ΚΥΠΡΟΣ ’74: Η Μάχη της ΕΛΔΥΚ - Ο Ηρωϊκός θάνατος τον Λοχαγού ΣΩΤΗΡΗ ΣΤΑΥΡΙΑΝΑΚΟΥ

Του Κυριάκου Θεοδωρακάκου  

"Τιμή σ' εκείνους όπου στην ζωή των όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες. Ποτέ από το χρέος μη κινούντες· δίκαιοι και ίσιοι σ' όλες των τες πράξεις, αλλά με λύπη κιόλας κι' ευσπλαχνία· γενναίοι οσάκις είναι πλούσιοι.κι όταν είναι πτωχοί, παλ' εις μικρόν γενναίοι, πάλι συντρέχοντες όσο μπορούνε· πάντοτε την αλήθεια ομιλούντες, πλήν χωρίς μίσος για τους ψευδόμενους.

Και περισσότερη τιμή τους πρέπει όταν προβλέπουν (και πολλοί προβλέπουν)

πως ο εφιάλτης θα φανεί στο τέλος,

κι οι Μήδοι επιτέλους θα διαβούνε".

Κ.Π ΚΑΒΑΦΗ

Χρειάστηκε να περάσουν είκοσι χρόνια για ν'αρχίσει ν" αναδύε­ται σιγά-σιγά, το ημερολόγιο των ημερών που σημάδεψαν την πιο πρόσφατη ιστορία της Ελλάδας. Είκο­σι χρόνια για να παραδεχτεί η πολι­τεία ότι το 1974 στην Κύπρο, έγινε πόλεμος. Στον οποίο πολέμησαν με αυταπάρνηση και σκοτώθηκαν αιχμα­λωτίστηκαν ή έμειναν ανάπηροι Έλληνες στρατιωτικοί, που πολέμησαν για την Ελλάδα. Τολμούμε να πούμε, πως αισθανόμαστε συγκίνηση και περηφά­νια, που το περιοδικό μας κάνει την πρώτη του εμφάνιση του με αφιέρωμα στη μάχη του

στρατοπέδου των Ελλη­νικών Δυνάμεων Κύπρου, (ΕΛΔΥΚ) κσι στον ηρωικό θάνατο, ενός γενναίου στρατιώτη, ενός μεγάλου άνδρα. Του Λοχαγού του Μηχανικού Σωτήρη Σταυριανάκου.

Οι μάχες του πρώτου Αττίλα, έγιναν απο τις 20 ως τις 22 του Ιουλίου του 1974 και του δεύτερου απο τις 14 ως τις 16 του Αυγούστου. Κατά τη διάρ­κεια των συγκρούσεων, η κατάληψη του στρατοπέδου της ΕΛΔΥΚ αποτε­λούσε για τους Τούρκους, στρατηγικό στόχο μείζονος σημασίας. Όχι μόνο για τις" συνέπειες στην άμυνα της Λευκωσίας αλλά και γιατί η ΕΛΔΥΚ ήταν αμειγής ελληνικός στρατός και θα επλήττετο έτσι κατά τρόπο καίριο το ηθικό του Κυπριακού λαού, που εκείνες τις στιγμές κυρίως στην Ελλάδα προσέβλεπε.

          ',

Η μάχη της ΕΛΔΥΚ, υπήρξε από τις πιό σκληρές και αιματηρές που έγιναν στη Κύπρο. Στις 14 στις 15 και στις 16 Αυγούστου, οι Τούρκοι ανέλαβαν κα­τά του στρατοπέδου 14 οργανωμένες επιθέσεις με την υποστήριξη αεροπο­ρίας, πυροβολικού, τηλεκατευθυνόμε­νων βλημάτων και αρμάτων μάχης. Την ΕΛΔΥΚ υπερασπίστηκαν περίπου 1000 Έλληνες αξιωματικοί και στρα­τιώτες με μία μικρή υποστήριξη πυρο­βολικού.

Οι Έλληνες στρατιώτες πολέμησαν με αυτοθυσία και αυταπάρνηση. 98 Έλληνες στρατιωτικοί σκοτώθηκαν στη Κύπρο, δεκάδες τραυματίστηκαν και 71 αγνοούνται. Οι Τούρκοι πλήρωσαν βα­ρύτατο τίμημα. Υπέστησαν τεράστιες καταστροφές υλικού και έχασαν χιλιά­δες στρατιώτες.

Ο ήρωας Λοχαγός Σωτήρης
Σταυριανάκος

Η διμοιρία μηχανικού διοικητή τον Παναγιώτη Δελή και υποδιοικητή το λοχαγό Σωτήρη Σταυριανάκο, ευρι­σκόμενη μπροστά από το στρατόπεδο σήκωσε το μεγαλύτερο βάρος της σύ­γκρουσης. Τη διμοιρία αποτελούσαν 46 στρατιώτες μαζί με τους αξιωματικούς και τους υπαξιωματικούς. Ανή­καν στο λόχο του μηχανικού της ΕΛΔΥΚ, ενώ στη διμοιρία είχαν απο­σπαστεί και στρατιώτες του λόχου δι­οικήσεως του στρατοπέδου. Επέζησαν ελάχιστοι.

Ο Λοχαγός Σωτήρης Σταυριανάκος το πρωί της 16ης Αυγούστου, βρισκόταν στο ύψωμα β μπροστά από το στρατό­πεδο. Παρ' ότι δε η έκβαση της μάχης ήταν βέβαιη, αρνήθηκε να εγκαταλεί­ψει λέγοντας στους άντρες του: "Ακόμη κι άν περάσουν από πάνω μας τα τάνκς, εμείς θα μείνουμε για να χτυπήσουμε το πεζικό που τα ακο­λουθεί. Δεν θα υποχωρήσουμε, είμα­στε Έλληνες και πολεμάμε για την Ελλάδα". Σκοτώθηκε το πρωινό της ίδιας μέρας, επιχειρώντας να εξουδε­τερώσει με το πιστόλι του, τον επικε­φαλής του προπορευόμενου τουρκι­κού άρματος, σε μία τελευταία προ­σπάθεια να ανακόψει την επίθεση.

Ο Λοχαγός του Μηχανικού Σωτήρης Σταυριανάκος γεννήθηκε στο Σκουτά­ρι της Μάνης στις 11 Ιανουρίου του 1941. Στις 30 Οκτωβρίου του 1961 κα­τετάγη στη Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων, απ' όπου αποφοίτησε στις 27 Αυγούστου του 1965 με το βαθμό του  Ανθυπολοχαγού.  Υπηρέτησε  σε μονάδες των Αθηνών της Αλεξαν­δρούπολης και της Πτολεμαΐδας, ως διμοιρίτης και διοικητής λόχου. Όταν σκοτώθηκε, ήταν παντρεμένος και πα­τέρας δυό παιδιών. Προήχθη μετά θά-

νατον σε Ταγματάρχη.

Λίγο πριν την τουρκική εισβολή ο Λο­χαγός Σωτήρης Σταυριανάκος είχε ήδη μετατεθεί. Αρνήθηκε να φύγει από την Κύπρο λέγοντας στη σύζυγό του, πώς δεν μπορούσε ν' αφήσει "τα μεγάλα του παιδιά". Και εννοούσε τους στρατιώτες του.

Το όνομά του έχει δοθεί ακόμη σε στρα­τόπεδο του μηχανικού στη βόρειο Ελλάδα και σε αίθουσα της σχολής Μηχανικού στο Λουτράκι

Κάτι διάφανες μορφές σ' αυτήν εδώ την πόλη, κάποιοι ονειροπόλοι.

Συναντηθήκαμε με επιζώντες από την διμοιρία του Λοχαγού Σταυριανάκου και συζητήσαμε μαζί τους. Συζητήσα­με και με άλλους στρατιώτες της ΕΛΔΥΚ που πολέμησαν τις μέρες εκείνες, σε άλλα σημεία του στρατοπέδου. Οι μαρτυρίες τους, που δημοσι­εύονται πρώτη φορά, είναι άμεσες και συγκλονιστικές. Σημαντική κατάθεση για τις κρίσιμες στιγμές μιάς τραγω­δίας. Οι συνομιλητές μας, σαραντάρη­δες σήμερα, δεν μοιάζουν στα τηλεο­πτικά αφιερώματα για την Κύπρο και δεν περιφέρουν τα κουρέλια του παλι­ού δράματος, εκλιπαρώντας τον οίκτο του δολοφόνου. Είναι οι νικητές του πολέμου, που έχασαν μιά μάχη, και ομνύουν στον τελικό "τρίτο γύρο" όπου και θα απαιτηθεί το αίμα που τό­σο άδικα χύθηκε.

Είναι πρωταγωνιστές και μάρτυρες της ιστορίας. Ήρωες, γιατί αψήφησαν το θάνατο αγωνιζόμενοι για την ελευ­θερία όλων και γιατί κουβάλησαν το φορτίο των εξαίρετων πράξεων περι­κυκλωμένοι από μιά βαριά εικοσάχρο­νη σιωπή.

Σιωπή αδικαιολόγητη. Η στιγμή της υπέρβασης και της θυσίας είναι η κο­ρύφωση του ανθρώπου. Και είναι άδι­κο και εγκληματικό στο όνομα οποιασ­δήποτε σκοπιμότητος τέτοια παρα­δείγματα θάρρους αλτρουισμού και αυτοθυσίας, να παραβλέπονται και οι ήρωες να περιφρονούνται. Σε μιά επο­χή μάλιστα που χαρακτηρίζεται από τη μικρότητα καθημερινών "μικρών εγκλημάτων", που διαπράττωνται στο όνομα του καταναλωτικού ατομισμού. Ιδιαίτερα δε, όταν οι δημιουργοί της ιστορίας είναι άνθρωποι που ζούν δί­πλα μας, πολύ κοντά στην ηλικία στους σημερινούς νέους, που ακριβώς αναζητούν τα πρότυπα τους και το δρόμο τους. Οι μνήμες λοιπόν αυτές πρέπει να γίνουν κτήμα όλων, όσο εί­ναι ακόμη ζωντανές. Ο Λοχαγός Σωτήρης Σταυριανάκος, εί­χε μετά θάνατον την τύχη που επιφυ­λάχθηκε σε όλους τους ήρωες του πολέμου του 1974. Αγνοήθηκαν. Με μιά μικροψυχία ένοχη.

Η ζωή όμως ενός έθνους είναι η μνή­μη του.

Η αναγνώριση της θυσίας του, όπως και των άλλων πολεμιστών, δε προ­σθέτει τίποτε στους ήρωες που θυσία­σαν το πολυτιμότερο αγαθό, τη ζωή, για την πατρίδα. Περιποιεί τιμή στους τιμώντες και μας δίνει το κουράγιο να αντιμετωπίσουμε, άν χρειαστεί, ανά­λογες καταστάσεις.

Πρωτίστως δε οι Μανιάτες, έχουμε το ιδιαίτερο αυτό το χρέος.

-----------------------------------------------------------------------------------------

Δημοσιεύθηκε στην εθνικιστική εφημερίδα 21ος ΑΙΩΝ τον Ιούλιο του 1995 αρ. φύλλου 15-16