Αποποιήσεις Κληρονομιάς: Το Δημόσιο ο μεγαλύτερος κληρονόμος

Επαμεινώνδα Ε. Πανά  

Η εικονική ευημερία της χώρας μας που η αυγή της εντοπίζεται στην δεκαετία του ’80 διαμόρφωσε μια άπληστη καταναλωτική κοινωνία που δρούσε όχι ορθολογικά αλλά κάτω από την επήρεια των ζωικών πνευμάτων ή ενστίκτων. Τα ζωικά πνεύματα, ή ένστικτα, σχετίζονται με την κατανάλωση, και καθιστούν τις επιλογές του καταναλωτή μη ορθολογικές. Όμως ακολούθησε η οικονομική κρίση. Η έξοδος από την κρίση θέλει ακόμη πολύ χρόνο.

Το χρονικό διάστημα από το 1980-2009 περιθωριοποιήσαμε τις αξίες και τις παραδόσεις μας. Πολλά έγιναν από τις Κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ που προσανατόλισαν τα ελληνικά νοικοκυριά σε άλλες ατραπούς.

Τα ελληνικά νοικοκυριά στράφηκαν στα περισσότερα χρήματα και στα νέα πρότυπα ζωής. Η φαντασία του Έλληνα πολίτη λειτουργούσε κάτω από την επήρεια της ψευδούς συνείδησης, ότι ξαφνικά άλλαξε το status του και έγινε και αυτός πλούσιος με μεζονέτα χρεωμένη στην Τράπεζα, με αυτοκίνητο χρεωμένο στην Τράπεζα και με αρκετό πλαστικό χρήμα. Ο καταναλωτικός καπιταλισμός αυτά τα νοικοκυριά χρειάζεται για να επιβιώσει.

Όλα αυτά τα χρόνια, ο υλισμός βρισκόταν στο επίκεντρο σχεδόν κάθε ελληνικού νοικοκυριού, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι η οικογένεια είχε υψηλή ποιότητα ζωής και ευτυχία. Ο καταναλωτισμός του Έλληνα νοικοκύρη του περιόρισε την ευτυχία, του περιόρισε την κοινωνική του συνοχή, του μείωσε το κοινωνικό του κεφάλαιο και τον έκανε οικολογικά αδιάφορο. Κι όμως. Στην πραγματικότητα δεν έφταιγαν όλοι οι απλοί Έλληνες πολίτες. Οι Κυβερνήσεις της Μεταπολίτευσης βοήθησαν όλο τον ελληνικό λαό να στραφεί στις καταναλωτικές και υλιστικές αξίες.

Ξέχασαν τον Αριστοτέλη που έλεγε ότι οι πολίτες πρέπει να γίνουν ευτυχισμένοι, και σκοπός τους να είναι η ευδαιμονία. Στόχος τους ήταν να διατηρηθεί το στρεβλό οικονομικό καπιταλιστικό σύστημα, φτιάχνοντας υπερκαταναλωτές αντί για πολίτες. Η διαφορά μεταξύ των δύο εννοιών είναι ουσιαστική. Ο καταναλωτής ενδιαφέρεται για εορτοδάνεια, διακοποδάνεια, σκαφοδάνεια κλπ, και το μόνο που τον απασχολεί είναι: τι άλλο θέλω να αγοράσω; Αντίθετα, ο ευσυνείδητος πολίτης σκέπτεται πώς να συμμετάσχει στα κοινά και ποιος είναι ο ρόλος του στην κοινότητα.

Δυστυχώς σήμερα βιώνουμε άλλη μια άλλη διαφορετική πραγματικότητα. Συμμετέχουμε στην κοινωνία του ενός πέμπτου, δηλαδή  μόνο έναν στους πέντε πολίτες έχει ένα καλό βιοτικό επίπεδο, ενώ  που ζούσαμε στην κοινωνία των τριών πέμπτων. Η φτωχοποίησητου μεγαλύτερου τμήματος της μεσαίας τάξης είναι αποδεκτό γεγονός από όλους.

Ο παραγωγικός ιστός της χώρας στηρίζεται μόνο στον τουρισμό!

Για πρώτη φορά ο αριθμός των άστεγων ξεπέρασε κάθε όριο. Τα συσσίτια προσφορά της εκκλησίας καλύπτουν τις ανάγκες χιλιάδων Ελλήνων. Πρωτόγνωρες καταστάσεις.

Η υποβάθμιση της Παιδείας και της Υγείας χειροτερεύει διαρκώς το επίπεδο διαβίωσης. Ο Έλληνας αντιλαμβάνεται πλέον ότι ζει σε μια χώρα καθαρά προτεκτοράτο έχοντας απωλέσει ταυτόχρονα και την εθνική του κυριαρχία. Πρώτη φορά βλέπει όχι μόνο τη φτώχια αλλά και την ανεργία των νέων καθώς και την μετανάστευσή τους. Βλέπει τα λιμάνια να τα διαχειρίζονται Κινέζοι, τα αεροδρόμια οι Γερμανοί, τον ΟΣΕ οι Ιταλοί και όλα αυτά είναι απογοητευτικά, για την υπερηφάνεια του Έλληνα.

Βλέπει τα capital controls που δεν τα είχε ξαναδεί και που σχεδόν έχουν μονιμοποιηθεί και αποτελούν πρόβλημα για την ανάπτυξη. Πού είναι οι υποσχέσεις των πολιτικών για ολική άρση των capital controls;

Αλλά εκτός από τις επιπτώσεις της επιβολής στα capital controls, ένα νέο πρωτόγνωρο ελληνικό δεδομένο είναι δυστυχώς και οι αποποιήσεις κληρονομιάς. Η φτωχοποίηση της Ελληνικής Οικογένειας, τα φορολογικά βάρη της και τα χρέη προς τις τράπεζες, οι μειώσεις των μισθών και των συντάξεων και ο ΕΝΦΙΑ καθιστούν για τους Έλληνες ασύμφορη την αποδοχή  κληρονομιάς από τους γονείς και τους συγγενείς τους.

Η αποποίηση της κληρονομιάς είναι και αυτός ένας δείκτης της οικονομικής παρακμής και κρίσης. Έτσι, οι κόποι ετών των Ελλήνων που φεύγουν από τη ζωή δεν καταλήγουν στους συγγενείς τους εξαιτίας της αδυναμίας τους να πληρώσουν τους φόρους. Πού καταλήγουν τα ακίνητα; Στο Δημόσιο. Δηλαδή λόγω της κρίσης οι Έλληνες προικίζουν το Δημόσιο.

Η Κυβέρνηση οφείλει να πληροφορήσει τον Ελληνικό Λαό για αυτήν την άδικη προικοδότηση του Δημοσίου. Ας δούμε τη θλιβερή αυτή εικόνα μέσα από τα επίσημα στοιχεία των Ειρηνοδικών.

Από τα στοιχεία του Πίνακα 1 παρατηρούμε ότι:

Στο σύνολο χώρας, το 2016, αποποιήθηκαν την κληρονομιά τους 54422 άτομα. Συγκρίνοντας τον αριθμό αυτό με τον αντίστοιχο αριθμό του έτους 2013 διαπιστώνουμε σχεδόν διπλασιασμό των αποποιήσεων κληρονομιάς το 2016 σε σύγκριση με το 2013.

Τα στοιχεία του Ειρηνοδικείου Αθηνών, του μεγαλύτερου Ειρηνοδικείου της χώρας, δείχνουν και αυτά το θλιβερό φαινόμενο της αλματώδους αύξησης των αποποιήσεων. Οι αποποιήσεις στην Αθήνα το 2016 ήταν διπλάσιες σε σχέση με το 2013.

Ακόμη και σε περιοχές που οι τιμές των ακινήτων έχουν μειωθεί πολύ σημαντικά παρατηρείται το ίδιο φαινόμενο της σημαντικής αύξησης των αποποιήσεων μεταξύ 2013 και 2016. Για παράδειγμα, στο Μαρούσι η αύξηση έφτασε το 70% μεταξύ 2016 και 2013.

Αλλά και σε περιοχές της Αττικής, όπως είναι ο Μαραθώνας, το φαινόμενο των αποποιήσεων μεταξύ 2013 και 2016 σχεδόν υπερδιπλασιάστηκε.

Ο πίνακας των αποποιήσεων μας δείχνει πόσο απογοητευτική είναι η κατάσταση στη χώρα. Οι αποποιήσεις αποκτούν απρόβλεπτες διαστάσεις. Οι αποποιήσεις δείχνουν ότι η ελληνική οικογένεια δεν μπορεί να αντιμετωπίσει τη σκληρή πραγματικότητα που έχει διαμορφωθεί. Αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ότι το πολιτικό σύστημα που μας οδήγησε στη σημερινή κατάσταση έχει γίνει ο μεγαλύτερος κληρονόμος.

Ο κυριότερος λόγος που εξηγεί την υπερβολική ανοχή των πολιτών προς το πολιτικό σύστημα και τα Μνημόνια είναι ότι οι πολίτες έχουν εθιστεί στη νέα κατάσταση. Ένα πολύ σοβαρό πρόβλημα είναι επίσης και, η δημογραφική γήρανση του πληθυσμού της χώρας. Οι νέοι εγκαταλείπουν τη χώρα, η μέση ηλικία του πληθυσμού αυξάνεται με αποτέλεσμα να μειώνεται η αγωνιστική διάθεση των πολιτών. Τελικά η χώρα μας έχει στερήσει κάθε ελπίδα από τους πολίτες της.

Επαμεινώνδας Ε. Πανάς  

συντ. Καθηγητή Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών