«Μεγάλα» κράτη «μικροί» ηγέτες (του Ευθυμίου Πέτρου)

«Μικρή» χώρα στην οποία δεν πρέπει να δίδει σημασία θεωρεί την Ελλάδα ο Μπιναλή Γιλδιρίμ. Και όμως ασχολείται καθημερινώς μαζί της. Είναι προφανώς ανιστόρητος και απαίδευτος ο Πρωθυπουργός της Τουρκίας, ο οποίος καθώς φαίνεται παραγνωρίζει κάποια «μικρά» γεγονότα του παρελθόντος. «Μικρό» θεωρούσαν οι Τούρκοι του 1821 εκείνον τον αρχιμανδρίτη από την Πελοπόννησο που ανέτρεψε τα δεδομένα της εποχής σε σημείο να τον ονομάσουν Σεϊτάν-Παππά (διαβολόπαππα). Αναφερόμαστε φυσικά στον Παπαφλέσσα. «Μικρό» ήταν εκείνο το πολεμικό καράβι, που μόνο του δύο φορές το 1912 κατεναυμάχησε τον τουρκικό στόλο, ώστε να το ονομάσουν Σεϊτάν-Παπόρ (διαβολόπλοιο). Μιλάμε βέβαια για τον «Αβέρωφ». Δύο αποσπάσματα ελαφρού πεζικού ήσαν όλα-όλα εκείνος ο «μικρός» στρατός που ανέτρεπε τα ερείσματα των Τούρκων, ώστε να τον ονομάσουν Σεϊτάν-Ασκέρι (διαβολοστρατός). Πρόκειται, όπως καταλαβαίνει κανείς για τα ευζωνικά αποσπάσματα των βαλκανικών πολέμων.

Ουδέποτε οι ελληνο-τουρκικές συρράξεις υπήρξαν ανώδυνες. Είχαν και για την «μικρή» ελληνική πλευρά μεγάλο κόστος. Όμως για την «μεγάλη» Τουρκία το κόστος ήταν πολύ βαρύτερο. Την στιγμή κατά την οποία η Ελλάς υφίστατο την μεγαλύτερη ήττα της συγχρόνου ιστορίας της, την λεγομένη Μικρασιατική Καταστροφή, η υποτίθεται νικήτρια χώρα, η Οθωμανική Αυτοκρατορία διαλυόταν. Έναν αιώνα πριν η επανάστασις του «μικρού» έθνους των Ελλήνων εσήμανε την απαρχή της απωλείας των οθωμανικών κτήσεων στην Ευρώπη. Και μόνη περίοδος κατά την οποία η Τουρκία μπόρεσε να ανασυγκροτηθεί ήταν τα 70 χρόνια των ισορροπημένων σχέσεων με την «μικρή» Ελλάδα που ακολούθησαν την προσέγγιση του Ελευθερίου Βενιζέλου με τον Μουσταφά Κεμάλ.

Αυτή λοιπόν η «μικρή» χώρα έχει προκαλέσει στην Τουρκία πολύ μεγάλα προβλήματα. Για αυτό και ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν χάνει ευκαιρία να εξαπολύει απειλές. Για αυτό και ο Πρωθυπουργός Γιλδιρίμ προσπαθεί να την «ξορκίσει» λέγοντας πως δεν πρέπει να της δίδει σημασία.
Ας ανατρέξει στα σχολικά βιβλία της Τουρκίας και ας έλθει μετά να μας εξηγήσει για ποιο λόγο παραγνωρίζονται και υποβαθμίζονται ιστορικά γεγονότα τέτοιας σημασίας που δρομολόγησαν την διάλυση του οθωμανισμού. Προφανώς και οι ιστορικοί της χώρας του, τα θεωρούν «μικρά». Κατ' ανάλογο τρόπο τα σχολικά βιβλία στο Ιράν αποφεύγουν να περιγράψουν τους περσικούς πολέμους. Αρκούνται να αναφέρουν ότι περί τα μέσα του 5ου προ Χριστού αιώνος σταμάτησε η επέκτασις της Περσικής Αυτοκρατορίας προς δυσμάς. Ουδεμία ερμηνεία για το πώς, τι, γιατί. «Μικρά» ερωτήματα για να απασχολήσουν έναν ιστορικό!

Πρόκειται για την τυπική ανατολίτικη κουτοπονηρία, την οποία οι Τούρκοι επιδεικνύουν καθημερινώς. Ό,τι δεν τους συμφέρει, το υποβαθμίζουν και το θάβουν. Προσποιούνται ότι δεν υφίσταται. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο δεν θα κατορθώσουν ποτέ να ξεφύγουν από την δική τους μικρότητα. Όσο και αν προσπαθεί να τους εμπνεύσει μεγαλοϊδεατισμό ο Ερντογάν. Οι ταλαίπωροι της Ανατολίας, τον ακολουθούν από δουλικότητα και επειδή θέλουν να ελπίζουν σε κάτι. Όχι διότι τους εμπνέουν τα «οράματά» του.

Ούτε ο ίδιος ο Ερντογάν, ούτε βεβαίως και ο Γιλδιρίμ έχουν απόλυτη συναίσθηση αυτής της πραγματικότητος. Την διαισθάνονται όμως. Και για αυτό είναι ανασφαλείς και αβέβαιοι. Στα χρόνια του κεμαλισμού λέγαμε ότι ο τουρκικός στρατός προϋπήρχε του τουρκικού έθνους. Στην φράση αυτή συμπυκνωνόταν ολόκληρη η οθωμανική κοσμογονία. Αποκαθηλώνοντας τον Κεμάλ ο Ερντογάν δεν έχει κατορθώσει μέχρι στιγμής να δημιουργήσει ισλαμικό υποκατάστατο. Και τούτο διότι, έχει την εμμονή να γίνει ο ίδιος ο νέος «Αττατούρκ». Προφανώς, στο σημείο αυτό «εσκόνταψε» και η συνεργασία με τον μέντορά του Αχμέτ Νταβούτογλου (ο οποίος έχει προαναγγείλει όλες τις κινήσεις της σημερινής Τουρκίας). Οι μεγάλοι σχεδιασμοί με τους οποίους ξεκινήσανε, προσκρούουν τελικώς στις προσωπικές μικρότητες αυτών που κατέχουν τις ηγετικές θέσεις.

το άρθρο δημοσιεύθηκε στην εφ. ΕΣΤΙΑ του Σαββάτου