Η οπτική της ήττας και η ανάγκη της αφύπνισης

(Με αφορμή τις δηλώσεις Βούτση για τον Βενιζέλο και τη Συνθήκη της Λωζάννης)

Γράφει ο Πολύδωρος Ιππ. Δάκογλου

«Η Συνθήκη της Λωζάννης (1923)», ήταν το θέμα του Πανελλήνιου Μαθητικού Διαγωνισμού Δοκιμίου για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που διοργάνωσε, για 15η χρονιά, το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών και Μελετών «Ελευθέριος Κ. Βενιζέλος», υπό την αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων. 

Η Συνθήκη της Λωζάνης ήταν μια συνθήκη που, το ελληνικό κράτος αποδέχθηκε και ο Ελευθέριος Βενιζέλος υπέγραψε, μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Λίγο μετά την συνθήκη των Σεβρών όπου η νικηφόρα Ελλάς κατέγραψε επί του χάρτου τις περιοχές στις οποίες ο στρατός της έχυσε το αίμα του και που τα απελευθερωμένα χώματα φιλοξενούν τμήμα των εκατομμυρίων μνημείων,  τα οποία καταγράφουν την ιστορική μας παρουσία και τα μελλοντικά μας δικαιώματα.

Ο Πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων, Γιώργος Βούτσης, ως Πρόεδρος του Εθνικού Ιδρύματος απέστειλε χαιρετισμό στην εκδήλωση απονομής των βραβείων, τονίζοντας ότι «η συζήτηση γύρω από τη Συνθήκη της Λωζάννης, που αποτέλεσε το θέμα του εφετινού διαγωνισμού, είναι ίσως πιο επίκαιρη από ποτέ, σε μια εποχή που ο αναθεωρητισμός των συνόρων εμφανίζεται ξανά στο προσκήνιο της διεθνούς πολιτικής σκηνής».

Με αφορμή και το Πολιτικό Μνημόσυνο Ελευθερίου & Σοφοκλή Βενιζέλου, που πραγματοποιείται σήμερα στους Τάφους των Βενιζέλων στα Χανιά, ο κ. Βούτσης υπογραμμίζει πως «και μέσω της συζήτησης γύρω από τη Συνθήκη της Λωζάννης, αποδεικνύεται ότι η πολιτική κληρονομιά του Βενιζέλου δεν αποτελεί μια αφηρημένη έννοια απομονωμένη στο ιστορικό περιβάλλον της εποχής του. Οι εθνικές επιλογές του, ή η συμβολή του στη χάραξη των διεθνών ισορροπιών και του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο καθόρισαν –και καθορίζουν μέχρι και σήμερα- τα σύνορα του ελληνικού κράτους».

Υπάρχουν πολλά ερωτήματα που γεννώνται με αφορμή την επιλεγείσα θεματολογία της έκθεσης αλλά και τις δηλώσεις του κ. Βούτση.

Ως προς την θεματολογία, θα ήταν ενδιαφέρον να αναρωτηθεί κανείς γιατί επιλέχθηκε η επικαιροποίηση της συνθήκης της ήττας (Λωζάννης) και όχι η επαναφορά στο ιστορικό προσκήνιο της συνθήκης της Νίκης (Σεβρών);

Είναι τυχαίο ή αποτελεί στοιχείο της προωθούμενης από τις μεταπολεμικές κυβερνήσεις, του δημοκρατικού τόξου, μιας ηττοπαθούς αντίληψης προς τον Λαό των Ελλήνων και ιδιαιτέρως στους νέους; Θέλησαν να αποκρύψουν ότι οι σημερινοί μας εταίροι ήταν οι βασικοί συντελεστές της Μικρασιατικής καταστροφής και ότι το πολιτικό σύστημα που πρεσβεύει τον διαφωτισμό ήταν αυτό που επέβαλε τον δυναμικό Κεμάλ Αττατούρκ στην θέση του καταρρέοντος Σουλτάνου; Φοβήθηκαν πως οι μαθητές θα εύρισκαν την ευκαιρία να μελετήσουν την ιστορία των απελευθερούμενων περιοχών και θα φούντωνε μέσα τους το εθνικιστικό αίτημα;

Είναι μεγάλη η συζήτηση που μπορεί να ανοίξει. Μέχρι και ο τρόπος ανόδου του Ελευθερίου Βενιζέλου στην εξουσία, θα μπορούσε να θιγεί. Ακόμη και η «άγνωστη» περίοδος όπου, ο πρώτος εθνάρχης, δίχασε την Ελλάδα και κυβέρνησε με την στήριξη των στρατευμάτων των σημερινών εταίρων μας που είχαν αποβιβασθεί και ανατρέψει την νόμιμη κυβέρνηση. Ίσως ακόμη και τη θετική τοποθέτηση του Ελ. Βενιζέλου έναντι της φασιστικής Ιταλίας ή και την σκληρή αντικομμουνιστική νομοθεσία που είχε επιβάλλει.

Ως προς τις δηλώσεις Βούτση, σημειώνω απλώς ότι φέρει στο προσκήνιο μια διαρκή πραγματικότητα, που όμως την περιορίζει στο σήμερα, λέγοντας ότι ζούμε «σε μια εποχή που ο αναθεωρητισμός των συνόρων εμφανίζεται ξανά στο προσκήνιο της διεθνούς πολιτικής σκηνής».

Μια αλήθεια που, ας μην ξεχνάμε, συνοδεύεται από την πάγια αρχή του πολιτικού συστήματος που μας κυβερνά, ότι δηλαδή «…εμείς δεν διεκδικούμε τίποτα από κανένα». Μια αρχή ηττοπαθή και ανιστόρητη.

Το μεταπολεμικό σύστημα παρουσιάζει συνεχώς και σε κάθε επίπεδο την δική του οπτική της ιστορίας, διαμορφώνοντας τον κόσμο της υπακοής και της παγκοσμιοποίησης.  

Υπάρχει αντίδοτο σ’ αυτό; Εμείς μπορούμε, αξιοποιώντας την εντολή της ράτσας (Καζαντζάκης) να αναδείξουμε τον Ηρωικό άνθρωπο (Συκουτρής) και, να σφυρηλατήσουμε τους ξεχωριστούς που θα ανατάξουν το Έθνος των Ελλήνων (Δραγούμης);

ενημέρωση Πελοποννήσου