Με αφορμή την επέτειο του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου

 

γράφει ο Πολύδωρος Ιππ. Δάκογλου

Καλός δημοσιογράφος ο Σταύρος Ιωαννίδης, αν και νέος στην ηλικία. Καλή εφημερίδα η POLITICAL, αν και με συγκεκριμένο πλαίσιο οπτικής των γεγονότων. Έτσι, ίσως, δικαιολογείται η μη αναφορά κάποιων καταστάσεων ή η “ελλιπής αξιολόγησή τους” σε άρθρο που αναφέρεται στην επέτειο του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου, την 15^η Ιουλίου 1974.

Παραθέτω το άρθρο του Σταύρου Ιωαννίδη στην POLITICAL με θέμα «47 χρόνια από την ανατροπή του Μακάριου» και αιτιολογώ τις αρχικές μου αναφορές θυμίζοντας κάποια γεγονότα (που συνήθως αποσιωπώνται) ή παραθέτοντας τμήματα του σχετικού άρθρου και, βέβαια, τα ερωτήματα που γεννώνται από αυτά και από τα κίνητρα της παράληψής τους.

Γράφει  Σταύρος Ιωαννίδης:

« Ήταν 8.00 το πρωί της 15ης Ιουλίου 1974, όταν με εντολή της χούντας των συνταγματαρχών εκδηλώθηκε το στρατιωτικό πραξικόπημα στην Κύπρο με στόχο την ανατροπή του Προέδρου της Δημοκρατίας και Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’. Μέσα σε λίγες ώρες καταδρομείς της ΕΛΔΥΚ μαζί με δυνάμεις της Εθνικής Φρουράς κατέλαβαν το αεροδρόμιο της Λευκωσίας, το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου, το Προεδρικό Μέγαρο και άλλα σημαντικά κυβερνητικά κτίρια της Μεγαλονήσου. Αν και η χούντα μετέδιδε ότι ο Μακάριος είναι νεκρός, εκείνος διέφυγε από αφύλακτη δίοδο του Προεδρικού Μεγάρου και φυγαδεύτηκε στην Πάφο. Από τον τοπικό ραδιοφωνικό σταθμό απηύθυνε μήνυμα στον κυπριακό λαό πως είναι ζωντανός. Μετά την ανατροπή του Μακαρίου, ο οποίος μεταφέρθηκε με στρατιωτικό αεροπλάνο στο Λονδίνο, το αξίωμα του προέδρου ανέλαβε ο δημοσιογράφος Νίκος Σαμψών, αφού πρώτα το αρνήθηκαν τρεις ανώτατοι δικαστικοί αλλά και ο Γλαύκος Κληρίδης. Οι εξελίξεις έδωσαν αφορμή στην Τουρκία να κινητοποιήσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις. Στην Άγκυρα συνήλθε το Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, με τους στρατηγούς να ενημερώνουν τον πρωθυπουργό Ετσεβίτ ότι σε πέντε μέρες μπορούν να βρίσκονται στην Κύπρο. Την αυγή της 20ής Ιουλίου ξεκινά η επιχείρηση «Αττίλας», με ισχυρές τουρκικές δυνάμεις να αποβιβάζονται στην Κερύνεια. Λιγότερο από έναν μήνα μετά και αφού οι ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη κατέρρευσαν, ξεκίνησε η επιχείρηση «Αττίλας 2», με την Τουρκία να καταλαμβάνει το 36,2% του νησιού, εκτοπίζοντας 120.000 Κύπριους, ενώ άλλοι 20.000 παρέμειναν εγκλωβισμένοι».

Πολύδωρος Ιππ. Δάκογλου

ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΙ ΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: Ένα μήνα πριν από την εκδήλωση του πραξικοπήματος, ο Μακάριος είχε απαιτήσει με τελεσίγραφο την απομάκρυνση του Ελληνικού στρατού από την Κύπρο. Η ελληνική κυβέρνηση, συγχρόνως, είχε γίνει αποδέκτης τεκμηριωμένων πληροφοριών (από τις ΗΠΑ και όχι μόνον) για συγκέντρωση μεγάλων αποβατικών Τουρκικών δυνάμεων έναντι του νησιού. Οι πληροφορίες συνοδεύτηκαν με το αίτημα «ρίξτε τον Μακάριο» (κάτι που οι Αμερικάνοι επιθυμούσαν διακαώς) και την υπόσχεση πολλαπλής στήριξης μιας τέτοιας ενέργειας.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ: Μπροστά στο αδιέξοδο, πια λύση επιλέγεις;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: Ο Μακάριος διέφυγε.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ: Ποιος ήταν ο ρόλος των Άγγλων στην διαφυγή. Είναι λογικό να έχει μείνει αφύλακτη έξοδος;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: Ο Μακάριος μεταφέρθηκε με στρατιωτικό αεροσκάφος στο Λονδίνο.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ: Τίνος κράτους ήταν το στρατιωτικό αεροσκάφος;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: Το αξίωμα του προέδρου ανέλαβε ο δημοσιογράφος Νίκος Σαμψών, αφού πρώτα το αρνήθηκαν τρεις ανώτατοι δικαστικοί αλλά και ο Γλαύκος Κληρίδης.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ: Αφού ο Σαμψών ήταν ο εκλεκτός της χούντας, γιατί η πρόταση ανάληψης της Προεδρίας έγινε πρώτα και διαδοχικά σε τρία άλλα πρόσωπα;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: Οι εξελίξεις έδωσαν αφορμή στην Τουρκία να κινητοποιήσει τις στρατιωτικές της δυνάμεις.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ: Μήπως οι εξελίξεις ήταν η ομιλία του Μακάριου στον ΟΗΕ όπου πρόβαλε και αναγνώρισε την νομιμοποιητική βάση επέμβασης των Τούρκων ως εγγυήτριας δύναμης;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: Την αυγή της 20ής Ιουλίου ξεκινά η επιχείρηση «Αττίλας», με ισχυρές τουρκικές δυνάμεις να αποβιβάζονται στην Κερύνεια.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ: Οι δυνάμεις αυτές παρέμειναν καθηλωμένες και με πολλές απώλειες (κατέχοντας το 3% της Κύπρου)  μέχρι την 24^η Ιουλίου όταν και ανέλαβε την ηγεσία της χώρας ο Κωνσταντίνος Καραμανλής;

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ: Λιγότερο από έναν μήνα μετά και αφού οι ειρηνευτικές συνομιλίες στη Γενεύη κατέρρευσαν, ξεκίνησε η επιχείρηση «Αττίλας 2», με την Τουρκία να καταλαμβάνει το 36,2% του νησιού.

Η ΕΡΩΤΗΣΗ: Αληθεύει πως ο τότε πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής όταν ξεκίνησαν οι νέες αψιμαχίες έδωσε εντολή να αποσύρονται οι φίλιες δυνάμεις δηλώνοντας συγχρόνως αδυναμία υποστήριξης με την περίφημη φράση «Η Κύπρος κείται μακράν» και ότι οι Τούρκοι σταμάτησαν προ της Αμμοχώστου όπως υπήρχε συμφωνία;