τίς ἐξελίξεις γιά τό Α.Ο. (Συνθήκη Σεβρῶν, προστασία ἐλευθεριῶν μή Ἑλληνικῶν Μονῶν καί Κοινοτήτων) ἐνῶ προσδιόρισε τούς παράγοντες, πού διέδωσαν (ἀρ. 105 Συντάγματος) τό σημερινό «προνομιακό καί αὐτοδιοίκητο καθεστώς τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἐντός τῆς Ἑλληνικῆς Κυριαρχίας», δηλ.: 1) Πατριάρχης Ἰωακείμ Γ’, 2) Ἀπελευθέρωση Α.Ο. Νοέμβριος 1912, 3) Ἴων Δραγούμης, διπλωματικές ἀνυποχώρητες κινήσεις, συντονισμός, ἐξίψωση θέματος σέ Ἐθνικό καί 4) Ὀκτωβριανή Ἐπανάσταση, ἐγκατάλειψη Μονῶν.

Πολιτεία τῶν Νησιωτῶν 

Ἐπικεντρώνοντας σέ κείμενο τοῦ Φιλίπου Δραγούμη στήν «Πολιτική Ἐπιθεώρηση» (Ἰούνιος 1945) ὁ Δικηγόρος καί συγγραφέας Ἀθαν. Κόρμαλης περιέγραψε στό κοινό τήν μεγάλη εὐκαιρία γιά ἀπελευθέρωση καί ἐνσωμάτωση τῶν Δωδεκανήσων τό 1912, ὅταν ἡ κατάληψη τῆς Ρόδου ἀπό τούς Ἰταλούς θά ἐσήμαινε, ἄν ὄχι Ἕνωση μέ τήν Μητέρα Ἑλλάδα, μετά βεβαιότητος ὅμως Αὐτονομία (κατά τό προηγούμενο Κρήτης καί Σάμου). 

Ὁ Ι. Δ. εὑρισκόμενος τότε -ὅπως ὑπενθύμισε ὁ εἰσηγητής- στό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ὀργάνωσε, ἀποστέλλοντας δύο πράκτορες, μυστικό συνέδριο στήν Πάτμο (Μονή Ἁγίου Ἰωαν. Θεολόγου) στίς 1 Ἰουνίου 1912, ὅπου παρέστησαν οἱ ἀντιπρόσωποι τῶν νησιῶν καί διεκήρυξαν τόν πόθο τους γιά Ἕνωση μέ τήν Μητέρα Ἑλλάδα. Οἱ ἀντιπρόσωποι πρόλαβαν καί ἐνέκριναν ψήφισμα καί κήρυξαν τήν Αὐτονομία τῶν Δωδεκανήσων μέ τήν ὀνομασία «Πολιτεία τοῦ Αἰγαίου». Ἀτυχῶς οἱ προοπτικές ἦσαν ἄλλες (Ἰταλία στήν ΑΝΤΑΝΤ), ἐτέθησαν προγράμματα ἐκλατινισμοῦ τῆς Ρόδου καί τῶν λοιπῶν νήσων καί κάθε Ἑνωτικό στοιχεῖο ἐδιώκετο. Ἡ κίνηση τοῦ 1912 ἀποδεικνύει τό θάρρος τοῦ Ι. Δ. ἀλλά καί τήν διορατικότητα καί τήν ἰδιαιτέρα ὀργανωτικότητα, πού διέθετε αὐτός. 

Στήν βιβλιοκριτική τοῦ Ι. Δ. γιά τό ἔργο τοῦ Κ. Σοκόλη ἡ «Αὐτοκρατορία» ἀναφέρθηκε στήν περιεκτική εἰσήγησή του ὁ διεθνολόγος Δημ. Φάρος. Τό βιβλίο ἀπετέλεσε μιά γενική θεώρηση τοῦ χώρου τῆς Ἀνατ. Μεσογείου, ὑπό μία αὐτοκρατορική μορφή πάνω ἀπό κάθε ἐθνικό διαχωρισμό. 

Ὁ Ὁμιλητής κατέταξε τόν συγγραφέα στούς ἐνστερνιστές τῆς «Ἀνατολικῆς Ἰδέας» τοῦ ὁποίου πίστη καί ἐπιδίωξη ὑπῆρξε ἡ ἀνασυγκρότηση τῆς Ἀνατολῆς (πολιτιστικά καί πολιτικά). 

Οἱ Ἰδέες τοῦ Ὑψηλάντη καί ἡ Χάρτα τοῦ Ρήγα θά ἀποτελέσουν τά στοιχεῖα γιά τήν ἀναβίωση τῆς αὐτοκρατορίας τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, πού θά συνδέεται μέ πνεῦμα ἀδελφοσύνης καί ὄχι Θεοκρατίας καί αὐστηρότητας ὅπως στήν Δύση.

Μεγάλο ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν οἱ ἰδέες τοῦ Δραγούμη γύρω ἀπό τό ζήτημα, ἔτσι ὅπως ἐκφράστηκαν μέσα ἀπό τήν βιβλιοκριτική του, σέ μία ἐποχή ὡρίμανσης καί καταστάλαξης τῶν ἀναζητήσεων του. Ὁ Ἴων Δραγούμης πῆρε μία ἐνδιάμεση θέση μεταξύ τοῦ Αὐτοκρατορισμοῦ καί τῆς ἀρχῆς τῶν ἐθνοτήτων. Ξεκινῶντας ἀπό τήν ἀφετηρία τοῦ ὄτι ἐθνικό ὅραμα τῶν Ἑλλήνων ἦταν καί θά πρέπει να ξαναείναι ἡ ἀνασύσταση τῆς Ἀνατολικῆς τους Αὐτοκρατορίας, τόνισε ὄτι αὐτό πλέον θά μποροῦσε νά γίνει μέσα ἀπό μία συνομοσπονδία τῶν χριστιανικῶν ἐθνικῶν κρατῶν τῆς Ἀνατολῆς, στήν ὁποία ἡγετικό Πνευματικό ρόλο θά παίζει τό Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο καί ὁ Ἑλληνισμός.

                                       Ἡ κληρονομιά τῶν Δραγουμικῶν ἰδεῶν 

Στήν συνέχεια ὁ συγγραφέας Νικ. Καρρᾶς ἀνέλυσε τό θέμα: «Ὁ Ἴων Δραγούμης καί ἡ γενιά τοῦ ‘30». Ὁ εἰσηγητής ξεκίνησε τήν ὁμιλία του μέ τήν παρουσίαση τοῦ προσωπικοῦ του πνεύματος καί τίς ἰδιαιτερότητες πού κρύβει, μέ κυριότερο χαρακτηριστικό ὅτι οἱ πράξεις του δυναμώνουν τό συγγραφικό-παραινετικό ἔργο καί ἀμφιδρόμως οἱ Ἰδέες του ἔγιναν πράξη γιά τήν σωτηρία τοῦ Ἑλληνισμοῦ τῆς Πόλης, τῆς Μακεδονίας, τῆς ἴδιας τῆς Ἑλλάδος. 

Στην συνέχεια ἀναφέρθηκε στήν ἐπιρροή τῶν Δραγουμικῶν ἰδεῶν στήν γενιά τοῦ '30, ἀλλά καί στόν ἐθνικό πνευματικό κόσμο τῶν ἑπόμενων δεκαετιῶν. 

Ὁ ἀντιπρόεδρος τῆς Ἐπιτροπῆς Ἐνημέρωσης ἐπί τῶν Ἐθνικῶν Θεμάτων Σπύρος Δημητρίου, παρουσίασε τήν ἐπετειακή ἔκδοση τοῦ λογοτεχνικοῦ περιοδικοῦ "Εὐθύνη" το 1978, γιά τά 100 χρόνια ἀπό τήν γέννηση τοῦ Ἴωνος Δραγούμη. 

Ἐκπροσωπῶντας τόν Κύκλο Ἰδεάπολις ὁ νομικός Παναγιῶτης Λουκάς ἀναφέρθηκε στό θέμα τῆς συγγένειας τῶν Δραγουμικῶν ἰδεῶν μέ ἐκεῖνες τῶν σύγχρονων κινημάτων τῆς Ταυτότητας σέ Εὐρώπη καί Ἀμερική. Παρουσιάζοντας σε γενικές γραμμές τήν πορεία τῆς ἐθνοαποδομητικῆς πολιτικῆς πού ἐπέβαλε τῖς τελευταῖες δεκαετίες ἡ "σχολή τῆς Φρανκφούρτης" σέ ὅλο τόν Δυτικό κόσμο, ἔφτασε στήν ἀντίδρασή τῶν κινημάτων τῆς Ταυτότητας πού ἀπαιτοῦν τήν προάσπιση καί τήν ἐπιστροφή στίς παραδοσιακές ἀξίες τῶν ἐθνικῶν πολιτισμῶν. 

Συνέδεσε ἄμεσα τις ἰδέες αὐτῶν τῶν κινημάτων μέ τά ὅσα εἶχε ἐκφράσει ὁ Ἴων Δραγούμης 100 χρόνια πρίν, μιλῶντας δε γιά τήν Πατρίδα μας ἀναφέρθηκε στήν ἀνάγκη τῆς δημιουργίας παράλληλων δομῶν, ἐνάντια στό κράτος πού ὅπως ἀπό τότε εἶχε παρατηρήσει ὁ Δραγούμης, διαχρονικά δρᾶ ἐνάντια στό ἔθνος. 

Βάση αὐτῶν τῶν δομῶν ὅπως παρατήρησε ὁ Π. Λουκάς, μπορεῖ νά ἀποτελέσει ὁ ἑλληνικός κοινοτισμός την οὐσιαστική καί δημιουργική ἐνεργοποίησή μας μέσα στίς τοπικές κοινωνίες. Ἡ επικαιροποίηση τῶν Δραγουμικῶν ἰδεῶν με όπλο καί τις νέες τεχνολογίες, εἶναι μία πρόκληση πού βρίσκεται στά χέρια τῶν νέων Ἑλλήνων. 

Ἐκτός ἀπό τίς εἰσηγήσεις ὑπῆρχαν Ἐκθέσεις παλαιῶν Ἐκδόσεων τῶν ἀριστουργημάτων τοῦ Ἴδα, ἐκθέσεις φωτογραφίας ἀπό τήν ζωή του, προβολές τηλεοπτικῶν ἀφιερωμάτων και ντοκυμαντέρ. Ἐκθέσεις ἐφημερίδων, πού ἀφοροῦν τή δολοφονία του, ἱστορικά κείμενά του καί ξεχωριστά φῦλλα τοῦ ΝΟΥΜΑ, τῆς ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΗΣ κ.ἄ.

Συναυλία

Μετά τό πέρας τῶν συζητήσεων ἀκολούθησε συναυλία ἀφιερωμένη στόν μεγάλο Ἴωνα, ὅπου κείμενά του καί τά μηνύματά του ἔγιναν μελωδίες καί δέθηκαν μέ τραγούδια, πού ἐκφράζουν τήν ζωή, τήν ξενιτειά, τόν ξεριζωμό, τον ἔρωτα, τον ἡρωισμό.

Τήν ὀρχήστρα πλαισίωσαν οἱ: Γ. Παναγιωτακόπουλος (Ταμπουρᾶς, Τρίχορδο, κιθάρα, φωνή),Α. Χαραλάμπους (Τσέλο), Ν. Ζελεπός (κιθάρα, φωνή), Ζ. Παπαζαχαρίας (τετράχορδο μπουζούκι, φωνή), Μ. Κρητικοῦ καί Π. Χατζηγεωργιάδης (ἀφηγήσεις, ἀπαγγελίες), Φώτης Πεχλιβανίδης (ἤχος & εἰκόνα) πού χάρισαν στούς παρισταμένους ἕνα ὄμορφο μουσικό βράδυ. Ἡ συναυλία καί ἡ βραδιά ἔκλεισε με τήν παρουσίαση δύο μελοποιήσεων τοῦ Γιάννη Παναγιωτακόπουλου, σέ ποίηση τοῦ Κωστή Παλαμά.

Ευχαριστούμε τον Γιάννη Παναγιωτακόπουλο για αυτή την λεπτομερή παρουσίαση μίας άκρως ενδιαφέρουσας και επιτυχημένης εκδήλωσης, η οποία ανέδειξε αρκετές από τις πτυχές του έργου αυτής της πολυσχιδούς προσωπικότητας του ελληνισμού και ελπίζουμε πως θα αποτελέσει το εφαλτήριο για την περαιτέρω μελέτη και ανάδειξη του έργου του Ίωνος.