Οικονομικές Ανάγκες (Εισαγωγή στην Πολιτική Οικονομία)

Συνεχίζοντας την ανάρτηση ιδεολογικών θεμάτων από το βιβλίο μας " η Ιδεολογία του Ενιαίου Εθνικιστικού Κινήματος -ΕΝ.Ε.Κ. και που αποτέλεσαν μέρος από τα μαθήματα της έδρας της Ιδεολογίας της Σχολής Στελεχών (Σ.Σ.) του Κινήματος, και καθώς διανύουμε το 11ο κεφάλαιο ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ  δημοσιεύουμε το β’ κεφάλαιο μετά την εισαγωγή, τις ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ. Στις δυο επόμενες δημοσιεύσεις θα βάλουμε την οργάνωση του οικονομικού συστήματος και μετά τα οικονομικά συστήματα 

Να υπενθυμίσουμε στους φίλους του Κοινού Παρονομαστή πως τα ιδεολογικά μας άρθρα βρίσκονται κάτω από την ετικέτα ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΑ 

Οικονομικές ανάγκες. 

Οικονομική ανάγκη ονομάζεται η αντίληψι για την έλλειψι ικανοποιήσεως, που σχηματίζει ο άνθρωπος, πάνω σε ωρισμένους υλικούς τομείς της ζωής του. Στην προσπάθειά του να καλύψη αυτές τις ανάγκες αναπτύσσει την οικονομική του δράσι.

Δύο είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των οικονομικών αναγκών: Πρώτον η ποικιλία και δεύτερον το διαχρονικά ακόρεστο αυτών.

Η ιδιότητα του διαχρονικά ακορέστου αναφέρεται στις ανάγκες σαν σύνολο και όχι σε μια μεμονωμένη ανάγκη σε δεδομένη χρονική στιγμή. Το ακόρεστο του συνόλου των αναγκών διαχρονικά έχει σαν αποτέλεσμα την διαρκή αύξησι της ποσότητος και τη βελτίωσι της ποιότητος των μέσων που τις ικανοποιούν.

Η ποικιλία και το διαχρονικό ακόρεστο των αναγκών εξαρτώνται άμεσα από τρεις παράγοντες: α) Τους βιολογικούς παράγοντες β) Το πολιτιστικό περιβάλλον γ) Από την ίδια τη διαδικασία που εξασφαλίζει τα μέσα για την ικανοποίησί τους.

Οι βιολογικοί παράγοντες, δηλαδή τροφή ρουχισμός, στέγη, είναι πρωταρχικής σημασίας. Η μέχρι ένα σημείο ικανοποίησι των βιολογικών αναγκών εξασφαλίζει τη συνέχεια αυτής της ίδιας της ζωής.

Το πολιτιστικό περιβάλλον επίσης, καθορίζει κάθε φορά το είδος και την ποσότητα των αγαθών που είναι αναγκαία για μια ικανοποιητική κάλυψι των αναγκών. Άλλο το είδος των ρούχων στο σημερινό πολιτισμό, άλλο σ’ έναν παλαιότερο. Άλλη η ποσότητα, που πρέπει να υπάρχη σε μια «γκαρνταρόμπα» απ’ αυτά σήμερα, άλλη παλαιότερα. Κάτι τέτοιο καθορίζεται από τα ήθη, τα έθιμα και τις αξίες μιας δεδομένης κοινωνίας.

Τέλος, κατά τη διαδικασία με την οποία εξασφαλίζονται τα μέσα για την ικανοποίησι των αναγκών, πλαταίνουν οι γνώσεις του ανθρώπου και έτσι προκαλούνται νέες επιθυμίες. Η αύξησι των γνώσεων στην εποχή μας εδημιούργησε την ανάγκη της κατασκευής, ας πούμε, των ιδιωτικών αυτοκινήτων· κάτι αδιανόητο παλαιότερα. Έτσι η προσπάθεια για την ικανοποίησι όλων των υφισταμένων αναγκών οδηγεί στη δημιουργία νέας σειράς αναγκών, σε πρακτικά απεριόριστη έκτασι. Δηλαδή οι οικονομικές ανάγκες δεν είναι μόνο η αιτία της οικονομικής δράσεως αλλά και το αποτέλεσμά της. Εκείνο που πρέπει να τονιστή εδώ είναι το γεγονός ότι σε μια ωρισμένη συσσώρευση γνώσεων σε διαφορετικές κοινωνίες, δεν δημιουργεί τις ίδιες ανάγκες, αλλά πολλές φορές διαφορετικές. Αυτό εξαρτάται από τον ιδιαίτερο πολιτισμό και την ψυχοσύνθεσι της κάθε κοινωνίας, καθώς και τις γενικώτερες συνθήκες ζωής της. Έτσι η συσσώρευσι γνώσεων, στην Αμερική λ. χ., εδημιούργησε την ανάγκη του ιδιωτικού αυτοκινήτου, ενώ στη Γερμανία η ανάγκη αυτή ανεπτύχθη σε πολύ μικρό βαθμό σε σύγκρισι με την ανάγκη για γρήγορη εδαφική επέκτασι, που απερρόφησε τεράστιο μέρος των οικονομικών της πόρων.

Η Μαρξιστική θεωρία, με την ουτοπική κατασκευή της αταξικής κοινωνίας, θεωρεί ότι θα έρθει εποχή που όλες οι ανάγκες, όλων των ανθρώπων, θα καλύπτονται πέρα για πέρα, σταματώντας έτσι να υπάρχη οικονομικό πρόβλημα και ως εκ τούτου οικονομική επιστήμη. Σε μια τέτοια κοινωνία το διαχρονικά ακόρεστο των αναγκών καταργείται και μαζί μ’ αυτό κάθε προσπάθεια οικονομικής εξελίξεως. Φυσικά, σε μια τέτοια κοινωνία όπου δεν θα υπάρχη οικονομικό πρόβλημα, δεν θα υπάρχη και οικονομία και μια οποιαδήποτε θεωρία που θα είχε οικοδομηθή, όπως ο Μαρξισμός, πάνω σ’ αυτή, θα καταργείτο από μόνη της. Βέβαια μια τέτοια κοινωνία κατείχε μαγικές ικανότητες, μια κι αφού κάθε καινούργια ανάγκη, αν εμφανιζόταν, θα ικανοποιείτο αμέσως. Σε μια τέτοια εποχή όλα τα οικονομικά προβλήματα και μαζί μ’ αυτά και τα κοινωνικά και τα ψυχολογικά και τα ιστορικά, θα ήταν λυμένα και οι άνθρωποι θα διακρινόντουσαν περισσότερο στο σκάκι παρά στη δράσι. Μια προοπτική ισχνή και αναιμική και πέρα για πέρα κοινωνικά αντιδυναμική.

Το πράγμα είναι φιλοσοφικά απλό. Ο Μάρξ θεωρεί ότι ευτυχέστερη κοινωνία είναι εκείνη που έχει φτάσει στο ανώτερο επίπεδο διαβιώσεως, που έχει δηλαδή την πιο μεγάλη ποικιλία αναγκών. Οι ιδεαλιστές αντίστροφα, λένε ότι η ευτυχέστερη κοινωνία είναι εκείνη που καλύπτει δεδομένες ανάγκες σε δεδομένη χρονική στιγμή. Έτσι, μπορεί το βιοτικό επίπεδο του 1800 να ήταν κατώτερο από το βιοτικό επίπεδο του 1900 αλλά είναι αμφίβολο αν οι άνθρωποι του 1900 είναι ευτυχέστεροι από τους ανθρώπους του 1800. Εκείνοι, παρ’ όλο που είχαν λιγότερες ανάγκες να καλύψουν, μπορεί να ήσαν πιο ευτυχείς από τους σημερινούς. Έτσι, για τους ιδεαλιστές, το ικανοποιητικό επίπεδο διαβιώσεως είναι αδύνατο να ορισθή αντικειμενικώς.

Για τη δυναμική Βουλησιοκρατία, η συζήτησι αυτή είναι χωρίς αντικείμενο, διότι η ευτυχία του ανθρώπου δεν προέρχεται ούτε από την αντικειμενική ούτε από την υποκειμενική ικανοποίησι των αναγκών του. Η ευτυχία του ανθρώπου προέρχεται από την ίδια τη δράσι, τον αγώνα για την υπερπήδησι των εμποδίων, την προσπάθεια για την κάλυψι των αναγκών. Η ίδια η κάλυψι των αναγκών είναι το επιστέγασμα και ταυτόχρονα το ξεκίνημα για νέες προσπάθειες. Η ευτυχία ξεπηδά από την ίδια τη δράσι, που μία μόνο πλευρά της είναι και η οικονομική προσπάθεια. Η ευτυχία δεν είναι ποτέ αποτέλεσμα οικονομικό, όπως και η δράσι δεν είναι ποτέ μόνο οικονομική αιτία, αλλά προσπάθεια πλατύτερη που αγκαλιάζει όλους τους τομείς της ζωής.

Οι συντελεστές της Παραγωγής. Οι Οικονομικές ανάγκες καλύπτονται με οικονομικά αγαθά. Τα μέσα, που με τη βοήθειά τους δημιουργούνται τα οικονομικά αγαθά, ονομάζονται συντελεστές της παραγωγής ή παραγωγικές δυνάμεις.

Οι συντελεστές της παραγωγής διακρίνονται συνήθως σε τρεις κατηγορίες: Την εργασία, τη φύσι και το κεφάλαιο.

Εργασία είναι η σκόπιμη παροχή πνευματικής και μυϊκής δυνάμεως για την παραγωγή αγαθών.

Με τον όρο «φύσι» εννοούμε το έδαφος, τις υδατοπτώσεις, το υπέδαφος, τις κλιματολογικές συνθήκες κ.λ.π. Η δυνατότης προσφοράς του συντελεστού αυτού είναι άμεση συνάρτησι τόσο της ποιότητος της εργασίας, όσο και του κεφαλαίου. Οι υδατοπτώσεις π.χ. δεν ήσαν παραγωγικός συντελεστής προσφοράς ηλεκτρικής ενεργείας στα αρχαία χρόνια, ενώ σήμερα είναι από τους σπουδαιότερους. Ο συντελεστής αυτός είναι αυτόνομος.

Τέλος, με τον όρο «κεφάλαιο», εννοούμε όλα εκείνα τα αγαθά που κατασκεύασε ο άνθρωπος με σκοπό να παραγάγη άλλα αγαθά. Τέτοια είναι τα μηχανήματα, τα κτίρια, τα μεταφορικά μέσα κ.λ.π. Έτσι, το έδαφος που λιπαίνεται για ν’ αυξήση την απόδοσί του, δεν υπάγεται πια στο συντελεστή «φύσι» αλλά στο συντελεστή «κεφάλαιο». Το κεφάλαιο είναι προϊόν περιορισμού της καταναλώσεως με σκοπό τη δημιουργία παραγωγικών μέσων που θα αυξάνουν την αποτελεσματικότητα της ανθρώπινης εργασίας.

Ο πιο σπουδαίος παραγωγικός συντελεστής είναι η εργασία. Χωρίς αυτόν οι άλλοι παραγωγικοί συντελεστές θα ήσαν χωρίς σημασία. Τι καθορίζει όμως την εργασία; Πρώτον, οι γνώσεις και δεύτερον, η οργάνωσις. Σκοπός των γνώσεων είναι ν’ αναπτύξουν τις φυσικές ικανότητες του ανθρώπου. Είναι μία επένδυσις, η δημιουργία κεφαλαίου πάνω στον ίδιο τον άνθρωπο, με σκοπό να αποδώσει στο μέλλον. Η δημιουργία και η απόκτησι των γνώσεων στο συλλογικό επίπεδο εξαρτώνται από τις έμφυτες ικανότητες του συλλογικού ανθρώπου. Η οργάνωσις, εξ’ άλλου, έχει σαν σκοπό την καλύτερη δυνατή διοχέτευσι των γνώσεων, δια μέσου της εργασίας, στην παραγωγική διαδικασία. Η ικανότητα για οργάνωσι, η οργανωτικότητα, εξαρτάται από τη βιολογική ποιότητα του ίδιου του συλλογικού ανθρώπου. Έτσι, στη φυσική πρόκληση της θαλάσσης, οι Έλληνες έδωσαν την οικονομική απάντηση ενός άρτιου εμπορικού στόλου, σε μια συγκεκριμένη εκδήλωση του οργανωτικού τους πνεύματος και της ικανότητός τους να χρησιμοποιήσουν πρωτότυπα τις ήδη υπάρχουσες γνώσεις τους στον τεχνικό τομέα. Απ’ αυτό εξάγεται το θεμελιώδες συμπέρασμα ότι η πρωταρχική παραγωγική δύναμις όλης της ανθρωπότητος είναι η φυλετικότητα.