Ας μιλήσουμε για Κοινοτισμό (του Νίκου Τζιόπα)

«Το υγιές κύτταρο του Ελληνισμού είναι οι κοινότητες. Η δραστηριοποίησή τους θα αποκεντρώσει το υδροκεφαλικό αθηναϊκό κράτος, που αγνοεί της ανάγκες της περιφέρειας. Πρέπει να δοθούν αυξημένες αρμοδιότητες στις κοινότητες για να ανθήσει παντού ο Ελληνισμός και να αποφευχθεί ο συγκεντρωτισμός και ο κοσμοπολιτισμός των αστικών κέντρων». ΙΩΝ ΔΡΑΓΟΥΜΗΣ

Οι Έλληνες αφήσαμε το στίγμα μας στην ιστορία με πάμπολλα και μοναδικά επιτεύγματα. Πέρα από τα στρατιωτικά και πολιτιστικά μας επιτεύγματα, όλα τα έθνη της γης μας μνημονεύουν για τα πολιτικά συστήματα που εφήρμοσαν οι πρόγονοί μας. Και τα εφήρμοσαν σχεδόν όλα!

Φαίνεται ότι αυτός ο λαός έχει μια εκπληκτική ανάγκη αλλά και ικανότητα να βουλεύεται και όχι να… βολεύεται όπως τον έμαθαν την τελευταία τετρακονταετία. Με απλά λόγια να συμμετέχει στα κοινά και να αποφασίζει ο ίδιος για όλα τα σημαντικά ζητήματα που τον απασχολούν ρυθμίζοντας κατάλληλα την ζωή του ώστε να προοδεύει και να είναι ευτυχισμένος.

Η πολιτειακή συγκρότηση των κοινωνιών από αρχαιοτάτων χρόνων, είχε σαν βάση της την Κοινότητα η οποία είναι το κύτταρο της πολιτικής οργάνωσης του λαού μας διαχρονικά. Κι αυτό τον βοήθησε πάρα πολύ να ζει και να δημιουργεί με ανθρώπους που ήξεραν καλύτερα τα προβλήματα του τόπου τους και ασφαλώς μπορούσαν να συνεννοηθούν ευκολότερα για το πώς θα διοικηθούν. Κι αυτό δεν συνέβη μόνο στην αρχαία Ελλάδα όπως ίσως πολύ θα σκεφθούν:

Οι Κοινότητες των Ελλήνων ήταν αυτές κράτησαν όρθια την εθνική κοινωνία στην τουρκοκρατία, αφού μέσα από αυτές συντηρήθηκε η βιολογική τους επιβίωση ως Έλληνες, η γλώσσα, την πολιτιστική τους παράδοση, τα κοινά θρησκευτικά τους πιστεύω. Ακόμη δηλαδή και χωρίς την ύπαρξη ελεύθερου κι ανεξάρτητου εθνικού κράτους.

Ασφαλώς και το εθνικό κράτος πρέπει να υπάρχει και να προστατεύει τις εθνικές κοινωνίες αλλά στην διοίκηση οι τοπικές κοινωνίες μπορούν να λύσουν ευκολότερα και αποτελεσματικότερα τα όποια προβλήματα παρουσιάζονται.

Στις μέρες μας οι κοινότητες έχουν απαξιωθεί εντελώς. Ακόμη και οι δήμοι μας έχουν γιγαντωθεί υπερβολικά. Υπάρχουν χωριά ακόμα και στον ίδιο δήμο που είτε λόγω χιλιομετρικής απόστασης είτε λόγω μορφολογίας του εδάφους είναι αδύνατον να αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα και να καταλάβει ο ένας τα προβλήματα του άλλου.

Γνώμη μου είναι ότι το σύστημα διακυβέρνησης με παραγκωνισμένο και υποβαθμισμένο τον ρόλο της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν ταιριάζει στο λαό μας, ο οποίος από την αρχαιότητα το έχει θεσπίσει, διότι αυτό του ταιριάζει και έτσι θέλει να διοικείται: από κοινότητες με αναβαθμισμένο ρόλο. Το κράτος τις «πνίγει» υποβαθμίζοντάς τες, με αποτέλεσμα αντί αυτές να αποτελούν «όργανα» ενός δυνατού και εύρωστου εθνικού «κορμού» συνεργαζόμενες και  αλληλοβοηθούμενες, έχουν καταντήσει ξένα σώματα που αλληλοσυγκρούονται συχνότατα.

Χαρακτηριστικότατα παραδείγματα κοινοτικής διοίκησης είναι οι κοινότητες των ομογενών μας στο εξωτερικό αλλά και οι ΑΜΦΙΚΤΥΟΝΙΕΣ που ενώ ήταν οργανισμοί συνεργασίας με κοινές συνισταμένες την ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, την ΑΜΥΝΑ, την ΘΡΗΣΚΕΙΑ, αποτελούνταν από κοινότητες με δικαίωμα ξεχωριστής ψήφου. Να σημειωθεί εδώ ότι δικαίωμα ψήφου είχαν και κοινότητες που βρίσκονταν υπό ξένο ζυγό και αυτό τονίζει ιδιαίτερα τον εθνικό χαρακτήρα τους.

Υποβαθμίζοντας λοιπόν το ρόλο των κοινοτήτων έχουμε σε καθημερινή βάση αντιδικίες του κράτους με τις τοπικές κοινωνίες που από ότι φαίνεται διαιωνίζονται αφού η αυτοδιοίκηση εξαρτάται πολιτικά και οικονομικά από το κράτος με αποτέλεσμα, ιδιαίτερα σε καιρούς κρίσης, να είναι πάντοτε ριγμένες. Σε καιρούς οικονομικής κρίσης όπως αυτός που διανύουμε, η αλληλεγγύη που είναι απαραίτητη σε τέτοιες καταστάσεις μπορεί πιο εύκολα να εφαρμοστεί εντός της κοινότητας όπου οι άνθρωποι δένονται με πιο ισχυρούς δεσμούς.

Κι επειδή η κοινωνία μας είναι ακριβώς αντιγραφή του τρόπου που λειτουργεί η ζωή, με συγκεκριμένους νόμους οι οποίοι την διέπουν, νομίζω ότι πρέπει να αρχίσει μια γενικότερη συζήτηση για μια κοινωνία πιο φυσικά δομημένη: Μια κοινωνία οργανική, όπου όπως στο ανθρώπινο σώμα τα όργανα παίζουν το ρόλο τους συνεργαζόμενα μεταξύ τους, έτσι και στο κράτος μας κατ΄αντιστοιχία, οι πόλεις, οι κοινότητες, οι γειτονιές μας να έχουν την δυνατότητα να παίξουν κάποιο ρόλο στην αυτοδιοίκησή τους.

Τίποτα δεν είναι θέσφατο και, τουλάχιστον, ας μιμηθούμε τους προγόνους μας οι οποίοι με την παλληκαριά του πνεύματος που τους χαρακτήριζε αποθέωσαν τον διάλογο και μέσα από αυτόν, αναζητούσαν τι τους ταιριάζει στη ζωή, στην πολιτική, στον πολιτισμό: Ας μιλήσουμε λοιπόν για κοινοτισμό!