Η Καρδίτσα πρωτοπόρα στους Εθνικούς και Κοινωνικούς Αγώνες

Ο πρωτοπόρος και καθοριστικός ρόλος της Καρδίτσας και των ανθρώπων της στις μεγάλες αγροτικές εξεγέρσεις των αρχών του περασμένου αιώνα, είναι ένα σχετικά άγνωστο αλλά ιστορικά αποδεδειγμένο γεγονός.

Η μεγάλη αγροτική εξέγερση του 1910, που έμεινε στην ιστορία σαν «εξέγερση του Κιλελέρ» δεν ήταν στην πραγματικότητα τίποτε άλλο παρά η κατάληξη μιας σειράς αγροτικών κινητοποιήσεων που ξεκίνησαν από την

Καρδίτσα και μεθοδευμένα κλιμακώθηκαν σε όλη τη Θεσσαλία. Μία από τις πρώτες οργανώσεις που στόχο είχαν την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών, ήταν ο «Γεωργικός Πεδινός Σύνδεσμος».

Ιδρύθηκε το 1909 στην Καρδίτσα, στο προαύλιο της εκκλησίας της Ζωοδόχου Πηγής, από Καρδιτσιώτες αγροτιστές (νέους επιστήμονες και ανθρώπους των γραμμάτων) και αγρότες, με την συμμετοχή και φωτισμένων γαιοκτημόνων. Επικεφαλής και ψυχή του ήταν ο Δημήτριος Μπούσδρας, δικηγόρος από το Προάστιο, πρωτοπόρος αγροτιστής, θεμέλιος λίθος του ελληνικού αγροτικού κινήματος, «ξεχασμένος» σήμερα λόγω της αντικομουνιστικής του ιδεολογικής τοποθετήσεως,.

Με τελικό στόχο την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών και απόδοση της γης στους αγρότες, ο Μπούσδρας με τον «Γεωργικό Πεδινό Σύνδεσμο», οργάνωσαν και κλιμάκωσαν μία σειρά συλλαλητηρίων αρχικά στην Καρδίτσα και στη συνέχεια στις υπόλοιπες πόλεις της Θεσσαλίας

Έτσι έγιναν στην Καρδίτσα τέσσερα μεγάλα συλλαλητήρια: τον Σεπτέμβριο του 1909, τον Ιανουάριο του 1910 και στις 5 και 27 Φεβρουαρίου του 1910.

Το συλλαλητήριο της 27ης Φεβρουαρίου, ένα ιδιαίτερα μαζικό και πολυάνθρωπο με αγρότες από όλα τα χωριά της Καρδίτσας, κατέληξε σε βίαιες συγκρούσεις των διαδηλωτών με την αστυνομία. Στις συγκρούσεις αυτές σκοτώθηκε ο αγρότης Χρήστος Σάλτας από το Ανώγι. Έτσι πληρώθηκε από την Καρδίτσα η πρώτη δόση του φόρου του αίματος που έμελλε λίγες μέρες μετά να αποπληρωθεί στο Κιλελέρ και τα άλλα χωριά της Λάρισας.

Μετά το συλλαλητήριο της 27ης Φεβρουαρίου, με μία εκπληκτική τακτική σύλληψη ο Μπούσδρας σαν επικεφαλής σε θεσσαλικό επίπεδο, μετέφερε το κέντρο βάρους του αγώνα στη Λάρισα, για πολλαπλασιασμό των εντυπώσεων και των αποτελεσμάτων. Έτσι κλιμακώθηκαν τα επεισόδια που μια εβδομάδα μετά στις 6 Μαρτίου, κατέληξαν στα αιματηρά γεγονότα που επειδή ξεκίνησαν στον σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ, πήραν αυτό το όνομα.

Ο κυρίαρχος ρόλος της Καρδίτσας φαίνεται τόσο από την χρονική πρωτοπορία της στον ξεσηκωμό, αφού τα πρώτα μεγάλα συλλαλητήρια ξεκίνησαν ήδη το 1909 από την Καρδίτσα με πρωτοβουλία του Μπούσδρα και των συνεργατών του, όσο και από την συντριπτική αναλογικά πλειοψηφία των Καρδιτσιωτών (37 άτομα από σύνολο 71), σε αυτούς που δικάστηκαν για τη συμμετοχή τους στην εξέγερση του Κιλελέρ στο κακουργιοδικείο της Χαλκίδας τον Ιούνιο του 1910.

Οι αγώνες αυτοί ιδιαίτερα σημαντικοί μάλιστα αφού η Θεσσαλία ήταν τότε παραμεθόρια περιοχή, εξεβίασαν, παρά την χειραγώγησή τους από τους τσιφλικάδες, τις τότε κυβερνήσεις, να προχωρήσουν σε νομοθετικές ρυθμίσεις που οδήγησαν στην επίλυση του αγροτικού ζητήματος και την απαλλοτρίωση των τσιφλικιών, αρκετά χρόνια μετά.

Θυμόμαστε πάντα με συγκίνηση, πως μόλις δύο χρόνια μετά, οι ακτήμονες δουλοπάροικοι της Καρδίτσας και της υπόλοιπης Θεσσαλίας πολέμησαν ηρωικά για την απελευθέρωση της υπόλοιπης Ελλάδος. Δουλοπάροικοι και ακτήμονες οι ίδιοι, έχυσαν απλόχερα το αίμα τους και θυσίασαν πρόθυμα με αυταπάρνηση την ζωή και την σωματική τους ακεραιότητα, για την απελευθέρωση των σκλαβωμένων Ελλήνων στους απελευθερωτικούς πολέμους του 1912-13, και 1922, στα φοβερά οχυρά των Τούρκων στο Μπιζάνι και το Σαραντάπορο ή στα ματωμένα πεδία μάχης των ερήμων και των βουνών της ακόμα σκλαβωμένης Μικράς Ασίας.

Σήμερα που με όπλο την οικονομική εξαθλίωση, τη φτωχοποίηση και τη λιμοκτονία του ελληνικού λαού, την μεθοδευμένη χρεωκοπία της χώρας, την εκχώρηση του εθνικού μας πλούτου και την απεμπόληση της εθνικής μας κυριαρχίας, χαλκεύονται τα μνημονιακά δεσμά της πατρίδος μας, τα παιδιά της Καρδίτσας, ασύνειδοι συνεχιστές της αλυσίδας των ηρώων του έθνους, δείχνουν τον δρόμο έναν αιώνα μετά :

Ασυμβίβαστος, αγώνας για κοινωνική ελευθερία και εθνική ολοκλήρωση!

Το Εθνικό Μέτωπο την επομένη Κυριακή 3 Μαρτίου, θα τιμήσει την ιερή μνήμη των αγωνιστών της αγροτικής εξεγέρσεως του 1910, στον τόπο της θυσίας του Χρήστου Σάλτα, στο μνημείο κοντά στον σιδηροδρομικό σταθμό της Καρδίτσας.

Καρδίτσα 23 Φεβρουαρίου 2013

Κώστας Καρδαράς

Ιατρός

Περιφερειακός Διοικητής Θεσσαλίας

Εθνικού Μετώπου