Η Δωδώνη και ο αρχαιοκάπηλος πάππος του Γιώργου Παπανδρέου.

Στο περιοδικό Αρχαιολογία, τεύχος 116, Σεπτέμβριος 2010, σελ. 85-92, διαβάζουμε για την «μοναδική συλλογή χάλκινων έργων μικροτεχνίας» που εκτίθεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελλάδος. Ένα σημαντικό μέρος της έκθεσης, κατέχει μία συγκεκριμένη συλλογή, που δώρισε ο Ηπειρώτης Κ. Καραπάνος. Η δωρεά, εκτός των άλλων, περιλαμβάνει κυρίως τα χάλκινα ευρήματα των ανασκαφών που πραγματοποίησε ο Καραπάνος στο ιερό της Δωδώνης το 1875-76 με άδεια των τουρκικών αρχών. Μερικά όμως χάλκινα ειδώλια που προέρχονται από λαθρανασκαφές στη Δωδώνη πουλήθηκαν σε μουσείο του
Βερολίνου…
Ο Αρχαιόφιλος, Ηπειρώτης τραπεζίτης και πολιτικός , Κωνσταντίνος Καραπάνος από την Άρτα, χωρίς να είναι Αρχαιολόγος, κατόπιν αδείας των Οθωμανικών αρχών, ανακάλυψε την Δωδώνη και πραγματοποίησε ανασκαφές στην περιοχή, με αποτέλεσμα πλήθος ευρημάτων. Ο κ. Καραπάνος, δημοσίευσε τα ευρήματα των ανασκαφών στο έργο του: Dodone et ses ruines, το οποίο εξέδωσε στο Παρίσι σε δύο τόμους και έτσι αποκάλυψε σε όλον τον κόσμο το ιερό και τα μνημεία της Δωδώνης.
Αυτό όμως που δεν είναι ευρύτερα γνωστό, είναι το είδος των λαθρανασκαφών που έγιναν στην Δωδώνη… και από ποιόν!
«Ο Κ. Καραπάνος είχε ως βοηθό του τον Πολωνοεβραίο, πρόσφυγα από την Ρωσία και μηχανικό του τουρκικού στρατού στα Ιωάννινα, Σιγισμούνδο Μινέϊκο.

Αυτός κατά την απουσία του Κ. Καραπάνου, μεταβάντος στην Κωνσταντινούπολη για να επιτύχει ανανέωση της αδείας των ανασκαφών από την Πύλη, ανέσκαψε λαθραία και ανεύρε σημαντικά ευρήματα, τα οποία μεταπώλησε στο Μουσείο του Βερολίνου και εις άλλα Μουσεία της Ευρώπης.
Ο Αρχαιοκάπηλος Πολωνοεβραίος εξασφάλισε το ακαταδίωκτο μετά την απελευθέρωση των Ιωαννίνων, διότι έγινε πεθερός του Γ. Παπανδρέου και πάππος του υιού του, αμφοτέρων διατελεσάντων πρωθυπουργών.
Η συλλογή του Κ. Καραπάνου εδωρήθη από τον ίδιον, προ της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων, το έτος 1902, στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αθηνών, όπου και παραμένουν μέχρι σήμερον. Αλλά υπάρχουν και τα ευρήματα του Μουσείου του Βερολίνου και του Λούβρου των Παρισίων.
Καιρός είναι να επιστραφούν στην Δωδώνη, ή τουλάχιστον στα Ιωάννινα τα ευρήματα της Δωδώνης, τόσο η συλλογή Καραπάνου, όσο και τα κλαπέντα και μεταπωληθέντα στα μουσεία της Ευρώπης. Η λεηλασία της Δωδώνης, όπως κι εκείνη του Παρθενώνος, είναι βάρβαρη πράξη, η οποία στιγματίζει τον πολιτισμό μας».
(Χρήστος Κ. Αναγνώστου, Εφημ. ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΝΕΑ, α.φ. 111, Δεκέμβριος 1999).

ΛΕΖΑΝΤΑ
Χάλκινα φύλλα δρυός με έκτυπη απόδοση των νευρώσεων. Ιερό του Διός στη Δωδώνη (ανασκαφές Κ. Καραπάνου).
Η φωτογραφία είναι από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

πηγή