Η Ευρώπη στα χέρια του Γερμανικού νεοΗγεμονισμού

Σε μία από τις πολλές ομιλίες του για την Ευρωπαϊκή ενοποίηση, ο Χέλμουτ Κολ, Γερμανός Καγκελάριος και από τους πρωταγωνιστές της δημιουργίας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, είχε πει ότι η Γερμανία δεν επιθυμεί να δημιουργήσει μία ακόμα Χανσεατική Ένωση, αλλά μία πραγματική πολιτική ένωση των Ευρωπαϊκών Εθνών, εντός της οποίας όλα τα έθνη θα είναι ισότιμα, θα μοιράζονται κοινές πολιτικές, η αλληλεγγύη θα αποτελεί βασικό στοιχείο πολιτικής συμπεριφοράς και κατ’ επέκταση θα μιλάμε για μια Ευρωπαϊκή Οικογένεια.

Τι ήταν όμως η Χανσεατική Ένωση; Ήταν μια οικονομικού τύπου ένωση Γερμανικών, κατά βάση, πόλεων της Βαλτικής και της Βόρειας Θάλασσας, η οποία, στην εποχή της μεγάλης της ακμής (15ος αιώνας), αριθμούσε 90 πόλεις, έλεγχε ακόμα και το Αγγλικό και το Ρωσικό εμπόριο,  απαγόρευε κάθε άλλη εμπορική δραστηριότητα στην περιοχή, ανάγκαζε εμπόρους και Βασιλείς να διαπραγματεύονται μόνο μαζί της και, κατ’ ουσίαν, συγκέντρωνε τεράστια οικονομική και εμπορική δύναμη στα χέρια της.

Η Χανσεατική ένωση παρήκμασε κυρίως επειδή δεν προέβη σε καμία προσπάθεια πολιτικής ενοποίησης των πόλεων – μελών της, παραμένοντας προσανατολισμένη καθαρά στα οικονομική κέρδη που απέφερε αυτή η «συνεργασία» και επειδή πίεζε αφόρητα μεγάλες περιοχές – ακόμα και ολόκληρα κράτη – να συμπεριφέρονται ως εμπορικοί και οικονομικοί υποτελείς. Όταν μάλιστα τα εθνικά κράτη, για να ενισχύσουν την εθνική τους οικονομία, άρχισαν να εναντιώνονται σ’ αυτήν, η Ένωση έχασε πλέον τον έλεγχο των σπουδαιότερων εμπορικών και οικονομικών «οδών» της εποχής.

Προσωπικά, διατηρώ την πεποίθηση ότι οι ηγέτες που προχώρησαν τότε στη δημιουργία του Ευρωπαϊκού υπερεθνικού οργανισμού είχαν πράγματι την πρόθεση να δημιουργήσουν αυτή τη μορφή πολιτικής σύμπραξης που περιέγραφε ο Κολ στην ομιλία του – κι όχι ένα κακέκτυπο Χανσεατικού τύπου. Έναν οργανισμό, δηλαδή που θα «θεράπευε» τα παλιά μίση, τις καχυποψίες και τις συγκρούσεις των προηγούμενων χρόνων. Οι ηγέτες εκείνοι είχαν ζήσει τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και βιώσει τις συμφορές του. Γνώριζαν, λοιπόν πολύ καλά ποιο είναι το διακύβευμα.

Φαίνεται, όμως ότι η αλαζονεία, το οικονομικό συμφέρον, ο έμφυτος ηγεμονισμός της Γερμανικής πολιτικής ηγεσίας δεν επέτρεψε στις δυνάμεις εκείνες που επιθυμούσαν μια πολιτική ένωση, να προωθήσουν το πολιτικό στοιχείο του οικοδομήματος. Η Γερμανία, για πολλά χρόνια, κέρδιζε και κερδίζει τεράστια χρήματα από τις χρηματοπιστωτικές και γενικότερες οικονομικές συνδιαλλαγές εντός της Ε.Ε. Γιατί, λοιπόν να προωθήσει το πολιτικό σκέλος; Προτιμά να προωθεί τα εθνικά της και μόνο συμφέροντα, να ασκεί μια οικονομική ηγεμονία με παρεμβάσεις που ξεπερνούν ακόμα και τα όρια μιας ευπρεπούς πολιτικής συμπεριφοράς και να εξακολουθεί να κερδίζει.

Αυτή την ηγεμονική συμπεριφορά της Γερμανίας την επέτρεψαν τα περισσότερα κράτη – μέλη της Ε.Ε. Άλλα από αδυναμία πολιτική και οικονομική, υπό το φόβο, μάλιστα κυρώσεων – οικονομικών και άλλων. Άλλα από καθαρό συμφέρον (ειδικά τα κράτη – αυλικοί της, όπως η Ολλανδία), τα οποία προσδοκούσαν και προσδοκούν να «συντρώγουν» με τη «βασίλισσα» της Νέας Ευρωπαϊκής Τάξης. Άλλα, επειδή δεν διαθέτουν ξεκάθαρη ή σοβαρή εξωτερική πολιτική, οπότε άγονται και φέρονται από τους ισχυρούς (η χώρα μας, θεωρώ, είναι η πλέον χαρακτηριστική περίπτωση).

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, λοιπόν κατέληξε μια Χανσεατικού τύπου Ένωση. Κινείται στη λογική μιας οικονομικής σύμπραξης κρατών, με ανισομέρεια στους αντίστοιχους συσχετισμούς (άλλα κράτη παίρνουν τον ρόλο του οικονομικού «αστυφύλακα» και του δανειστή, άλλα τον ρόλο του δανειζόμενου, καταντώντας αποικίες χρέους και σύγχρονα προτεκτοράτα). Η πολιτική ενοποίηση παρέμεινε στα πλαίσια ενός πανευρωπαϊκού «Θα»,  μια περίτεχνη μεταμφίεση του οικονομικού συμφέροντος των ισχυρών, η Ευρωπαϊκή «οικογένεια» κατέληξε Ευρωπαϊκό προτεκτοράτο με επικυρίαρχους και υποτελείς.

Η παρακμή της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ένα γεγονός. Αυτό που περιμένουμε είναι να δούμε αν η συνεχιζόμενη κατάρρευσή της θα οδηγήσει σε μια νέα πολεμική καταστροφή, σε νέο γύρο μιας εφιαλτικής πολεμικής σύρραξης. Στην παρακμή της Χανσεατικής ένωσης ξεκίνησε ο Τριακονταετής πόλεμος. Απεύχομαι. Και περιμένω από τις σοβαρές πολιτικές δυνάμεις της Ευρώπης (αν υπάρχουν ακόμα τέτοιες) να αποσείσουν τις νέο-αποικιοκρατικές αντιλήψεις και τους πραξικοπηματικούς χειρισμούς του νέο – Γερμανικού ηγεμονισμού. Διαφορετικά, θα δικαιωθούμε όλοι όσοι πιστεύαμε ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση, από τα σπάργανά της ακόμα, δεν είναι τίποτε άλλο, παρά ένας δυστοπικός νεοφανής ολοκληρωτισμός με υπερεθνικές διαστάσεις και προεκτάσεις.

Δημήτρης Γκίκας