Γρηγόρης Σούρλας - Ο Καπετάνιος της Θεσσαλίας - Έτσι σώθηκε η Θεσσαλία 1942-1949

Η Αντίσταση και Δράση του Γρηγόρη Σούρλα όπως αποτυπώνεται στο βιβλίο του συγγραφέα και εκδότη Ιωάννη Γιαννάκενα:“Γρηγόρης Σούρλας - Ο Καπετάνιος της Θεσσαλίας - Έτσι σώθηκε η Θεσσαλία 1942-1949“.

«Ὁ Γρηγόρης Σούρλας γεννήθηκε τό 1909 στό Κάτω Σιατερλί (Δέντρα) Φαρσάλων). Ἡ οἰκογένεια τοῦ Καπετάνιου κατάγονταν ἀπό τό χωριό Ματσούκι Ἰωαννίνων στά Ἀθαμανικά ὄρη.

Ὁ Γρηγόρης Σούρλας στο κλαρί με τούς κλέφτες. Φυγόδικος μέ τόν Γιαγκούλα. Ὁ Σούρλας βρῆκε καταφύγιο στή σπηλιά τοῦ περίφημου λήσταρχου Φώτη Γιαγκούλα, κοντά στό χωριό Μεταξά στά Σέρβια Κοζάνης. Κατόπιν στο κλαρί με τόν Μπόλια. Τελικά παρέδωσε τό κεφάλι τοῦ Μπόλια καί ἔτσι δώθηκε στόν Σούρλα ἀμνηστία.

Μέ τήν κήρυξη τοῦ πολέμου τήν 28η Ὀκτωβρίου 1940, ἐπιστρατεύθηκε στό πυροβολικό καί ὑπηρέτησε στό ἀλβανικό μέτωπο μέχρι τόν Ἀπρίλιο τοῦ 1941.

Ὁ Καπετάνιος συγκρότησε Ομάδα Σούρλα και συγκρούστηκε με τόν Ἄρη Βελουχιώτη. Τόν Ἰούλιο τοῦ 1942 ἵδρυσε αὐτοτελές Ἀρχηγεῖο.

Τόν Αὔγουστο τοῦ 1942 στά ὀρεινά τῆς Θεσσαλίας συγκροτήθηκε μιά καινούργια αντιστασιακή ὀργάνωση (Ε.Σ.Α.Π. - Ἑλληνικός Στρατός Ἀπελευθερωτικῆς Προσπάθειας) ὑπό τή διοίκηση τοῦ ταγματάρχη Γεωργίου Κωστόπουλου μέ στόχο τήν ἀντίσταση κατά τῶν κατακτητῶν.

Τό Ἀρχηγεῖο τῆς Μέσης Ἀνατολῆς ἀναγνώρισε τό ἔνοπλο σῶμα τοῦ Σούρλα ὡς «Ἀρχηγεῖον Φαρσάλων» καί προσχώρησαν στόν ΕΣΑΠ.Τήν νύκτα τῆς 2 πρός 3 Μαρτίου τοῦ 1943, διά ἀπάτης εἰς χωρίον Μορφοβούνιον Καρδίτσης, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα ἀντάρτες τοῦ Βελουχιώτη νά ἀφοπλίσουν τήν Ὁμάδα Κωστόπουλο.

Μάχες, συμπλοκές, ἀψιμαχίες, δολιοφθορές ἐναντίον τῶν κατοχικῶν δυνάμεων.

Τά Φάρσαλα ἦταν σέ κομβικό σημεῖο γιά τίς μεταφορές διότι ἀπό ἐκεῖ περνοῦσε ὁ μοναδικός δημόσιος δρόμος Ἀθήνας-Θεσσαλονίκης καί οἱ σιδηροδρομικές γραμμές Ἀθήνας-Εὐρώπης. Γιά τόν λόγο αὐτό οἱ Δυνάμεις Κατοχῆς πού ἔλεγχαν τήν περιοχή, θέλησαν νά ἀπαλλαγοῦν τελειωτικά ἀπό τόν Σούρλα καί τίς λοιπές δυνάμεις του, οἱ ὁποῖες τούς ἐμπόδιζαν μέ σαμποτάζ καί ἐπιθέσεις. Πολλές φορές διενήργησαν οἱ Ἰταλογερμανοί ἐπιχειρήσεις ἐναντίον αὐτῶν τῶν ὁμάδων χωρίς ὅμως, ποτέ νά ἀπαλλαγοῦν ὁριστικῶς.

Ἀπό τό Ἀρχεῖο τοῦ Σούρλα παραθέτουμε τή Συνοπτική Ἔκθεσις Δράσεως:

«… Ἐν συνεχείᾳ μετέβην εἰς τήν περιοχήν τῆς Ὄρθυος, διά νά εὑρίσκομαι ἐν ἀσφαλείᾳ καί ἐκεῖθεν νά ὀργανώσω τήν περιοχήν τῆς Ἀνατολικῆς Φθιώτιδος καί ἐκεῖθεν ὀρμώμενος νά δημιουργῶ σαμποτάζ εἰς τόν κατακτητή».

«…Τήν 19 Φεβρουαρίου 1942 Δύναμις Ἰταλῶν ἐπιδραμοῦσα εἰς Κάτω Σιατερλί Φαρσάλων ὅπου τό Ἀρχηγεῖον Φαρσάλων, συνέλαβε δώδεκα Ἄγγλους ὑποθαλπομένους ὑπό τοῦ Γρηγορίου Σούρλα. Κατά τήν ἀποχώρησιν τῶν Ἰταλῶν τμῆμα ὑπό τόν Γρηγόριο Σούρλαν ἐπιτεθέν ἀπηλευθέρωσε ἀπό τῶν χειρῶν τῶν Ἰταλῶν ἑπτά Ἄγγλους.

Τόν Μάρτιον τοῦ 1942 ἕν μικρόν τμῆμα τό ὁποῖον παρέμενεν ὁπλισμένον εἰς Βελεστῖνον ὑπό τοῦ ὁπλαρχηγοῦ Καλφούντζου Παναγιώτη ἀνετίναξεν τήν Ἰταλικήν ἁμαξοστοιχίαν τῶν Θεσσαλικῶν σιδηροδρόμων παρά τό Λατομεῖον Βελεστίνου μέ ἀποτέλεσμα τόν φόνον πολλῶν Ἰταλῶν καί τήν καταστροφήν ἀπείρου Πολεμικοῦ ὑλικοῦ.

Τήν 23η Ἰουλίου 1942 δύναμις ἰσχυρά Ἰταλῶν ἐπιδραμοῦσα εἰς Κάτω Σιατερλί Φαρσάλων, ἀφοῦ συνῆψε μάχην καί κατέβαλε ἀπομακρύνασα τήν δύναμιν τοῦ Ἀρχηγείου Φαρσάλων, ἐνέπρησε τά οἰκήματα τοῦ Γρηγορίου Σούρλα διαρπάσασα 2.000 αἰγοπρόβατα τοῦ Γρηγορίου Κ. Σούρλα.

Τήν 27 Φεβρουαρίου 1943, ὁμάς ἐξ εἴκοσιν ἀνδρῶν ὑπό τόν μόνιμον Ἐπιλοχίαν Μάγειραν Γεώργιον, ἐνισχυθείσα κατόπιν ἐντολῆς μου καί ὑπό ἀνδρῶν τοῦ Ἀρχηγείου Φαρσάλων μέ ἀποτέλεσμα τήν κατόπιν συμπλοκῆς αἰχμαλωσίαν τῆς Γερμανικῆς φρουρᾶς τῶν μεταλλείων καί τήν ἀχρήστευσιν ἁπάντων τῶν μηχανημάτων καί ἐργαλείων τοῦ μεταλλείου Τσαγκλίου ὡς καί τήν λεηλασίαν τῶν πυρομαχικῶν τῆς φρουρᾶς».

Τήν 10ην Μαρτίου 1943, τμῆμα ὑπό τάς Διαταγάς μου ἐξετροχίασεν Γερμανικήν ἁμαξοστοιχίαν εἰς Λουτρά Καΐτσης, καί συνέλαβεν 13 Βουλγάρους πολίτας, καί 6 Γερμανούς στρατιώτας, ἐξ᾽ ὧν ὁ εἷς Δεκανεύς καθώς καί πολεμικόν ὑλικόν καί τρόφιμα.

Τήν 10ην Ἰουνίου 1943 μέ ὅλον τό τμῆμα μου, ἕξ Ἄγγλους τῆς συμμαχικῆς ἀποστολῆς οἵτινες εἶχον μαζί των καί ἕν μικρόν τμῆμα Ἐλασιτῶν δυνάμεως 30 ἀνταρτῶν καί 32 βαρέλια πυρίτιδος καί ἄφθονον ἐκρηκτικόν ὑλικόν ἀνατινάξαμε τήν Γαλαρία εἰς θέσιν Κούρνοβο τοποθετήσαντες τήν πυρίτιδα εἰδικευμένοι τοῦ τμήματός μου καί οἱ Ἄγγλοι ἐντός τῆς Γαλαρίας μέ ἀποτέλεσμα τόν θάνατον «ὀκτακοσίων Ἰταλῶν, ἑνός Στρατηγοῦ καθώς καί πολλῶν Λεγεωναρίων καταστραφέντος καί ὁλοκλήρου τοῦ πολεμικοῦ ὑλικοῦ.
Ἡ ἀνατίναξις αὕτη εἶχεν ἐπίδρασιν εἰς ὅλον ἀγῶνα τῶν συμμαχικῶν δυνάμεων διότι ἐπρόκειτο νά γίνῃ ἡ ἀποβίβασις εἰς τήν Λιβύην. Ἡ συγκοινωνία ἀπεκατεστάθη μετά 15ήμερον.

Τήν 13ην Ἰουλίου 1943 ἀνατινάξαμε τήν Γέφυραν τῆς σιδηροδρομικῆς Γραμμῆς εἰς θέσιν Δερελί Καΐτσης τῇ συνεργασίᾳ τῶν κλπικήν δύναμιν ἐφονεύθη εἷς Γερμανός, ἐτραυματίσθη ὁ Λοχαγός Διοικητής τῆς φρουρᾶς καί τρεῖς Ἰταλοί στρατιῶται συλληφθέντος καί ἑνός Ἰταλοῦ στρατιώτου αἰχμαλώτου, τῶν λοιπῶν τραπέντων εἰς φυγήν ἀνά τούς ἀγρούς.

Τήν 17ην Ἀπριλίου 1943 τμῆμα τοῦ Ἀρχηγείου Φαρσάλων συνῆψε μάχην μετά στρατιωτικοῦ ἀποσπάσματος Ἰταλῶν και λεγεωναρίων εἰς ὑψώματα Παλαιοδερελί Φαρσάλων μέ ἀποτέλεσμα τήν παντελῆ διάλυσιν τῆς ἐχθρικῆς δυνάμεως.

Τήν 19ην Ἀπριλίου 1943 τμῆμα τοῦ Ἀρχηγείου Φαρσάλων συνῆψε μάχην εἰς Ἄνω Σιατερλί Φαρσάλων μετά Ἰταλῶν και λεγεωναρίων μέ ἀποτέλεσμα τήν διάλυσιν τούτων.

Τήν 15ην Μαϊου 1944 Τμήματα τοῦ Ἀρχηγείου Φαρσάλων ἀνετίναξαν Γερμανικήν ἁμαξοστοιχίαν παρά τῷ Δοξαρᾷ μέ ἀποτέλεσμα τήν ὁλοκληρωτικήν καταστροφήν τῆς ἁμαξοστοιχίας καί τον φόνον πολλῶν Γερμανῶν στρατιωτῶν.

Τήν 10ην Σεπτεμβρίου 1944 Τμήματα τοῦ Ἀρχηγείου Φαρσάλων εἰς διασταύρωσιν ΣΕΚ-Θεσσαλικοῦ (Δερελί) ἠχρήστευσαν πολλά ὀχήματα, ἐφόνευσαν πολλούς τῶν ὑποχωρούντων Γερμανῶν καί κατέστρεψαν ἄφθονον πολεμικόν ὑλικόν».

Ὁ Γρηγόρης Σούρλας εἶχον πάμπολλες μάχες, συμπλοκές καί ἐκκαθαριστικάς ἐπιχειρήσεις ἐναντίον τῶν κομμουνιστοσυμμοριτῶν, πάντα εἰς συνεργασίαν μετά τοῦ Στρατοῦ καί τῆς Χωρ/κῆς.

Ὁ Γρηγόρης Σούρλας ἀγωνίστηκε μέ αὐτοθυσία γιά νά ἀποφευχθεῖ ἡ κομμουνιστοποίηση τῆς Ἑλλάδος. Τό μακελλειό πού οἱ κομμουνιστοσυμμορίτες ξεκίνησαν τόν Μάρτιο τοῦ 1946, μέ σκοπό τήν κατάληψη τῆς ἐξουσίας, διήρκησε μέχρι τήν 29η Αὐγούστου 1949 ὅποτε ὁ Ἐθνικός μας Στρατός (Ε.Σ.) τούς συνέτριψε καθολικά καί ὁριστικά στόν Γράμμο καί τό Βίτσι.

Τελικά νομιμοποιεῖται ἡ πλήρης καί ἀπεριόριστη ἐκπροσώπηση τῆς Ὀργανώσεως τοῦ Γρηγορίου Σούρλα στήν εὐρύτερη περιοχή τῆς Στερεᾶς Ἑλλάδος καί Θεσσαλίας.
Ἀναγνωρίσθη ἡ Ἐθνική Ὀργάνωση Ἑλλήνων Ἀνταρτῶν Νοτιοανατολικῆς Θεσσαλίας τοῦ Γρηγόρη Σούρλα. «Ὑπῆρξεν αὐτοτελής Ἀρχηγός Ἐνόπλου Τμήματος δυνάμεως 2.500 Ἀγωνιστῶν Ἐνόπλων καί ἁπλῶν μελῶν. Διεξήγαγε σαμποτάζ ἐναντίον τῶν κατακτητῶν Ἰταλῶν και Γερμανῶν, εἰς τάς περιοχάς τῶν Νομῶν Λαρίσης, Μαγνησίας, Φθιώτιδος. Διεξήγαγε πλείστας μάχας κατά τῶν ἀρχῶν κατοχῆς καί τοῦ ΕΛΑΣ. Ἐπεβλήθη δέ εἰς την περιοχήν Νοτιοανατολικῆς Θεσσαλίας, συνεργασθεῖς ἀπολύτως μετά τῶν Ἀρχῶν Χωροφυλακῆς καί τοῦ Στρατοῦ».

Ἐγκρίνεται ἡ ἀναγνώριση τοῦ Ἀρχηγείου Ἐθνικῆς Ἀντίστασης Ε.Α.Ο.-Ν.Α Θεσσαλίας «Σούρλα 1941-1949», δυνάμεως 2500 ἀνδρῶν-Ἀγωνιστῶν.

Ὁ Γρηγόρης Σούρλας περνάει στήν Ἱστορία καί στό Πάνθεον τῶν Ἡρώων ὡς Ἀγωνιστής τῆς Εθνικῆς Ἀντίστασης!!
Ἄνθρωποι σάν τόν Καπετάνιο δέν ὑπάρχουν πολλοί. Καί ἦταν τέτοια ψυχή γιατί πίστευε βαθειά στόν Θεό, τήν ἀλήθεια καί τό δίκαιο. 
Αὐτός ἦταν ὁ Καπετάνιος τῆς Θεσσαλίας, ὁ Γρηγόρης Σούρλας. 
Ὁ Σούρλας καί ἡ Ὁμάδα του νίκησαν!».

Βέβαια στην επιτυχημένη προσπάθεια και στον αγώνα του Γρηγόρη Σούρλα για την απελευθέρωση της Ελλάδος από όποιον εχθρό που επιβουλεύονταν την ελευθερία της Πατρίδος, δεν ήταν μόνος.

Πρωτοστάτησαν μαζί του τα πρωτοπαλίκαρά του. Όλοι στυλοβάτες στον αγώνα και πάντα στην πρώτη γραμμή, στο πλευρό του Αρχηγού τους, δίπλα του μέχρι την τελευταία στιγμή!!

Δεν μπορούμε να μη μνημονεύσουμε τους Βαγ. Μπίσδα, Δ. Καρακώστα, Παν. Καλφούντζο, Βασ. Μπρόζο, Κ. Σαμουρέλη, Θωμ. Δημητρίου, Αργ. Αργυρίου, Γ. Μαχούχα, Βασ. Νάνη, Κ. Νάκο, Σπ. Ρίζο, Χρ. Επίσκοπο, Παν. Λιούπη, Χρ. Γκόβαρη, Χρ. Μπέη, Δ. Μπούτη, Στεφ. Μπούτλα, Σπ. Τσιώπο, Αθ. Μποκόρο, Δ. Πρίντζο, Αθ. Κυζιρίδη, Δ. Κράβαρη, Χρ. Γκρίνια, Αχ. Σβετζούρη, Γ. Σδάνη, Αθ. Τσαλάγκα, Ηλ. Στέκα, Αλ. Φασούλα, Θ. Σίσκο, Θεοδ. Κονταλέξη, Ι. Βλάντη, Απ. Καραμπούλα, Θεοδ. Μπαϊράμη, Σπ. Σιαμέτη, Β. Νταφόπουλο, Αλ. Αγγελακόπουλο, Ν. Φυτιλή, Γ. Οικονόμου, Ν. Σούκια, Ν. Καρατόλια, Θωμ. Λιάγγα, Ελ. Μάμαλη, Ν. Φούντα, Αλ. Αναγνωστόπουλο, Ρ. Τσιγάνη, Γ. Κοντούρη, Γ. Μυλωνά, Χρ. Σούρλα….….και τόσοι άλλοι. Χιλιάδες!

Ήταν όλοι τους παλικάρια!

Ήταν Ήρωες!

Αιωνία τους η μνήμη!

ΑΘΑΝΑΤΟΙ!!!

Σύλλογος Εθνικής Αντιστάσεως Θεσσαλίας ΕΑΟ Σούρλα