Ο Καπιταλισμός

Ό σύγχρονος κόσμος είναι τό αποτέλεσμα της μακράς

εξε­λικτικής διαδικασίας ενός πολιτισμού: του Ευρωπαϊκού. Απο­τελεί την φυσική προέκτασι της δημιουργικής προσπάθειας των Λαών της Ευρώπης, στη χιλιετηρίδα πού μεσολαβεί από τόν 9ον μέχρι τόν 20ον αιώνα μ.χ. Ό τεράστιος αυτός κύκλος υπάρξεως μιας ολόκληρης εποχής βρίσκει την τελική του κατάληξι στό κο­σμοϊστορικό φαινόμενο της ίδιας της καταρεύσεώς του. Πρόκει­ται γιά τίς σπάνιες εκείνες στιγμές της ιστορικής εξελίξεως πού σημαδεύουν τίς μεγάλες καμπές τής ανθρώπινης μοίρας, και κά­νουν τήν Ιστορία νά παρουσιάζεται σαν ένα γιγαντιαίο φαινόμε­νο πού ξεπερνά τήν περιορισμένη ζωή ενός άτομου ή μιας γενεάς. Στέκεται αδύνατη ή κατανόησι ενός παρομοίου γεγονότος χωρίς τήν μελέτη των μεγάλων εκείνων μαζικών ρευμάτων σκέψεως που ονομάζονται Ιδεολογίες καί πού χαρακτηρίζουν τήν ποιότη­τα κάθε εποχής. Διότι ή ζωή καί ή κίνησι τών Φυλών συντελεί­ται μέσα άπό τίς συγκρούσεις τών Λαών τους, τών κοινωνιών τους, τών ομάδων τους, ενσαρκωμένες πάντα σέ κάποια Ιδεο­λογία

                                             Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ

Τήν εποχή τών μεγάλων πολιτισμών ή ανθρώπινη ιστορία γίνεται ιστορία τών πολιτικών δυνάμεων. "Ενας λαός τότε καί μόνον αποτελεί μιά εθνική ενότητα, όταν κατέχει μία Ιδεολογική ρωμαλεότητα. Εάν αυτή ή δύναμις είναι πραγματική, έχει τήν ισοδύναμη αξία ενός νικηφόρου πολέμου, πού κερδίζεται χωρίς όπλα, μέ μόνο τό κύρος μιας διαδικασίας ηθικής επιβολής πού είναι διαθέσιμη κάθε στιγ­μή. Ή εσωτερική πολιτική, οί εσωτε­ρικές οίκονομικές διαδικασίες, ή εσωτε­ρική όργόνωσι δέν υπάρχουν παρά γιά νά εξασφαλίζουν τήν δύναμι καί τήν ενό­τητα τής εξωτερικής πολιτικής. "Οταν όμως άρχίση νά επιδιώκεται ένας σκοπός διαφορετικός, αυτόνομος, τότε αρχίζει ή παρακμή.

Στά τέλη τοϋ 18ου αιώνος Άρχισε γιά τόν Ευρωπαϊκό κόσμο ή εποχή τών τρανταγμών. Ή Γαλλία καί ή Ευρώπη υπέ­στησαν τήν έπανάστασι όχι γιατί ό Λαός ξεσηκώθηκε εναντίον του απολυταρχι­σμού, πού στην πραγματικότητα είχε γί­νει ανύπαρκτος, ούτε έξ αίτιας του μαραζώματος καί τής χρεωκοπίας του κρά­τους, πού ήταν άλλωστε πολύ πιό μεγά­λες άπ’ όσο φαινόταν, Αλλά γιατί ή εξου­σία είχε πέσει σέ οριστική παρακμή. Όλες οί πολιτικές μεταβολές έχουν μίαν Αρχή: τήν παρακμή τής εξουσίας τού κράτους

Μία πορεία διαμαρτυρίας δέν μπορεί ποτέ νά προκαλέσει αυτό τό φαινόμενο, γιατί δέν είναι παρά ή συνέπεια. Κάθε και­νούργιο πολιτικοκοινωνικό σύστημα δέν είναι τίποτα άλλο παρά τά ερείπια μιας παλαιάς ηγουμένης μειοψηφίας πού πα­ραδόθηκε μόνη της. "Οσοι θέλησαν νά δουν σ' αυτές τίς 

αλ­λαγές τήν έκτόπισι τής φεουδαρχικής τάξεως άπό τήν αστική τάξι, δέν μπόρε­σαν ποτέ νά ξεχωρίσουν τήν ιστορική έξέλιξι τό γενικό άπό τό ειδικό. Γιατί οί ιστορικές διαδικασίες δέν καθορίζονται ποτέ άπό κοινωνικές ομάδες παρά μόνον άπό πολιτικές. Μιά ηγουμένη μειοψηφία δέν αποτελεί ποτέ μιά κοινωνική κατη­γορία παρά μόνον μιά ίστορικοπολιτική κατηγορία. Ό ρόλος της είναι αποφα­σιστικός καί καθοριστικός όχι μόνον γιά τήν μορφή τοϋ κοινωνικού συστήματος άλλά γιά τόν κύκλο υπάρξεως μιας ολό­κληρης έποχής.

Δέν υπήρξε στόν 18ον καί στόν 19ον αίώνα έπανάστασι τών αστών εναντίον τών ευγενών, όπως ισχυρίστηκαν πολύ αργότερα οί μαρξιστές. 'Ο μύθος αυτός κατεσκευάσθη έκ τών υστέρων όταν ό κό­σμος βρισκόταν πολύ μακριά πιά από τα γεγονότα. Ή κάστα τών ευγενών, πού αποτελεί ανέκαθεν διασπαστικό στοι­χείο, για μια ισχυρή κεντρική εξουσία, είχε συντριβεί από τό κράτος ήδη από τόν

16ον αίώνα. Ή έμφάνησι τών ευγενών ιδιαίτερα στήν μετέπειτα Γαλλική ζωή ήταν έν πολλοίς τυπική.

Στήν πραγματικότητα υπήρξε έπανάστασις τών κοινωνικών ομάδων της ανα­πτυσσόμενης βιομηχανίας καί τών τρα­πεζιτικών δικτύων, εναντίον του δικαιώ­ματος τής κρατικής εξουσίας νά έπεμβαίνη στήν οικονομική ζωή καί ιδιαίτε­ρα στις οίκονομικές σχέσεις ανάμεσα σέ κράτη. Μέ τήν Γαλλική έπανάστασι τό Κράτος παραμερίστηκε καί έγινε ένας διπλωματικός υπάλληλος καί φρουρός τής τάξεως. Άπό έδώ καί πέρα οί οίκο­νομικές διαδικασίες καί οί αποφάσεις . πού ρυθμίζουν τήν παραγωγή θα στεκόντουσαν πάνω από τίς Αποφάσεις πού ρυθ­μίζουν τίς Ανθρώπινες σχέσεις.

Αυτός ό έμμεσος καθορισμός τής πο­λιτικής ζωής από τα οικονομικά συμφέ­ροντα αποτελεί τό αληθινό περιεχόμενο αυτού πού ονομάσθηκε έμμεση δημοκρα­τία ή κοινοβουλευτισμός. Γιατί στήν πραγματικότητα δέν υπάρχει έμμεση δη­μοκρατία. ' Η Δημοκρατία είναι Μία. Εί­ναι τό κράτος του Λαού όπου ό κάθε πο­λίτης νοιώθει κάθε στιγμή τήν έπιβεβαίωσι μιας ηθικής επιβολής, πού προέρχεται άπό έναν ζωντανό πολιτικό οργανισμό ανθρώπων καί όχι άπό ένα νεκρό σχήμα. Είναι ένα σύνολο πολιτικών λειτουργιών πού όλες μαζί συνθέτουν μία οργανική διάταξι καί όχι έναν αυθαίρετο σχημα­τισμό πού επιβάλλεται άπό διεργασίες κατώτερες ποιοτικά άπό τίς πολιτικές. Γιατί ή Δημοκρατία είναι τό ζωντανό, τό "Οργανικό Κράτος.

'Ο Καπιταλισμός μέ τόν Κοινοβουλευ­τισμό του δέν αποτελεί μιά ηγουμένη μειοψηφία, ούτε τήν αφετηρία μιας και­νούργιας εποχής, άλλά τήν μακρά άποσύνθεοη ολόκληρης τής ζωής καί τής κουλτούρας μιας ηγουμένης μειοψηφίας, έάν θεωρηθή ότι κάθε ηγουμένη μειοψη­φία είναι ένας ιστορικός οργανισμός.'Ο Καπιταλισμός είναι ή εσωτερική μορφή τής ζωής πού αποσυντίθεται μαζί μέ τίς φυλετικές δυνάμεις, πού ή εξωτερική τους έκφρασι αποτελεί κάθε φορά τό σύνολο τής ιστορίας τών Λαών, τών πολιτισμών, τών ιδεολογιών.

Ή αυξανομένη αδυναμία του καπιτα­λιστικού κόσμου να ύπολογίση τά γεγο­νότα καί τίς καταστάσεις τής υψηλής οι­κονομίας καί τής υψηλής πολιτικής, πού γινόντουσαν όλο καί περισσότερο πολύ­πλοκες, ή αδυναμία του νά κατανόηση τά καινούργια κίνητρα καί τίς τάσεις πού εμφανιζόντουσαν, ή Ελλειψι μέσα στό σύστημα του πραγματικών πολιτι­κών πού γινόντουσαν όλο καί πιό σπά­νιοι, συνθέτουν όλο αυτό τό φαινόμενο . τής απαρχής τής καταρρεύσεως ενός ολό­κληρου κόσμου.

'Ο Καπιταλισμός είναι ή αρχή του λυ­κόφωτος ενός κόσμου. Είναι ή εποχή όπου επειδή ό καθένας γνωρίζει νά διαβάζη τήν εφημερίδα, έχει τό Ακίνδυνο δι­καίωμα νά προβάλλη την γνώμη του καί νά κριτικάρη. Είναι ή εποχή πού τά καλ­λιεργημένα και ακαλλιέργητα πλήθη τών αστικών κέντρων, αποτελούν μία μάζα κρέατος γιά τήν κρεατομηχανή τών εκλο­γών, όπου κάθε διαφορά ανάμεσα σέ ε­κλογείς καί σέ εκλεγόμενους εξαφανίζε­ται. Είναι ή εποχή όπου οί μεγάλες πολι­τικές προοπτικές παύουν νά κατευθύνουν πιά τίς οικονομικές διαδικασίες καί ατή θέσι τους, τά στενά οικονομικά συμφέ­ροντα καθορίζουν, τώρα, τίς Άθλιες πολι­τικές μορφές ενός κόσμου πού έχει πάψει από καιρό νά πιστεύη στόν εαυτό του.

Άπό αυτό τό πνεύμα τό τόσο ευτελές άλλά καί τόσο ευρωπαϊκό γεννιώνται ακόμη καί σήμερα όλα τά όνειρα καί όλες οί διεθνιστικές, κομμουνιστικές ή κο­σμοπολίτικες ουτοπίες, στις όποιες γίνε­ται λόγος γιά την Ενωσι τής Ευρώπης, τήν αταξική κοινωνία ή τόν Οργανισμό ηνω­μένων εθνών. Είναι ό φόβος μπροστά στά ίδια τά γεγονότα πού γέννα ισχνές καί αναιμικές θεωρίες, συστήματα καί διαρ­θρώσεις, μεθοδικά καί παράλογα πάνω στά χαρτιά, πού για αυτό τόν λόγο δέν ζουν παρά μόνο επάνω στά χαρτιά.

'Ο 19ος αιώνας σημειώνει τό τέλος μιας εποχής πνευματικής αλκής καί ρωμαλεότητος καί τήν απαρχή μιας εποχής κα­ταρρεύσεως, γηρατειών καί ανησυχίας. Σημαίνει τήν απαρχή μιας ψεύτικης καί πρόστυχης ευαισθησίας πού κάτω Από τίς διάφορες ιδεαλιστικές καί υλιστικές θεωρίες, βλέπει τά πράγματα άπό κάτω, άπό τό υπόγειο, άπό τό λογοτεχνικό κα­φενείο, άπό τήν διαδήλωσι διαμαρτυρίας, άπό τήν βιβλιοθήκη, κάτω άπό τήν πανε­πιστημιακή έδρα καί όχι άπό πάνω καί μακρυά. "Εχει τήν αφετηρία της σέ μιά χαλάρωσι τών ηθών, σέ μιά αδυναμία καί έλλειψι πειθαρχίας τοϋ άτομου γιά έναν ανώτερο σκοπό, πού ώφειλε νά διδάξη μία υγιής καί ισχυρή δύναμι.

Κάθε τι τό μεγάλο, κάθε τι πού ανυψώ­νεται, πού δεσπόζει πνευματικά, πού υπε­ρέχει τής είναι αποκρουστικό.

Είναι «αστική» μέ τήν χειρότερη σημασία αύτού του όρου. Ό πρώτος παγκόσμιος πόλεμος καί ή έπανάστασι στήν Ρωσία δέν ήταν παρά ή πρώτη μεγάλη κρίσι του Καπιταλισμού. Ο Ευρωπαϊκός πολιτισμός στήν προσπά­θεια του νά επιβίωση, είχε έκθρέψει ήδη άπό πριν μέσα στά ίδια του τά σπλάχνα μία μαρξιστική θεωρία, σάν ένα τονωτικό τής πνευματικής του ανέχειας, Ενα περι­θώριο χρόνου στήν επερχόμενη κατασ­τροφή του. Στά 1917 ό μαρξισμός αντι­καθιστούσε τήν επιστήμη τών πολιτικών σχέσεων μέ τήν επιστήμη τών οικονομι­κών σχέσεων. Εκείνο πού είχε αρχίσει στά τέλη του 18ου αίώνα σάν πράξι, ολο­κληρωνόταν τώρα σάν θεωρία πού συνει­δητοποιούσε τήν πράξι.

     Το επόμενο ιδεολογικό θέμα που θα δημοσιεύσουμε θα είναι :

Φιλελευθερισμός -Σοσιαλισμός - Εθνικισμός